به گزارش مرکز فولاد ایرانیان و به نقل از چیلان، گر چه هیچ طرح جامعی را نمی توان یافت که قابل تعمیم بوده و بتوان از آن در کشور یا حوزه دیگر کپی برداری و استفاده کرد ولی مطالعه طرح های جامع سایر کشورها در بهینه شدن تدوین یک طرح جامع بسیار موثر بوده و از ضروریات هر تحقیقی می باشد. دراین نوشتار ابتدا به اختصار به مطالعه صورت گرفته در روند تدوین، تصویب و اجرا و نظارت طرح جامع چند کشور در حال توسعه اشاره خواهد شد سپس بر همین اساس به طرح جامع فولاد ایران پرداخته خواهد شد.
بررسی طرح های جامع فولاد تعدادی از کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که تدوین طرح های جامع از قالب و ساختار خاصی شامل چشم انداز، اهداف، تحلیل موقعیت، خط مشی و سیاست ها و طرح عمل یا مکانیسم عمل پیروی می کند. تهیه یک خلاصه اجرایی طرح جامع نیز از موارد مهمی است که در تمام طرح های جامع مشاهده می شود.
روند تدوین و اجرای طرح های جامع را می توان به سه مرحله کلی تقسیم کرد.
۱- مراحل جمع آوری اطلاعات و تدوین طرح جامع فولاد
۲- مراحل تصویب و ابلاغ
۳- مراحل اجرای طرح جامع و نظارت بر آن
در مرحله جمع آوری اطلاعات و تدوین طرح جامع فولاد همان طوری که گفته شد به مانند همه کارهای پژوهشی رعایت اصول و روش تحقیق ضروری است.
بعضی از ویژگی های مهم طرح جامع فولاد را به شرح زیر می توان خلاصه کرد.
• طرح جامع فولاد باید حاوی عناصر کلیدی و بدون اطلاعات زاید باشد تا طرح قابل اتکا و قابل قبول و عمیقا” دارای تمرکز بر بحث اصلی باشد.
• اهداف بلند مدت و کوتاه مدت باید بلند پروازانه ولی واقعی باشند. این اهداف باید طوری تعریف شوند که با تلاشهای جدی بخش خصوصی و دولتی قابل دست یابی باشند. اهدافی که تلاشی را لازم ندارند یا قابل دسترسی نباشند بی معنی بوده از کیفیت و اعتبار طرح خواهند کاست.
• ارتباط و پیوند منطقی بین موضوعات باید ملاک جمع آوری اطلاعات باشد. تمام متون، داده ها، آمارها و ارقام باید به هم مرتبط و در جهت حمایت از بحث و موضوع اصلی باشند.
• انعطاف پذیری و قابلیت انطباق از ویژگی های مهم یک طرح بلند مدت است. در دنیای امروز تغییرات و تحولات با سرعت بسیار زیادی رخ می دهند. باتوجه به اینکه طرح های جامع یک دوره ۱۰ یا ۲۰ ساله را شامل می شوند ضروری است سیاست ها و خط مشی ها متناسب با تغییرات محیطی تغییر کنند.
• تمام عوامل ذیربط باید در جریان امور از طراحی، تدوین و اجرا طرح جامع قرار گیرند.
• قابلیت اجرایی داشتن از ویژگی ها مهم هر طرحی است. یک طرح جامع هر چند که بسیار خوب تدوین و نگارش شده باشد تا زمانیکه به اجرا در نیاید صفحات کاغذی سیاه شده ای بیش نخواهد بود.
پس تمام تلاش ها و ابزارها باید بکار گرفته شوند تا اطمینان حاصل شود آنچه در طرح جامع آمده است به اجرا در خواهد آمد.
مرحله تصویب و ابلاغ
مرحله تصویب و ابلاغ نیز از جمله مراحل مهم است و نقش مهمی در حسن اجرای طرح جامع دارد. این مرحله در بعضی از کشورهای مورد مطالعه بنا به پیشنهاد وزیر صنعت ( یا صنعت و تجارت ) و تصویب بالاترین مقام اجرایی، رئیس جمهور یا نخست وزیر صورت می گیرد. این سند پس از تصویب به وزارتخانه ها و سازمان های مسئول و دخیل در اجرای طرح جامع فولاد شامل وزارت صنعت و تجارت بعنوان محور اصلی و وزارت سرمایه گذاری و برنامه ریزی، وزارت مالی (فایناس)، وزارت حمل و نقل، وزارت علوم و تکنولوژی، وزارت منابع طبیعی و محیط زیست وکمیته های مردمی و فرمانداری و استانداری، انجمن آهن و فولاد، روسای نمایندگی های وابسته به دولت و… که وظائف اجرا یا همکاری در اجرای طرح جامع فولاد را به عهده دارند ابلاغ می شود.
