اجرای طرح اصلاح دامنه نوسان در بورس تهران

موضوع تغییر و اصلاحات در دامنه ی نامتقارن نوسان بورس تهران مسئله ای است که از شنبه ی این هفته عملا جاری سازی شده است و شاهد تغییرات بزرگی در معاملات آتی بورس خواهیم بود. چیزی که واضح و مشخص است این است که تغییرات به سمت مثبت شدن بازار حرکت کرده و حداقل در کوتاه مدت شاهد جهش شاخص بورس خواهیم بود. اگر پیش بینی های سیاست گذاران بورس ایران به حقیقت بپیوندد شاهد رشد سریع شاخص کل در بورس خواهیم بود.

*** اولین آثار اصلاح دامنه نوسان بورس

روز گذشته بازار بورس ایران وضعیت مثبت پایداری را در کل روز معاملاتی تجربه کرد و این سبزپوشی را مدیون تغییرات ساختاری در کالبد معاملاتی بورس بود. تغییر در ساختار شاخص کل بورس در پایان معاملات روز گذشته با ۳۵ هزار و ۱۵۱ واحد افزایش  به عدد یک میلیون و ۱۷۰ هزار و ۴۹۷ واحدی رسید. شاخص کل هم وزن نیز در پایان معاملات امروز، با ۴ هزار و ۹۷۳ واحد افزایش به عدد ۴۲۰ هزار و ۹۵۷ واحدی رسید. طی معاملات روز گذشته تعداد ۶ میلیارد سهم با ارزش ۶۹ هزار و ۳۷ میلیارد ریال داد و ستد شد.

*** سبزتر بودن برخی نمادها در بورس

اما این سبر پوشی در برخی از نمادها بیشتر از بقیه به چشم می خورد چرا که کفه ی ترازو ی این سهم ها در تغییرات دامنه ی نوسان در روزهای خوب بازار باز تر بود. نمادهای فارس، فولاد؛ فملی، شستا، کگل، کچاد و تاپیکو بیشترین تاثیر را در شاخص داشتند و نمادهای پرتراکنش نیز، غزر، ولپارس، شستا، آسیا، امین، ثبهساز و ثامید بودند.

*** تبعیت فرابورس از بورس تهران

شاخص فرابورس نیز به مدد رشد قابل قبول بورس از بازار مثبت تبعیت کرد و شاهد رشد قابل قبول در این سهم بودیم. شاخص کل فرابورس در پایان معاملات روز یکشنبه با ۲۷۸ واحد افزایش به عدد ۱۷ هزار و ۴۱۳ واحدی رسید در این دامنه و در این کانال سرعت رشد شاخص فرابورس محتمل تر از درجا زدن است و این موضوع خود خبر خوبی برای روزهای آتی بازار سرمایه محسوب می شود. نمادهای آریا، زاگرس، صبا، کگهر، غصینو، ذوب و بپاس تاثیرگذارترین نمادها در شاخص کل فرابورس بودند. در این بین نمادهای سپیدار، زملارد، وسپهر، شاروم، کزغال، سمگا و بپیوند پر تراکنش ترین نمادها بودند.

*** ادامه روند هیجانات در بورس تهران

موضوعی که از بازار این روزهای بورس ایران جدا نمی شود موضوع هیجانات اعم از مثبت و منفی در بازار است. هنوز خیلی از افراد یادشان نرفته است که در تابستان صحبت از شاخص های نجومی ۸ میلیون و ۱۰ میلیون برای شاخص کل بود. دقیقا سه ماه بعد از سقوط تاریخی بورس ایران صحبت از شاخص های هفتصد هزار شد که این شاخص نیز به همان اندازه غیرواقعی و غیرقابل باور است.متاسفانه هیجانات بخش جدایی ناپذیری از بورس ایران شده است.

*** بازار بورس تهران در اسارت هیجانات

خریدهای روز گذشته از نظر حجم قابل مقایسه با خریدهای روز شنبه نیست.روز شنبه نیز همه از این خبر مطلع بودند و با علم به این تغییر در ساختار بورس شاهد بی رمقی بازار بودیم. معاملات صورت گرفته در این روزهای هفته نشان از آن دارد که معامله گران، این بار هم مانند روزهای دیگر هیجانی عمل کرده اند و با توجه به اخباری که در خصوص بازار به گوش می رسد، اقدام به خرید کرده اند. این در شرایطی است که اکنون از نظر فاندامنتال هیچ اتفاق خاصی در بازار رخ نداده است و از دید تکنیکال اما شاخص کل با نزدیک شدن به محدوده حمایتی ۱.۱ میلیونی مورد حمایت واقع شده است.

*** چالش های تغییر دامنه نوسانات بورس تهران

تغییر دامنه نوسان به صورت مقطعی روند بورس را دستخوش تغییر می‌کند اما در بلندمدت تصمیم درست و قابل دفاعی نیست. باید قبول کنیم شرایط حال حاضر بورس تغییر کرده است و بازار می‌خواهد به ارزش واقعی خود برسد و رشد شارپی امسال نیز با وجود تمام ابزارهای کنترلی صورت گرفت. این تصمیم می‌تواند مانند مسکنی برای بازار سهام باشد و در کوتاه‌مدت تاثیرات مثبتی ایجاد کند. به نظر می‌رسد ادامه معاملات این هفته از بازار سهام با جو مثبت همراه باشد.

*** نگرانی بزرگ از تغییرات دامنه نوسان

یک نگرانی بزرگ از تغییر وضعیت سقف و کف معاملاتی بورس وجود دارد و آن هم سنگین تر شدن صف های عرضه در روزهای منفی بازار است. تصمیمات شورای عالی بورس برای تغییر دامنه نوسان می تواند در صورت بروز جریان های نزولی رکود را از نظر زمانی تعمیق کند؛ چرا که دامنه نوسان به منفی ۲ تا مثبت ۶ تغییر کرده است. از طرف دیگر با حس شدن اندکی سیگنال افت در بازار شاهد صف های سنگین تری در فروش خواهیم شد و به احتمال زیاد ریسک نگهداری سهم کمتر شده و تمایل به فروش بالا می رود و این موضوع می تواند روند بهبود شاخص کل و رسیدن به ارزندگی واقعی سهم ها را با چالش همراه سازد.

*** تغییر دامنه نوسان عامل خروج سرمایه از بورس

تجربه نشان داده است که تغییر دامنه نوسان و به خصوص کاهش دامنه می تواند سرمایه های معامله گران را از بازار خارج کند. از این رو احتمال موقتی بودن روزهای مثبت بازار وجود دارد. دامنه نوسان نا متقارن یکی از گام‌های خوب برای تغییر ذهنیت معامله گران است. از آنجایی که اعتماد در بورس خدشه دار شده است و ذهنیت معامله‌گران بر هم خورده است باید به ترمیم این اعتماد و بهبود دیدگاه سرمایه‌گذاری در بورس پرداخت. سازمان بورس نقش فعال‌تری نسبت به قبل را دنبال می‌کند. اگرچه که فضای روانی بازار به هم ریخته است اما در دو حوزه شاهد تغییرات مثبت هستیم.

*** تدوام مشوق ها در بورس تهران

رفع ابهام و ایجاد مشوق‌ها در دو حوزه‌ی سرمایه‌گذاری کلان (در مقیاس صنعت و حقوقی‌های فعال در بازار اولیه) و سرمایه گذاری خرد ( حقیقی ها و حقوقی‌ها در بورس و بازار ثانویه ) در حال انجام است. نشست سازمان با مجلس و وزارت صمت و احتمالا در آینده با وزارت نفت و متولیان سایر صنایع نظیر خودرو و … باعث ایجاد مشوق‌هایی جهت تحرک در این صنایع و بهبود افق سرمایه گذاری بلند مدت خواهد شد و یا لااقل نگرانی‌ها را کمتر خواهد کرد. جلسات خوبی در خصوص سامان‌دهی به وضعیت فولادی‌ها و معدنی‌ها انجام شد که چشم انداز سرمایه‌گذاری بلند مدت در صنعت را بهبود بخشیده است.

در حوزه‌ی سرمایه‌گذاری در بازار ثانویه نیز سعی شده است مشوق‌هایی برای حضور حقیقی‌ها و حقوقی‌ها فراهم شود که آخرین آنها نوسان نامتقارن  و افزایش اعتبار و … بود. این اقدام یک شوک مثبت به بورس است و اثارش در کوتاه مدت مثبت است. برای ادامه‌ی راه نیاز به تزریق نقدینگی و افزایش حجم معاملات وجود دارد

*** فاکتورهای سیاسی موثر در بورس

شواهد و قرائن اینگونه است که موافقت با اعطای وام IMF به ایران برای مقابله با کرونا و احتمالا اعطای معافیت های تحریمی برای خرید نفت ایران توسط چند کشور محدود در آسیا و آزادسازی بخش کوچکی از دارایی های بلوکه شده ایران و انتقال آن از طریق سوییس و کانال اینستکس برای اهداف بشردوستانه در دستور کار تیم بایدن در مواجهه با پرونده هسته ای ایران است در مقابل بی شک قدم هایی متقابل از ایران مورد درخواست خواهد بود که قدری با مصوبه اخیر مجلس در تناقض آشکار است  با اینحال به نظر می آید همه اینها را باید نشانه هایی از آغاز فصل طولانی مذاکرات تلقی کرد. اما سوال اصلی اینجاست که جایگاه بازار بورس در تلاطم این مذاکرات کجاست؟

*** بورس ایران و مذاکرات هسته ای

بورس ایران در صورت توافق بر سر مذاکره ی مجدد بین ایران و آمریکا مسیر مثبتی را طی خواهد کرد و به احتمال زیاد در دولت بعدی شاهد این موضوع خواهیم بود.از سوی دیگر بورس نیم نگاهی به بازارهای موازی دارد. زمانی که رشد در بازار طلا و ارز مشاهده نمی شود بورس نیز تمایلی برای رشد از خود نشان نمی دهد.از سوی دیگر بازار ملک و مسکن هم در رکود سنگین قرار دارد و عملا بخش زیادی از نقدینگی جامعه در تمامی بازارهای موازی از بین رفته است. دولت باید به فکر سیاست های انقباضی باشد و از این سیاست برای تحرک بازارها استفاده کند

*** بورس در انتظار رشد سریع

با شروع تحرکات بازار، بورس قطعا گزینه ای است که بیشترین رشد را از خود نشان خواهد داد.ولی ای کاش با حذف کامل دامنه ی نوسانات شاهد رشد سریعتری در بورس ایران بودیم و تمامی نوسانات از بین می رفت. در چنین شرایطی کسی جرات نمی کرد که بدون دلیل در صف فروش سهم خود را بفروشد و بسیاری از چالش های بازار سهام از بین می رفت و در مدت زمان کوتاه شاهد تعادل بازار و رشد قابل قبول آن بودیم.

آرتان پرس