بررسی علل التهابات اخیر بازار فولاد داخلی

سوالی که برای بسیاری از فعالان بازار فولاد داخلی به وجود آمده است این است که با وجود رکود شدید در تمامی بازارهای مالی و مسکن و خودرو و بورس و اوراق و تمامی بازارهای کالایی ما در بازار فولاد شاهد افزایش هیجانی قیمت ها هستیم و عملا سمت و سوی بازار فولاد به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست.این موضوع به تمامی فعالان زنجیره فولاد می تواند ضربه وارد کند و فقط سود آن به جیب رانتی ها برود. در این یادداشت قصد داریم تا کمی وضعیت بازار فولاد را روشن سازیم. لطفا همراه آرتان پرس باشید.

*** التهابات غیرقابل تصور در حوزه فولاد داخلی

متاسفانه کمتر کسی در روزهای این چنینی از اقتصاد ایران تصور التهابات و نوسانگیری های قشر دلال در بازار فولاد را می کرد. متاسفانه تکانه های نرخ دلار به بازار فولاد داخلی هجمه وارد کرده و نظم و تعادل عرضه و تقاضا را از ابتدای هفته ی جاری به هم زده است. بروز التهاب در بازار فولاد کشور متاثر از افسارگسیختگی بازار ارز و تغییر روند بازارهای صادراتی فولاد است.متاسفانه دلاریزه شدن بازار فولاد داخلی هیچ توجیهی ندارد و فقط به نفع دلالان تمام می شود. اساس نرخ گذاری بازار فولاد بر اساس دلار اشتباه راهبردی است که بازار فولاد از آن رنج می برد.

*** دلاریزه شده نرخ فولاد در بازار ایران

در روزهای گذشته شاهد رشد قیمت دلار تا ۴۵۰ تومان بودیم و به کانال ۲۶ هزار تومان ورود کرده است.این موضوع در عمل هیچ تاثیری در قیمت های تمام شده ی فولاد ندارد.چرا که فولاد ایران یک صنعت خودکفاست و تقریبا صد در صد زنجیره ی فولاد در کشور تولید می شود و ایران در این زمینه به خودکفایی کامل رسیده است. یکی از رخدادهای قابل تاملی که طی چند ماه گذشته شاهد آن بودیم؛ هماهنگی تغییر روند ارز و بازارهای صادراتی بصورت همزمان بود که همین همگرایی بین ارز و نرخ صادراتی فولاد، خودش به نوعی تشدید کننده روند کاهش یا افزایش بوده است.

*** تزریق مسکن به بازار فولاد

متاسفانه در ماه های اخیر مسکن هایی به بازار فولاد در نرخ گذاری ها وارد شد که با شرایط فعلی این مسکن ها فقط فرصتی را برای دلالان فراهم کرد که انبارهای فولاد خود را با قیمت های پایین برای چنین روزهایی پر کنند. اتفاقی که طی چند ماه گذشته در بازار فولاد افتاد، همزمان با کاهش نرخ صادراتی فولاد در بازارهای صادراتی؛ متاثر از جو انتخاباتی آمریکا و برخی امیدهای برجامی، ارزش ریال هم شروع به صعود کرد که همین موضوع تشدید انتظارات کاهشی در بازار داخلی فولاد برای تمامی زیر مجموعه های این حوزه را به همراه داشت.

*** تاثیر فاکتورهای خوشبینانه سیاسی در نرخ گذاری فولاد

تمامی بازارها به امید احیای برجام در دولت بایدن و رفع تحریم ها عملا قفل شده بود و همین دلاری که دیروز با نرخ نزدیک به ۲۷ هزار تومان علی رغم ملاحظه کاری بانک مرکزی به بازار معرفی گردید در زمان پیروزی بایدن به کانال ۲۰ هزارتومان نزدیک شده بود و عملا در همان شرایط هم خریدار نداشت.پس چه اتفاقی افتاده که در عرض کمتر از یکماه دلار ۷ هزار تومان گرانتر شده است؟ متاسفانه نبض بازار در دست بازارساز فولاد قرار دارد و خریدار نهایی در شرایط سختی در زنجیره تامین فولاد قرار دارد.

*** تغییر نرخ صادراتی فولاد

به موازات افزایش نرخ ارز، از بدشانسی مصرف کننده داخلی، نرخ صادراتی فولاد هم تغییر مسیر داده و حالا انتظارات افزایش قیمت ها در بازار داخلی فولاد بر پایه شیونامه فعلی حاکم بر تنظیم بازار فولاد کشور؛ از سوی اهالی این بازار افزایش پیدا کرده و به طوریکه شاهد بودیم، از اواسط هفته گذشته، اقبال تقاضا به بازارها بازگشته است.

*** تعطیلات نوروزی عامل التهاب بازار فولاد

سومین گزاره بنیادین که در بروز التهاب بازار داخلی فولاد کشور تا حدی تاثیرگذار دیده می شود؛ بحث زمان محدود حدودا ۲۰ روزه تا پایان سال و شروع تعطیلات نوروزی کارخانجات است که به نوعی اضطرار برای خریداران داخلی در بحث محدودیت زمانی ایجاد خواهد کرد.  مشابه تعطیلات چین کارخانجات ایران باید موجودی انبارهای خود را قبل از تعطیلات به حداکثر برسانند چرا که معمولا در سال جدید قیمت ها رشد داشته و سرمایه گذاران می خواهند از رشد هزینه ها در ابتدای سال پیشگیری کنند.

*** عدم عقب نشینی نرخ مواد اولیه در زنجیره فولاد

بحث عدم عقب نشینی مواد اولیه در خلال روند کاهشی بازارها مسئله ای است که باعث رشد قیمت های فولاد داخلی گردید. بطوریکه شنیدیم آهن اسفنجی و قراضه آهن، به عنوان سرچشمه مواد اولیه تولید در بخش خصوصی فولاد، حتی در اوج ریزش قیمت های محصول نهایی هم حاضر به عقب نشینی جدی در این بازارها نشدند، بطوریکه برخی کارخانجات خصوصی تحت فشار قرار گرفته و مترصد فرصتی برای فرار از این تنگنا بودند. این عوامل همگی دست به دست هم دادند تا بازار داخلی شاهد صعود محسوس قیمتها از اواسط هفته گذشته باشد.

*** نگرانی از موجودی انبارهای فولادی

با توجه به اینکه زمان چندانی به شروع تعطیلات سنتی عید نوروز و پایان سال باقی نمانده و از طرفی از آنجایی که برای مدتی طولانی، بازار داخلی ما دچار رکود و سکوت فرسایشی شده بود و به نوعی فنر تقاضا تا حدی فشرده شده بود، اگر اتفاق یا توافق خاصی در حوزه سیاسی کشور تا قبل پایان سال رخ ندهد؛ بعید بنظر می‌رسد که این بازار خیال عقب نشینی را تا قبل پایان سال به خود راه دهد، به خصوص اینکه حالا طرف دیگر این موازنه، یعنی در بازار بورس اوراق بهادار تهران هم؛ همه مسئولان عزم خود را برای بلند شدن این بازار جزم کرده اند و لذا نمیتوانند همانند گذشته به تولیدکنندگان و حقوقی در پایین نگه داشتن قیمت محصول تولیدی خیلی فشار وارد کنند .

*** کاهش شدید تقاضا در بازار مقاطع طویل

علیرغم اینکه متوسط نرخ امروز بازار مقاطع طویل فولادی افزایشی دیده می شود؛ قدرت خرید بازار و بطور کلی حجم تقاضا،به وضوح کاهش پیدا کرده است؛ در بازار سرمایه به این وضعیت ” واگرایی منفی ” گفته می شود؛ در واگرایی منفی، بازیگران بازار در حالت هشدار و صبر و نظاره مجددا قرار می گیرند و از همین روی است که در برخی از مبادی فروش از سمت برخی از بنکداران، شاهد برخی پیشنهادات زیر قیمت برای جذب مشتری هستیم .

*** دوگانه های سیاسی حاکم بر صنعت فولاد

در حال حاضر با دو تفکر متمایز در بحث سیاست خارجی کشور مواجه هستیم؛ یکی نگاه خوشبینانه به انعقاد برخی توافقات در دقیقه ۹۰ و احتمال بروز برخی گشایش ها در تحریم ها و دیگری عدم نگاه خوشبینانه به سناریوی برجامی و نگاه به شرق  برای حل بحران های اقتصادی که تقریبا هر دو سناریو محتمل است. قدر مسلم تا هفته آتی، برخی مسائل روشن شده و فعالان بازارها از این وضعیت بلاتکلیفی رهایی پیدا کرده و مسیر خود را بهتر پیدا خواهند کرد .

*** دستگاری نرخ ورق گرم

متاسفانه در خلال افزایش قیمت های بازار به دلایلی که در بالا شرح داده شد، شاهد تغییر نرخ پایه ها و دستکاری قیمت ها در بازار فولاد هستیم. چه اتفاقی افتاده که ضریب تعیین نرخ ورق گرم ۵ درصد افزایش پیدا کرده است ؟ آیا این موضوع در شیوه نامه تنظیم بازار لحاظ شده بود یا جدیدا لحاظ شده است ؟ آیا برای تعیین نرخ پایه عرضه شمش هم این تغییرات مصداق دارد ؟ مخاطب و مردم چرا باید از این تغییرات و فرمول دقیق تعیین نرخ پایه بی خیر باشند ؟  آیا مسئله امنیتی است یا موضوع چیز دیگری است ؟ چرا در خصوص نحوه تعیین نرخ پایه عرضه ها و تغییرات ایجاد شده شفاف سازی نمی شود ؟

دلیل افزایش ۵ درصدی ضریب نرخ پایه ورق گرم و فاصله قابل توجه حدود ۱۰ درصدی بین نرخ “ورق گرم” و “ورق گرم B” در این هفته؛ علامت سوال بزرگ ما است و بیشتر از این عدد شفافیت ها نگران هستیم و عقیده ما بر این است که این اتفاقات غیرمنتظره سبب توزیع رانت در بازار و به خوردن تعادل بازارها می شود.

*** ارزیابی بازار میلگرد آجدار

بازار میلگرد آجدار توام با ثبات تا افزایش ۵۰ تا ۱۰۰ تومانی در برخی از مبادی این حوزه، آغاز به کار نموده ولی انچه که از شواهد و شنیده ها تا این لحظه بر می‌آید، واکنش تقاضا به ادامه روند افزایشی منفی بوده و مجددا عقب نشسته است، بطوریکه بنظر می‌رسد، مجددا سکوت، آرامش و شک و دودلی بر این بازار سایه انداخته است .

*** بالارفتن ریسک ورود به بازار فولاد

عامل اصلی این شک و دودلی در بازار توقف روند صعودی نرخ ارز در و برخی امیدواری ها به خبرهای گاها مثبت در رسانه های غیررسمی است که نشان می‌دهد هنوز گروهی از افکار جامعه به رفع حداقل قسمتی از تحریم ها و احتمال برخی توافقات بین آمریکا و ایران در پروسه برجام خوشبین هستند. باید تا تاریخ سوم اسفند منتظر ماند تا ببینیم سیاست برای فولاد چه نسخه ای خواهد پیچید.

آرتان پرس