بررسی طرح های جامع فولاد تعدادی از کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که تدوین طرح های جامع از قالب و ساختار خاصی شامل چشم انداز، اهداف، تحلیل موقعیت، خط مشی و سیاست ها و طرح عمل یا مکانیسم عمل پیروی می کند. تهیه یک خلاصه اجرایی طرح جامع نیز از موارد مهمی است که در تمام طرح های جامع مشاهده می شود.
روند تدوین و اجرای طرح های جامع را می توان به سه مرحله کلی تقسیم کرد.
۱- مراحل جمع آوری اطلاعات و تدوین طرح جامع فولاد
۲- مراحل تصویب و ابلاغ
۳- مراحل اجرای طرح جامع و نظارت بر آن
در مرحله جمع آوری اطلاعات و تدوین طرح جامع فولاد همان طوری که گفته شد به مانند همه کارهای پژوهشی رعایت اصول و روش تحقیق ضروری است.
بعضی از ویژگی های مهم طرح جامع فولاد را به شرح زیر می توان خلاصه کرد.
• طرح جامع فولاد باید حاوی عناصر کلیدی و بدون اطلاعات زاید باشد تا طرح قابل اتکا و قابل قبول و عمیقا” دارای تمرکز بر بحث اصلی باشد.
• اهداف بلند مدت و کوتاه مدت باید بلند پروازانه ولی واقعی باشند. این اهداف باید طوری تعریف شوند که با تلاشهای جدی بخش خصوصی و دولتی قابل دست یابی باشند. اهدافی که تلاشی را لازم ندارند یا قابل دسترسی نباشند بی معنی بوده از کیفیت و اعتبار طرح خواهند کاست.
• ارتباط و پیوند منطقی بین موضوعات باید ملاک جمع آوری اطلاعات باشد. تمام متون، داده ها، آمارها و ارقام باید به هم مرتبط و در جهت حمایت از بحث و موضوع اصلی باشند.
• انعطاف پذیری و قابلیت انطباق از ویژگی های مهم یک طرح بلند مدت است. در دنیای امروز تغییرات و تحولات با سرعت بسیار زیادی رخ می دهند. باتوجه به اینکه طرح های جامع یک دوره ۱۰ یا ۲۰ ساله را شامل می شوند ضروری است سیاست ها و خط مشی ها متناسب با تغییرات محیطی تغییر کنند.
• تمام عوامل ذیربط باید در جریان امور از طراحی، تدوین و اجرا طرح جامع قرار گیرند.
• قابلیت اجرایی داشتن از ویژگی ها مهم هر طرحی است. یک طرح جامع هر چند که بسیار خوب تدوین و نگارش شده باشد تا زمانیکه به اجرا در نیاید صفحات کاغذی سیاه شده ای بیش نخواهد بود.
پس تمام تلاش ها و ابزارها باید بکار گرفته شوند تا اطمینان حاصل شود آنچه در طرح جامع آمده است به اجرا در خواهد آمد.
مرحله تصویب و ابلاغ
مرحله تصویب و ابلاغ نیز از جمله مراحل مهم است و نقش مهمی در حسن اجرای طرح جامع دارد. این مرحله در بعضی از کشورهای مورد مطالعه بنا به پیشنهاد وزیر صنعت ( یا صنعت و تجارت ) و تصویب بالاترین مقام اجرایی، رئیس جمهور یا نخست وزیر صورت می گیرد. این سند پس از تصویب به وزارتخانه ها و سازمان های مسئول و دخیل در اجرای طرح جامع فولاد شامل وزارت صنعت و تجارت بعنوان محور اصلی و وزارت سرمایه گذاری و برنامه ریزی، وزارت مالی (فایناس)، وزارت حمل و نقل، وزارت علوم و تکنولوژی، وزارت منابع طبیعی و محیط زیست وکمیته های مردمی و فرمانداری و استانداری، انجمن آهن و فولاد، روسای نمایندگی های وابسته به دولت و… که وظائف اجرا یا همکاری در اجرای طرح جامع فولاد را به عهده دارند ابلاغ می شود.
منبع: چیلان
فرزانه سادات تیموری
دانشجوی ارشد دانشگاه تهران
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه