تفاوت نبشی پرسی و فابریک چیست؟

نبشی یکی از اجزایی است که شاید در نگاه اول در مقایسه با تیرآهن و ستون بندی یک ساختمان زیاد به چشم نیاید. اما آیا میدانید که اهمیت نبشی در صنعت ساختمان چقدر است؟ تا چه اندازه کیفیت نبشی در این صنعت مهم است؟ و مهندسین و متخصصین این حوزه تا چه میزان به این محصول در عرصه جهانی و در کشور ما اهمیت می دهند؟ نبشی پرسی و نبشی فابریک ، و تفاوت های این دو در چیست؟

*** انواع نبشی؛ نبشی پرسی و نبشی فابریک

اگر یک پروفیل فولادی در سطح مقطع، دو ضلع عمود بر هم و به شکل قائمه داشته باشد، و در سازه های متفاوتی استفاده می شود، نبشی نام دارد. این محصول فولادی معمولا یکی از مهمترین مصالح ساختمانی است، که در اکثر پروژه های ساختمانی، عمرانی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. از لحاظ شکل هندسی نبشی به دو نوع با اندازه بال مساوی و اندازه بال نامساوی تقسیم می شود.

مهندسین سازه و متخصصین این حوزه نبشی را با حرف انگلیسی L نشان می دهند. برای درج کردن اندازه نبشی نیز به این صورت عمل می کنند که اگر طول بال های نبشی باهم برابر باشد، اندازه آن را جلوی حرف بزرگ L درج می کنند. به عنوان مثال L400، یک نبشی با طول بال های مساوی به اندازه ۴۰۰ میلی متر است. اما اگر طول بال ها با هم مساوی نباشد، در این صورت در مقابل حرف L به صورت ضربدری اندازه هر کدام آورده می شود. L100*200 یک نبشی با طمل بال های نامساوی که اندازه بال هر کدام ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی متر است.

نبشی ها به دو نوع تقسیم بندی می شوند، که ماهیت تولید در هر کدام از آنها متفاوت است. نبشی پرسی و فابریک دو نوع نبشی است که مورد استفاده قرار می گیرد.

*** نبشی پرسی

نبشی پرسی همانگونه که از اسمش مشخص است، ورقی فولادی است، که از پرس و یا خم کردن ورق تولید می شود. نبشی پرسی را از وسط عرض خم می کنند و شکل می گیرد. در واقع از ورق های فولادی با ضخامت معین و مورد نظر، با استفاده از ماشین های صنعتی ورق سیاه خم شده و به شکل نبشی در می آید، که معمولا کیفیت کمی دارند. لازم به ذکر است که شکل اولیه نبشی پرسی، ورق فولادی است.

*** قیمت نبشی پرسی

قیمت نبشی ها براساس سایز، طول و ضخامت و همچنین روش تولبد متفاوت است. برخی از عوامل هستند که روی قیمت نبشی تاثیر مستقیم دارند که به برخی از آنها اشاره می شود. مهمترین کنترل کننده قیمت نبشی پرسی و فابریک، قیمت آهن است. چون جنس نبشی معمولا فولادی است و قسمت زیادی از آن آهنی است، بالطبع قیمت آن ارتباط مستقیمی با قیمت آهن در بازارهای عمده دارد. قیمت جهانی سنگ آهن نیز تاثیر عمده ای در قیمت نبشی دارد.

*** نبشی فابریک

نبشی فابریک از ابتدای فرآیند تولید به شکل نبشی در می آید و در نهایت از خط تولید خارج می شود. که به طول ۶ متر می باشد، و  از کیفیت خوبی برخوردار است. و معمولا در صنایع حساس و پروژه های بزرگ از این نوع نبشی استفاده می کنند.

***جنس نبشی جیست؟

با توجه به کارکرد نبشی ها در شرایط مختلف، و تشخیص متخصصین می تواند در گستره وسیعی از فولاد ها و آلومینیم باشد. اما بیشتر از آهن و یا ورق سیاه st37، به صورت ساده و یا گالوانیزه تولید می شود و در بازار عرضه می شود.

***ابعاد نبشی پرسی و  نبشی فابریک

محصول نهایی تولید شده توسط کارخانجات، به طول ۶ متر می باشد. اما در مصارف ساختمانی با توجه به این که از نبشی برای اتصال ستون ها و همچنین اتصال تیرآهن و ستون استفاده می شود، به قطعات کوچکی برش داده می شود. به نبشی های برش داده شده نبشی لقمه گفته می شود.

*** نرمی یا سفتی نبشی

با توجه به فرآیندهای مختلف مکانیکی که روی نبشی، به خصوص نبشی پرسی صورت می گیرد، مانند سوراخکاری نبشی و یا خم و برش دادن نبشی، از کجا تشخیص داده می شود که نبشی خریداری شده نرم است یا سخت؟

تنها راهی که می توان به این پی برد که نبشی نرم است و یا سفت، بدون مطالعه ریزساختار و آنالیز شیمیایی امکان پذیر نمی باشد. کنترل فرآیند در نرمی و یا سفتی نبشی بسیار تاثیر گذار است، ممکن است در کارخانه ای تولیدات یک ماه نبشی نرم باشد و یک ماه دیگر سفت باشد.

*** کاربرد نبشی چیست؟

نبشی از جمله محصولات فولادی است که کاربرد بسیار زیادی دارد. در کل نبشی چه از نوع نبشی پرسی و چه از نوع نبشی فابریک برای اتصالات به کار گرفته می شود. در صنعت ساختمان تا صنعت پل و راه سازی و دکل های انتقال برق، در صنعت خودرو و شاسی خودروهای دیزلی به کار می رود. کاربردهای بسیار زیادی در صنعت ساختمان دارد که به برخی از آنها اشاره می کنیم. در اتصال و تقویت ستون ها بسیار پر کاربرد هستند.

در اتصال تیر آهن به ستون ها به کار گرفته می شوند. همچنین در اتصال ستون ها به صفحات در فونداسیون اسکلت های فلزی مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر کاربرد های نبشی می توان به صنایع دکل سازی، سازه های فلزی، ستون و خرپا اشاره کرد.

***وزن نبشی پرسی

معمولا نبشی توسط طول بال ها و ضخامت آن شناخته می شوند. به عنوان مثال نبشی ۴۰*۴۰*۴  یعنی طول بال های این نبشی ۴۰ میلی متر بو.ده و ضخامت بال های آن ۴ میلی متر است. در جدول زیر نیز با توجه به سایز نبشی ها وزن شاخه های ۶ و ۱۲ متری آورده شده است.

*** محاسبه وزن نبشی

فرمول های زیادی برای اندازه گیری وزن نبشی ها به کار گرفته شده است. اما توسط رابطه زیر به سادگی می توان وزن تقریبی نبشی را به دست آورد.

وزن تقریبی نبشی برابر است با حاصلضرب مجموع طول بال های نبشی در ضخامت نبشی در طول نبشی و در عدد ثابت ۷۸۵۰

برای اطلاع از اطلاعات کاملتر درباره این موضوع به صفحه وزن نبشی مراجعه کنید.

***تولیدکنندگان نبشی در کشور

بازار نبشی پرسی و فابریک در داخل ایران با توجه به پروژه های عمرانی و ساخت و ساز در کشور معمولاد پر رونق بوده است. اکثر کارخانه های مهم فولادی در کشور معمولا تولید نبشی را در دستور کار خود قرار داده اند. از تولید کنندگان داخلی نبشی می توان به ذوب آهن اصفهان، صنایع فولاد کوهپایه، فولاد ناب تبریز، صبا فولاد منظومه، نورد فولاد تهران، نورد آریان فولاد اشاره کرد.

نبشی های موجود در بازار ایران معمولا هم تولید شده در بازار داخلی هستند و درصدی از آنها از بازار های روسیه و اوکراین در سایزهای ۲ تا ۲۰ وارد کشور می شوند.

***نبشی های گالوانیزه

نبشی های گالوانیزه، همان نبشی های معمولی هستند، با این تفاوت که در این نوع از نبشی ها برای جلوگیری از زنگ زدن نبشی فولادی، سطح نبشی های فولادی را با روی پوشش می دهند. در این نوع از نبشی ها، با تشکیل یک پیل الکتورشیمیایی و با توجه به این که روی فلزی فعال تر از آهن است، و پتانسیل احیا کمتری نسبت به آهن و در مقابل پتانسیل اکسید بالاتری نسبت به آهن دارد، به عنوان آند به کار می رود و در این فرآیند روی سطح فولاد رسوب می کند. با نظر متخصصین و مهندسین سازه معمولا نبشی های گالوانیزه در جایی به کار گرفته می شوند که خوردگی و زنگ زدگی آهن احتمال بالایی داشته باشد. به عنوان مثال سازه ای که در شمال ایران است، با سازه ای در یزد بایستی تفاوت داشته باشد. چون در شمال کشور رطوبت هوا بالا است، بایستی از نبشی های گالوانیزه استفاده شود تا عمر سازه بیشتر شود.

*** تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک

بزرگترین تفاوت بین نبشی پرسی و نبشی فابریک، تفاوت در نحوه تولید این دو نوع نبشی است. در واقع تفاوت اصلی به خط تولید این دو بر می گردد. همانطور که توضیح داده شد، با خم کردن ورق فولادی توسط فرآیند پرس سرد، از وسط عرض نبشی پرسی به دست می آید و شکل دهی می شود. لازم به ذکر است که دو نوع مرحله پرس و برش در فرآیند تولید این نوع نبشی وجود دارد. و در نهایت شکل نهایی آن توسط دستگاهی به نام رول فرمینگ به دست می آید.

اما در فرآیند تولید نبشی فابریک، فرآیند نورد یرد در کار نیست، و به این دلیل کیفیت خوبی دارد. اما نبشی پرسی با توجه به پرس کردن، فاشر و شکل دهی در فرآیند تولید آن، از کیفیت پایین تری نسبت به نبشی فابریک برخوردار است.

ابعاد، طول بال ها و ضخامت در روش نبشی پرسی در دستگاه رول فرمینگ تعیین می شود. اما در نبشی فابریک به این گونه نیست. در واقع سایز و ابعاد در نبشی فابریک در خط تولید تعیین می شود.

*** کیفیت نبشی پرسی ، بسته به روش تولید

با توجه به اینکه کیفیت محصولات همواره یکی از موضوعات بنیادین در بازار ایران بوده است، توضیح در رابطه کیفیت نبشی های تولید شده در ایران ضروری به نظر می آید. برای انجام برش در فرآیند تولید نبشی پرسی دستگاهی وجود دارد، که یک تابلو برق لمسی دارد. توسط این تابلو می توان عواملی مانند سرعت و دقت را تنظیم کرد تا به نتیجه مطلوب رسید. تمامی این فاکتورها روی کیفیت نهایی محصول تاثیر بسزایی دارد. از جمله فاکتورهای تعیین کننده عبارتند از؛ قدرت موتور دستگاه برش، سرعت تولید محصول و نوع روش تولید.

آرتان پرس