راه نجات بورس چیست؟

بورس اوراق بهادار بعد از رشد شاخص و رسیدن به مرز دو میلیونی و شروع افت شاخص عملا وارد یک روند فرسایش و عموما کاهشی شده است. این بازار به دلیل نبودن خط مشی حمایتی اصولی و پایدار به این روز افتاده تا جایی که بارها شاهد افت شاخص به مرز یک میلیون و صد و سیزده هزار واحدی بوده ایم. اگر این حمایت شکسته شود به احتمال زیاد شاخص به زیر یک میلیون نزول خواهد کرد.

افت بی سابق شاخص کل بورس اوراق بهادار

حدود ۹ ماه است که شاخص کل بورس بازار سرمایه، پس از لمس رقم ۲،۱۰۰،۰۰۰ واحدی تا به امروز بصورت جسته و گریخته در مسیر کاهشی حرکت کرده است . حالا بعد از حدود ۱۱ ماه، به جایی نزدیک می شود؛ که برای اولین بار از آنجا عبور کرده بود؛ یعنی مرز حمایتی مهم ۱،۱۳۰،۰۰۰ تا ۱،۱۴۰،۰۰۰ واحدی که حداقل ۴ بار پس از برخورد یا نزدیک شدن به این عدد طی ۱۱ ماه گذشته؛ به نوعی حمایت شده و بازگشته است . حالا همه نگاهها مجددا به این کف حمایتی مهم دوخته شده؛ آیا شاخص کل برای بار پنجم، بازهم از این نقطه حمایت خواهد شد ؟

کارنامه بورس تهران در روز گذشته

در روزی که شاخص کل بورس تهران افت ۱٫۳۴ درصدی همراه شد، از ۲۷۷ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۹ سهم (۳٫۲ درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۴۱ سهم (۵۱ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار یک نماد (واعتبار) (۰٫۳۶ درصد) صف خریدی به ارزش ۴٫۹ میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش سنگین در ۲۳۱ نماد بورسی (۸۳٫۴ درصد) به ارزش ۳۰۷۹ میلیارد تومان بودیم.

اوضاع نابسامان ر معاملات فرابورس تهران

در فرابورس ایران در روز گذشته، ۱۰۷ نماد معامله شدند که در این میان قیمت پایانی ۲ سهم (۱٫۸ درصد) مثبت و ۵۷ سهم (۵۳ درصد) منفی بود. در این بازار تنها یک نماد «شصدف» (۰٫۹ درصد) صف خریدی به ارزش ۸٫۹ میلیارد تومان تشکیل دادند اما ۹۴ نماد (۸۸ درصد) نیز با صف فروشی به ارزش ۱۲۳۵ میلیارد تومان مواجه شدند. بازار پایه نیز امروز میزبان دادوستد ۷۷ نماد بود. در این میان ۹ سهم (۱۱٫۷ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد دادوستد ۳۶ سهم (۴۷ درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۱۰ نماد (۱۳ درصد) صف خریدی به ارزش ۶۴ میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۶۲ نماد (۸۰٫۵ درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۰۰۹ میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.

شرایط حساس در کف های حمایتی بورس تهران

رصد اطلاعات بازار سرمایه و شنیده های این بازار نشان می دهد که  در صورت از دست رفتن این کف حمایتی مهم؛ ایستگاههای مهم بعدی به ترتیب ۱،۰۵۰،۰۰۰ و بعدی ۱،۰۰۰،۰۰۰ و بعدی ۹،۳۰،۰۰۰ واحد خواهد بود. درواقع ۵۰ هزار میلیارد تومان از دل بازار سرمایه ای که ظرفیت نداشت بیرون کشیده شد که سپر بلای اقتصادی در سال ۱۳۹۹ شود تا چاپ پول صورت نگیرد. به طور کلی با روشن تر شدن شرایط سیاسی و انتخابات و حمایت صندوق توسعه بازار و انتشار اوراق تبعی، بازار در بازه زمانی نیمه دوم اردیبهشت و خردادماه رنگ و بوی بهتری نسبت به یک ماه و نیم ابتدای سال به خود خواهد گرفت.

لزوم تسریع روند کشف قیمت در بورس تهران

بازار در شرایط فعلی نیاز به کشف قیمت واقعی در تمامی سهم ها دارد. در شرایط فعلی باید دامنه نوسانات به طور کلی حذف شود تا با بالا رفتن ریسک بازار وضعیت از این شرایط نابسامان خارج شود و در کوتاه ترین حالت ممکن بازار به تعادل برسد. اما  هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه روز گذشته با توجه به مصوبه شورای عالی بورس مبنی بر افزایش تدریجی و پیرو مطالعات صورت گرفته؛ در خصوص متقارن سازی دامنه در همین مقطع و سپس افزایش تدریجی دامنه به صورت متقارن تصمیم گرفت. این موضوع قطعا دردی از دردهای بورس اوراق بهادار دوا نخواهد کرد. بازار نیاز به یک حرکت جدی از سوی بازار ساز دارد. در شرایط فعلی دامنه نوسان به جای +۶ و ۴-  به مثبت و منفی ۵  تغییر یافت و درآینده با رصد شرایط بازار نسبت به افزایش دامنه اقدام خواهد شد. با این رویکر بعید به نظر می رسد که بورس در کوتاه مدت رنگ و روی آرامش را به خود ببیند.

استراتژی تغییر دامنه و حجم مبنا در معاملات بورس تهران

در خصوص دامنه نوسان و حجم مبنا در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران  مقرر شد از روز شنبه هفته آینده حداقل ارزش مبنا در حجم مبنا برای تمامی نمادهای معاملاتی سهام بورس اوراق بهادار  تهران، بازار اول و دوم  فرابورس ایران به ۱۵ میلیارد ریال و همچنین این مقدار در خصوص بازار پایه تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۱۰ میلیارد، ۵ میلیارد و ۲.۵ میلیارد تغییر یابد. این موضوع شاید در ظاهر حجم زیان سهامداران را محدود کند. اما اعتماد به بازار را از بین خواهد برد و به شکل یک مسکن کوتاه مدت عمل خواهد کرد. در شرایط فعلی بورس اوراق بهادار نیازمند این است که از سمت حقوقی تنها ۵ درصد از سهم های فروخته شده حمایت شود.

پیشنهاد تعطیلی بورس تهران

متاسفانه اوضاع کار به جایی رسیده که عده ای از تحلیلگران صحبت از تعطیلی بازار در شرایط فعلی می کنند. اما باید دقت داشت که تعطیلی بازار یک اشتباه استراتژیک است. چرا که وقفه دردی از این بازار دوا نخواهد کرد و تنها حجم تقاضا برای نقدشوندگی در بورس را بالا می برد و صف های فروش سنگین تری را در روزهای بعد از تعطیلی تجربه خواهیم کرد.  متاسفانه دستکاری و خرید و فروش های مشکوک در بعضی از سهم ها آرامش از دست رفته بازار را بیشتر بر هم می زنند. برای مثال در روزهای اخیر به وضوح رصد شد که عده ای در نمادهای خودرو و خساپا چو بازار را منفی کردند و حجم صف های فروش در این دو نماد را تثبیت کردند.

فروش اوراق اختیار تبعی، راه نجات بورس

در شرایط فعلی با حجم قابل قبولِ فروش اوراق اختیار تبعی و سهام مربوطه توسط صندوق توسعه‌ی بازار، نقدینگی خوبی برای حمایت از سهام بنیادی بازار فراهم شده است. متاسفانه در شرایط فعلی شاهد فرصت سوزی در سهم های خودرویی هستیم. با افزایش ۹ درصدی  قیمت خودرو در روزهای اخیر به احتمال زیاد روند سوددهی و خروج از زیان شرکت های خودروسازی در ایران بهبود خواهد داشت. لذا نباید نسبت به سهم های خودرویی در شرایط فعلی کم لطفی صورت پذیرد. چرا که وضعیت معاملاتی این نمد ها بر روی کاغذ شرایط خوبی است. از طرفی انتشار اوراق و تامین مالی توسط هلدینگ های بزرگ خودرویی به ظاهر ناقص انجام شده است. در حال حاضر بهترین زمان تزریق این نقدینگی در کنار منابع صندوق توسعه‌ی بازار است. شاید در شرایط فعلی بخش خودرو بتواند ناجی بورس اوراق بهادار تهران باشد.

تثبیت روند حباب منفی ۴۰ درصد در بورس تهران

متاسفانه اوضاع بورس بر خلاف روزهایی که حباب مثبت را تجربه می کرد در وضعیتی است که از حباب شدید منفی در ارزندگی رنج می برد. با در نظر گرفتن شاخص کل بورس در روز گذشته بسیاری از سهام بنیادین بازار بیش از ۴۰ درصد زیر ارزش ذاتی معامله می‌شوند. در شرایط فعلی سرمایه گذاران بورسی به دنبال مامن قابل اتکایی برای مهاجرت دارایی ها هستند. بسیاری از سهامداران در صف های فرسایشی فروش در صورتی که فرصتی پیدا کنند برای همیشه از این بازار خارج خواهند شد. از سویی دیگر  از آنجایی که بسیاری از سرمایه ها از بازار بورس خارج نمی شوند تحلیلگران به دنبال سهم هایی هستند که حقوقی های غیرقابل اتکا نداشته باشد. حقوقی باید حیات و ممات خود را در  بورس جستجو کند. در چنین شرایطی می توان بورس فعال، پویا و رو به رشدی را تجربه کرد.

جمع بندی :

بورس اوراق بهادار در شرایط بسیار حساسی به سر می برند. روندهای حمایتی خاص و بسیار حساسی در بورس به بوته آمایش گذاشته شده است. هر جند در بازه شاخص یک میلیون تا یک میلیون صد هزار واحدی حمایت های بسیار قوی وجود دارد.اما برخی از تحلیلگران بیم این را دارند که با خروج حقوقی و اتفاقاتی که در سهم های شاخص ساز نظیر ایرانخودرو و سایپا در حال وقوع هست شاخص به زیر یک میلیون نزول کند. در این شرایط به احتمال زیاد دیگر بورس رنگ ورود سرمایه حقیقی را تا مدت ها به خود نخواهد دید. باید دید که وضعیت این بازار نا به سامان به کجا ختم خواهد شد.