پشتوانه غنی ذخائر معدنی کشور به حجم ۵۸ میلیارد تن و به ارزش ۷۷۰ میلیارد دلار بخش اعظم صنایع و خصوصا صنایع مادر در کشور را پوشش داده تا با تکیه بر این منابع علاوه بر تامین نیاز داخلی سهم عمدهای از رقم صادرات کشور به معدن و صنایع معدنی اختصاص یابد. معدن و صنایع معدنی در برگیرنده کلیه اقلام خام و فرآوری شده فلزی، غیر فلزی، مصالح ساختمانی و … با ماهیت معدنی است که در میان مجموعه گروههای کالایی تولیدی و صادراتی کشور بخش قابل توجهی از صادرات محصولات غیرنفتی کخشور را پوشش میدهد و طیف وسیعی از انواع اقلام مواد اولیه، محصولات نیمه ساخته، محصولات نهایی در این گروه جای دارند.
صادرات کشور طی دوره مذکور در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در گروه کالایی مربوطه (اقلام عمده بخش معدن و صنایع معدنی) از لحاظ ارزشی ۸.۵ و از لحاظ وزنی ۳۹.۳ درصد رشد داشته است و از جمله مهمترین بازارهای صادراتی مواد معدنی طی ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۵ میتوان به ترتیب به چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، ایتالیا، افغانستان، تایوان، عمان، تایلند، هند، ترکمنستان و اسپانیا، پاکستان، جمهوری کره و کویت اشاره کرد.
در سال جاری صادرات به کشورهای عراق، افغانستان، ایتالیا، ترکمنستان کاهش یافته است در حالی که صادرات به سایر کشورهای نام برده با رشد همراه بوده و نرخ رشد صادرات در بخش معدن و محصولات معدنی به بازارهای چین، ترکیه، عمان، تایلند و تایوان چشمگیرتر است.
در این میان، صادرات به کشور عراق که طی سالهای اخیر به عنوان مهم ترین بازار صادراتی مواد و محصولات معدنی ایران به شمار میآمد روند نزولی داشته و کشور چین همچنان به عنوان مهم ترین بازار صادراتی مواد خام معدنی ایران محسوب میشود. در کنار مواد معدنی خام و نیم ساخته برخی محصولات نهایی نظیر چینی بهداشتی، کاشی و سرامیک کشور نیز با وجود کیفیت و قیمت مناسب و رقابتی به بازارهای اروپا صادر شده است.
کنسانتره بخش اعظم صادرات سنگ آهن
طی ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۵ صادرات سنگ آهن به رقم ۷۷۵ میلیون دلار و به وزن ۲۰۲۳۵ هزار تن بالغ شده است، طی دوره مشابه سال ماقبل نیز صادرات سنگ آهن رقم ۵۲۲ میلیون دلار به وزن ۱۳۶۳۳ هزار تن گزارش شده و به این ترتیب صادرات نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۸ درصد از لحاظ ارزشی و از لحاظ وزنی نیز ۴۸ درصد رشد یافته است. براساس آمار بخش اعظم صادرات سنگ آهن، به صورت کنسانتره (هماتیت) بوده است.
طی این دوره، قیمت جهانی سنگ آهن به حداقل ۲۵ دلار و حداکثر ۵۰ دلار رسید که در مقایسه با قیمتهای سال ۱۳۹۴ که حداقل کمتر از ۲۰ دلار و حداکثر ۵۷ بوده است، از رشد برخوردار و سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی فولاد در کوتاه مدت برای محقق شدن اهداف پیش بینی شده تولید، از مهم ترین عوامل موثر بر روند کاهش خام فروشی است.
نورد گرم غیر آلیاژی پیشگام در صادرات محصولات فولادی
صنعت فولاد به عنوان صنعت مادر در بخش فلزات با تکیه بر منابع موجود در کشور از اهمیت ویژه برخوردار است که این جایگاه صادرات غیرنفتی کشور را نیز جهت بخشیده است به طوری که فولاد یکی از اقلام عمده صادرات غیرنفتی کشور به شمار میآید. صادرات گروه کالایی فولاد خام و نیمه ساخته طی ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۵ به ۲۴۵۹ میلیون دلار و وزن ۶۳۶۷ هزار تن بالغ گردیده است که بر این اساس در مقایسه با عملکرد دوره مشابه سال ۱۳۹۴ از لحاظ ارزشی ۲.۷ درصد و از لحاظ وزنی ۴۲ درصد رشد را نشان میدهد.
بیشترین میزان صادرات در این گروه کالایی مربوط به محصولات فولادی نورد گرم غیرآلیاژی بوده است. براساس بورس لندن قیمت جهانی شمش فولاد طی ۱۲ ماهه نخست سال جاری به کمتر از ۴۰ دلار روند صعودی را طی کرده و اینک به حدود ۳۰۰ دلار بالغ گردیده در حالی که طی دوره مشابه سال ۱۳۹۴ قیمت از حداکثر ۳۰۰ دلار در ابتدای سال به حدود ۸۰ دلار کاهش یافته است.
۷۴۰ میلیون دلار صادرات ورق های فولادی
مصنوعات این بخش که طیف وسیعی از محصولات را در بردارد شامل اقلامی نظیر لوازم خطوط آهن، لوله و پروفیل، اسکلت فولادی، مفتول، سیم، قطعات فولادی لوازم فولادی و مصنوعات ریخته گری و غیره میباشد. مجموع صادرات این بخش طی ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۵ به ۴۹۰ میلیون دلار به وزن ۳۳۸ هزار تن بالغ شد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از آن از لحاظ ارزشی ۷.۳ درصد و از لحاظ وزنی با ۰.۳۴ درصد رشد همراه بوده است.
بیشترین رقم صادرات طی این دوره مربوط به انواع ورقهای فولادی به ارزش ۷۴۰ میلیون دلار میباشد که این میزان نسبت به دوره مشابه سال ۱۳۹۴ حدود ۴۰ درصد کاهش ارزشی و ۲۳ درصد کاهش وزنی را نشان میدهد.
بدانیم که!
کاهش خام فروشی و افزایش صادرات محصولات با ارزش افزوده در بخش معدن و صنایع معدنی یکی از اهداف اصلی دولت و سازمان توسعه تجارت ایران است. رسیدن به هدف مذکور دارای الزاماتی است که با توجه به گستره این حوزه نیازمند تامین منابع مالی و سرمایه هنگفت است.
تامین این منابع از محل وجوه دولتی یا فروش مازاد مواد خام نظیر سنگ آهن و یا جذب سرمایههای خارجی امکان پذیر خواهد بود. به نظر میرسد جذب سرمایه گذار خارجی در صنایع معدنی راهکار مناسبی برای کاهش خام فروشی باشد که خود نیازمند تسهیل این فرآیند در بخشهای مختلف اجرایی است. البته در خصوص سنگ آهن تا زمانی که شرایط برای جذب این منابع خام در صنایع پایین دست کشور فراهم نشده است محروم ساختن صنعت از عایدات ارزی فروش سنگ آهن با نرخهای فعلی جهانی نکتهای قابل تامل است که دقت نظر کارشناسانه و عمیق مسوولین تصمیم گیرنده را میطلبد.
در ارتباط با محصولات معدنی بالاخص مصالح ساختمانی نکته حائز اهمیت تمرکز و اتکا به بازارهای محدود است که این امر تاثیر پذیری صادر کنندگان را از بروز هرگونه چالش در تداوم صادرات بالا خواهد برد. همانگونه که طی سال جاری در خصوص صادرات مصالح ساختمانی به کشور عراق شاهد کاهش صادرات بودهایم. لذا با عنایت هرچه بیشتر به نفوذ به بازارهای جدید و گسترش بازارهای هدف امری اجتناب ناپذیر است.
منبع: فولاد نیوز
همایون میراباد
منبع: فولاد نیوز
همایون میراباد
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه