مازندمجلس:به گزارش خبرنگار مهر، پس از گذشت ۴۶ روز از حادثه انفجار در معدن زغال سنگ آزاد شهر ، سعید مازندرانی مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان از بازگشایی معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر در روز یکشنبه هفته جاری و بازگشت به کار ۶۰ معدنچی خبر داد.
وی با تاکید بر اینکه این بازگشایی به منظور آوار برداری و تعمیرات معدن انجام شده نه بهره برداری، افزود: کار از تونل شماره دو و سه معدن آغاز می شود و در مرحله نخست ۶۰ نفر از کارگران بازگشت به کار شدند.
این خبر در حالی منتشر شد که در روزهای نخست پس از حادثه مسئولان از تعطیلی ۶ ماهه این معدن خبر داده بودند.
در گزارش پیش رو به واکاوی حواشی این حادثه پرداخته و با بررسی عوامل وقوع این حادثه به آسیب شناسی آن خواهیم پرداخت. گرچه این گزارش حاصل تلاش خبرنگار مهر برای دستیابی به برخی واقعیات موجود در معدن آزادشهر است اما شاید بتوان از این اشکالات به عنوان زمینه تکرار حوادث در معادن مشابه نام برد. گفتنی است منابع اطلاعات این گزارش از انتشار نامشان خودداری کرده و تنها به ارائه اطلاعاتی که ناگفته مانده است اکتفا کردند.
انفجاری خانمان سوز در آزادشهر
۱۳ اردیبهشت سال جاری و در پی انفجاری که گفته شد حاصل بردن باطری به داخل معدن بود ۴۳ معدنچی جان باختند. از این ۴۳ نفر ۱۲ نفر کسانی بودند که بعد از انفجار به قصد کمک به حادثه دیدگان وارد تونل شده و با استشمام گازهای مجتمع در تونل جان باختند.
معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر یکی از معادن زغال سنگ ایران در شهرستان آزادشهر واقع در ۱۴ کیلومتری شهر آزادشهر در استان گلستان قرار دارد. این سنگ معدن در ۹۰ کیلومتری شرق گرگان (مرکز استان گلستان) قرار دارد.
این معدن جزء معادن البرز شرقی واقع در منطقه خوش ییلاق استان گلستان و ۱۲ کیلومتری شهر آزادشهر می باشد که در حال حاضر به صورت خصوصی اداره می شود و استخراج زغال سنگ در ۳ تونل مجزا (T۳، T۲ و T۱) توسط حدود ۴۰۰ کارگر و به صورت سنتی صورت می گیرد.
حفر تونل موازی چرا ادامه پیدا نکرد؟
یک منبع آگاه در گفت وگو با خبرنگار مهر پرده از برخی تخلفات صورت گرفته در این معدن برداشت و گفت: دو تونل دو طرف تونل اصلی این معدن به منظور ارتباط با تونل اصلی و برای تهویه هوای طبیعی و خارج شدن گازهای متصاعد شده و ورود و خروج اضطراری حفر شده اند. لیکن تونل سمت چپ تونل اصلی که حدود ۱۸۰۰ متر عمق دارد با اطلاع کارفرما و همچنین مسئول فنی معدن به موازات تونل اصلی ادامه پیدا نکرده و تنها ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر حفر شد.
وی ادامه داد: اگر این تونل به موازات تونل اصلی که کارگران در حال کار در آن بودند حفر شده بود چه بسا دسترسی به محبوس شدگان امکان پذیر بود و از مرگ تعدادی از معدنکاران جلوگیری می شد.
این مقام آگاه با اشاره به تونل سمت راست و دویل ارتباطی بین تونل اصلی و تونل سمت راست گفت: مسیری که برای ارتباط بین دو تونل دیگر تعبیه شده بود به قدری باریک بود که بعد از وقوع حادثه افراد با جثه معمولی امکان رد شدن از آن و دسترسی به تونل حادثه دیده و افراد حبس شده و شاید اجساد را نداشتند و تنها افرادی لاغر و ریز جثه به سختی می توانستند از آن عبور کنند و اجساد را به بیرون منتقل کنند. در حالی که این مسیر ارتباطی به منظور دسترسی به انتهای تونل اصلی باید در حد و ابعادی احداث می شد که عبور و مرور افراد و مکش هوا از آن به راحتی صورت گیرد.
باطری عامل انفجار نبوده است
نکته بعدی که این منبع آگاه از تخلفات صورت گرفته در این معدن ذکر کرد این بود که انفجار در محل پیدا شدن دو باطری که عامل اصلی انفجار معرفی شده اند رخ نداده بود.
به گفته وی انفجار در میانه مسیر تونل اصلی رخ داده و حدود ۶۰ متر از تونل دچار ریزش شده بود در حالی که باطری که معدنکاران به صورت غیر استاندارد و برای روشن کردن لوکوموتیو خراب وارد تونل کرده بودند در انتهای تونل و به صورت سالم پیدا شد. درحالی که تمام افرادی که در انتهای تونل در حال کار بودند با سوختگی ناشی از آتش و خفگی حاصل از کاهش شدید اکسیزن جان باخته بودند.
حال این سوال پیش می آید که اگر باطری به باطری کردن لوکوموتیو دلیل اصلی انفجار در معدن آزادشهر نبود پس به چه دلیل این حادثه دلخراش رخ داد و ۴۳ خانواده را عزادار کرد؟
بر اساس بررسی های خبرنگار مهر حاکی است گاز حاصل از استخراج زغال سنگ در معدن آزادشهر کمتر از ۱ درصد بود و این حجم گاز به خودی خود باعث انفجار نمی شد. اما تجمع گاز در محل حفر میانی تونل و نبود مسیر ارتباطی بین تونل های کناری برای تهویه هوا وهمچنین نبود دستگاه های تهویه و از همه مهمتر خرابی دستگاه های گازسنجی که وزارت صنعت مدعی است در این معدن به کار گرفته شده بود منجر به بروز انفجاری شدید شد که در پی آن حدود ۶۰ متر از تونل ریزش کرده و کارگران بسیاری در زیر آوار ماندند.
یکی از معدنکاران که در محل حادثه حضور داشت در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: ما به عنوان کارگران معدن طبق ساعت کار و وظایف تعریف شده در محل کار حاضر می شدیم اما از کجا باید می دانستیم که این تونل ها هر یک آماده یک انفجار هستند. ضمن اینکه در این معدن مسئول فنی بود که می توانست از اشتباهات ما کارگران جلوگیری کند. ما نیز به دلیل نگرانی از بیکاری قطعا به تمام دستورات کارفرما عمل می کردیم.
به گفته این کارگر آزادشهری هراس از بیکاری و عدم پرداخت حقوق معوقه، عامل اصلی ادامه کار در سخت ترین و ناامن ترین شرایط تونل بود. در حالی که همه می دانستیم باید از تجهیزات ایمنی استفاده کنیم اما تجهیزاتی وجود نداشت که ما تخلف کنیم و استفاده نکنیم.
منبع: شرکت ملی فولاد ایران
فرزانه سادات تیموری
دانشجوی ارشد دانشگاه تهران
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه