اهمیت نفت در اقتصاد جهانی و سناریوی ادامه وضع موجود چیست؟

نظر به اهمیت نفت و گاز برای اقتصاد جهانی بسیاری از مؤسسات پژوهشی، سازمان های انرژی و شرکت های بین المللی نفت و گاز منظم چشم اندازهای خود از نفت و گاز را منتشر می کنند. برخی از این چشم اندازها در سال های گذشته اهمیت درخور توجهی در جامعه کارشناسی که به آینده نگری انرژی می پردازد یافته است.

مهدی عسلی/ نماینده سابق ایران در اوپک

از زمان پیدایش انقلاب صنعتی در اواسط قرن ۱۸ حامل های انرژی نفت و گاز نقش بزرگی در تبدیل و تبدل اقتصادی و زندگی روزمره بخش قابل توجهی از جمعیت مردم دنیا داشته اند. نفت در قرن بیستم میلادی به اندازه ای در اقتصاد جهان اهمیت یافت که قرن بیستم را بسیاری عصر نفت نامیده اند. نقش گاز طبیعی نیز از اواخر قرن بیستم در حال افزایش بوده و بسیاری از کارشناسان معتقدند این حامل مهم انرژی اولیه می تواند در دوره انتقالی، یعنی در انتقال از دوره انرژی فسیلی که در آن سهم سوخت های فسیلی نفت و گاز و زغال سنگ در ترکیب مصرفی انرژی های اولیه دنیا بالای ۸۰ درصد بوده به دوره سوخت های پک و تجدید شونده در دهه های پایانی قرن ۲۱، نقش کلیدی بازی کند. به این ترتیب که برای دستیابی به اهداف جهانی کنترل انتشار گازهای گلخانه ای منعکس در معاهدات بین المللی (مانند COP21 پاریس در ۲۰۱۵) گاز طبیعی به تدریج جایگزین سوخت های فسیلی با آلایندگی بیشتر (مخصوصاً زغال سنگ در تولید برق) شده و زمینه را برای آمادگی جوامع بشری برای ایجاد فناوری ها و زیرساخت های ضروری برای استفاده گسترده و با هزینه های قابل قبول از انرژی های پاک و تجدید شونده (مانند انرژی خورشیدی و بادی) فراهم کند. یادآوری این نکته لازم است که در حال حاضر تقریباً ۳۱ درصد ترکیب مصرف جهانی انرژی متکی به سوخت های حاصل از نفت و ۲۱ درصد مبتنی بر گاز طبیعی است. یعنی این دو حامل انرژی بیش از نیمی از تقاضای انرژی جهانی را پاسخ می دهند. هنوز هم پیش بینی های سازمان های انرژی جهانی مانند آژانس بین المللی انرژی حاکی از تداوم وابستگی اقتصاد جهانی به نفت و گاز است و رشد تقاضای انرژی در این پیش بینی ها کم و بیش هماهنگ با رشد جمعیت افزایش می یابد.

از دهه ۱۹۷۰ بسیاری از تولید و صادرکنندگان نفت فرض می کردند که کشورهای صنعتی به طور فزاینده ای از نفت استفاده خواهند کرد و اتکای آنها به صادرات نفت کشورهای عضو اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت)، و به ویژه به منافع عظیم خاورمیانه افزایش خواهد یافت. تحت این فرض کشورهای اوپک تصور می کردند وابستگی فزاینده کشورهای واردکننده نفت به منابع آنها قدرت سیاسی آنها را نیز افزایش خواهد داد. به همین دلیل تا سال های اخیر کشورهای اوپک راهبرد حداکثر کردن درآمد را اتخاذ و فکر می کردند دوره نفت ارزان گذشته و می توانند با گذاشتن نفت در زیرزمین و استخراج تدریجی آن درآمد خود را افزایش دهند. در طرف مقابل نیز شرکت های بین المللی سعی می کردند تا می توانند منابع نفت و گاز کشف و تملک کنند و ضمن بهبود ترازنامه شرکت در زیر زمین و روی زمین انبارها نفت برای عرضه به بازار داشته باشند.

اما پیشرفت های بنیادی فناوری های نفت و گاز شیل امریکا، انقلاب دیجیتالی (تولید انبوه اطلاعات و انتقال علایم و پیام های رقومی با استفاده از کانال های الکترونیک و اینترنتی و کامپیوترها و تلفن های موبایل) و موافقت نامه پاریس در تغییرات اقلیمی چشم انداز بازارهای انرژی و نفت و گاز را تغییر داده است. اکنون در شرایطی که اروپا، امریکا و حتی کشورهای در حال توسعه مانند چین و هند در تلاش هستند ترکیب انرژی خود را از سوخت های فسیلی به منابع انرژی تجدید پذیر و پاک (انرژی هسته ای، خورشیدی، بادی و غیره) تغییر دهند و در زمانی که هزینه استحصال نفت غیر متعارف و متعارف در حال کاهش است، نفت زیر زمین ممکن است در آینده ارزشی کمتر از آنچه آنها تصور می کردند داشته باشد. در واقع انتظارات و پذیرش فعالان بخش نفت از پیشامد اوج عرضه نفت به محتمل بودن اوج تقاضا برای نفت در دهه های آینده در حال تغییر است. به همین دلیل برخی سرمایه گذاران در بخش نفت نگران آن هستند که ممکن است ارزش سهام شرکت های نفتی بیش از واقع ارزش گذاری شده باشد و در فکر بیرون بردن سرمایه گذاری خود از فعالیت های بالادستی پروژه های نفتی با هزینه های بالا هستند.

سناریوهای جایگزین

نظر به اهمیت نفت و گاز برای اقتصاد جهانی بسیاری از مؤسسات پژوهشی، سازمان های انرژی و شرکت های بین المللی نفت و گاز منظم چشم اندازهای خود از نفت و گاز را منتشر می کنند. برخی از این چشم اندازها در سال های گذشته اهمیت درخور توجهی در جامعه کارشناسی که به آینده نگری انرژی می پردازد یافته است. در سطور زیر به برخی از این چشم اندازها اشاره خواهد شد.

 از عواملی که بر آینده سرمایه گذاری عرضه و استفاده از نفت اثر می گذارد موضوع انتشار گازهای گلخانه ای و تغییرات اقلیمی (Climate changes) است. در مذاکرات COP21 معلوم شد که برای اجتناب از تجاوز میزان گرمایش متوسط کره زمین از ۲ درجه سانتی گراد لازم است مصرف انرژی مبتنی بر نفت خام در حدود فعلی تثبیت شده و افزایش زیادی پیدا نکند. راهبردهایی که برای کنترل انتشار گازهای گلخانه ای و جلوگیری از افزایش گرمای زمین بیش از ۲ درجه سانتی گراد (متوسط) لازم است اتخاذ شود توسط سازمان های بین المللی مختلف ازجمله شورای آینده نفت و گاز (Council ON the Future of Oil & (Gas مورد بررسی قرارگرفته است که در سطور زیر به آنها اشاره خواهد شد. بررسی های آژانس بین المللی انرژی (IEA) نشان می دهد که علی رغم افزایش کارایی استفاده از انرژی، نیاز فزاینده طبقه متوسط در حال رشد در اقتصادهای در حال ظهور، مانند چین، هند، برزیل، اندونزی و غیره به گاز و فرآورده های نفتی موجب افزایش قابل توجهی در تقاضا برای این دو حامل انرژی در دهه های آینده خواهد شد. با توجه به نرخ کاهنده استحصال (Decline rate) از میدان ها منابع پایان پذیر نفت و گاز در سرتاسر دنیا یک موضوع مهم در آینده نگری نفت و گاز برآورد سرمایه گذاری های لازم برای حفظ سطح تولید و جبران کاهش فشار چاه های نفت و گاز است.

پیش بینی آژانس بین المللی انرژی آن است که تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۴۰ حدود ۱۴ درصد نسبت به سطح تقاضای کنونی افزایش خواهد یافت. در این پیش بینی وابستگی سیستم اقتصاد جهانی به نفت و گاز در دهه های آینده ادامه می یابد و در سال ۲۰۴۰ حدود ۷۵ درصد کل انرژی اولیه مورداستفاده ۲۰۴۰ همچنان حامل های سوخت فسیلی خواهد بود. با این حال بسیاری از کارشناسان دقت و احتمال تحقق این پیش بینی ها را مورد تردید قرار داده اند. یک دلیل این تردید ها اهمیت روزافزون مسائل محیط زیست و تغییرات اقلیمی است. زیرا رابطه نزدیکی بین دمای کره زمین و انتشار گازهای گلخانه ای و استفاده از حامل های انرژی فسیلی وجود دارد. تحت یک سناریوی سازمان بین المللی انرژی IEA که افزایش گرمایش زمین را زیر ۲ درجه سانتی گراد محدود می کند با فرض اتخاذ سیاست های لازم برای کنترل گرمایش زمین در این حد استفاده از نفت در دهه های آینده محدودتر خواهد بود و تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۰ تنها در حد ۹۳.۷ میلیون بشکه در روز و در سال های بعد با روند کاهشی به ۷۴.۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۴۰ می رسد، که کمتر از میزان فعلی مصرف در سال ۲۰۱۷ است. مصرف زغال سنگ حتی بیشتر کاهش می یابد و ۳۸ درصد طی همین دوره زمانی تنزل می کند.

شرکت نفت و گاز استات اویل (نروژ) نیز سناریویی از چشم انداز نفت و گاز را توسعه داده و منتشر کرده است که در آن برای کنترل گرمایش زمین زیر ۲ درجه سانتی گراد بهره برداری فزاینده از فناوری هایی پیشرفته استفاده از انرژی های پاک ضرورت پیدا می کند. در این سناریو استفاده از نفت در سال ۲۰۴۰ حدود ۱۵% کمتر مصرف نفت در دنیای فعلی و زیر ۸۰ میلیون بشکه در روز خواهد بود. استفاده از زغال سنگ در این سناریو با ۵۰% کاهش مواجه می شود و سهم آن در ترکیب انرژی اولیه به تنها ۱۴% (در مقایسه با نزدیک به ۲۹% فعلی) می رسد. در سناریوی استات اویل سهم گاز در ترکیب مصرف جهانی انرژی از ۲۱ درصد فعلی به ۲۴ درصد می رسد و پیشرفت های فناوری و تغییر در رفتار مصرف کنندگان انرژی کاهش ۴۰ درصدی انتشار گاز دی اکسید کربن را تا سال ۲۰۴۰ امکان پذیر می کند. البته در این سناریو سیاست های سخت گیرانه تری نسبت به سیاست های تصویب شده در موافقت نامه COP21 پیشنهاد شده است. این سیاست ها شامل قیمت گذاری بر انتشار کربن در سرتاسر جهان، پایان دادن به یارانه های انرژی در کشورهایی که این سیاست را دنبال می کنند، استفاده خانوارها از انرژی خورشیدی با تأسیسات بالای پشت بام واحدهای مسکونی و توزیع برق از طریق استفاده از شبکه هوشمند و زیرساخت های کارآمد است که ۱۵ درصد در مصرف انرژی نهایی صرفه جویی به همراه دارد. در سناریوی استات اویل بهره برداری وسیع از اتومبیل های برقی نیز در نظر گرفته شده است. این سیاست اجازه می دهد سهم فرآورده های نفتی به ۳۰ درصد در حمل و نقل جاده ای کاهش یابد. این سهم هم اکنون بالای ۴۰ درصد و در آسیا بیش از ۵۰ درصد است. به طور کلی در این سناریو سرمایه گذاری در فناوری های نو اجازه می دهد تا افق ۲۰۴۰ شدت انرژی به طور متوسط ۲.۷ درصد در سال کاهش یابد و سهم نفت را در ترکیب انرژی مصرفی جهان به طور معنی داری کاهش می دهد.

در سناریویی که توسط دانشگاه دیویس کالیفرنیا توسعه یافته این نکته مطرح شده است که فناوری های اطلاعاتی همراه با استفاده از تجهیزات اینترنت اشیا و ادوات دیجیتالی انتقال اطلاعات می تواند انقلابی در حمل و نقل ایجاد کند و اوج تقاضا برای حمل و نقل را جلو براند که به طور بالقوه می تواند صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی داشته باشد. کارایی انرژی در بخش هایی مانند حمل و نقل، تجهیزات صنعتی، و ارتباطات می تواند انقلابی در استفاده از منابع پایان پذیر ایجاد کند. در سال های اخیر ترکیبی از این عوامل به تضعیف قیمت انجامید. بر اساس این مطالعه صرفه جویی در انرژی ناشی از پیشرفت فناوری می تواند بادوام باشد. شهرنشینی گسترده باید تملک اتومبیل های خصوصی در مراکز جدید تقاضا برای نفت مانند چین، هند و خاورمیانه را محدود کند. مطالعات دانشگاه دیویس نشان می دهد که تملک اتومبیل های خصوصی و استفاده از فرآورده های نفتی پس از کندی ترافیک در کلان شهرهای بزرگ به اوج خود می رسد. شهرهای جهان به طور فزاینده ای به دنبال سیستم های حمل و نقل هوشمندانه تری هستند که استفاده از اتومبیل های خصوصی را در داخل شهرها غیرضروری کند. تعهد چین به برنامه های صنعتی شدن همراه با استفاده از انرژی های پاک موجب شده است که آن کشور به یک صادرکننده پانل های خورشیدی و اتومبیل های برقی تبدیل شود.

 اینترنت اشیا و اینترنت صنعتی نیز نوید صرفه جویی های زیادی در انرژی در بخش های صنعتی را می دهد که تقاضا برای نفت را تحت تأثیر قرار خواهد داد. استفاده از فناوری اطلاعات، فناوری نانو و فناوری های زیستی و صنعتی می تواند کارایی را به طور فزاینده ای افزایش و تقاضا برای انرژی را کاهش دهد. فناوری اطلاعات که اجازه مسیریابی بهینه و زمان بندی بهتر حمل و نقل را می دهد هم اکنون در بسیاری از مناطق منجر به صرفه جویی انرژی شده است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی شرکت جنرال الکتریک (GE)، استفاده از اینترنت اشیا می تواند از طریق دو برابر کردن کارایی انرژی کاهشی در حد ۱۲ میلیارد بشکه در مصرف نفت تا سال ۲۰۳۰ به وجود آورد که قابل توجه است. تحلیل های متکی بر داده های آماری بزرگ (Big data) هم اکنون نیز صرفه جویی هایی را بین ۱۰ الی ۲۰ درصد در تقاضا برای سوخت جت موجب شده است. استفاده از گوشی های هوشمند صرفه جویی های زیادی در استفاده از سیستم های حمل و نقل عمومی ایجاد کرده اند. همین پیشرفت ها در سیستم حمل و نقل ریلی به وجود آمده به طوری که سرعت قطارها را افزایش داده و کارایی سیستم ریلی با کاهش ۵ درصدی تقاضا برای سوخت را ایجاد کرده است. تولید محصولات صنعتی از طریق اتوماسیون و چاپ سه بعدی و سایر پیشرفت ها در بخش صنایع نیز تقاضا برای سوخت را کاهش می دهد.

 سناریوی دانشگاه دیویس کالیفرنیا نتیجه گیری کرده است که این روندهای در حال ظهور برای اتومبیل های پیشرفته، حمل و نقل جاده ای، بار، دریایی و هوایی شیوه های حمل و نقل را تغییر و ضرورت تملک اتومبیل در شهرها را کاهش خواهد داد و می تواند یک اوج تقاضای موقت برای نفت را در دهه آینده موجب شود. البته افزایش جمعیت و تأثیر ثروتمند شدن جوامع بعداً تا حدودی تأثیر این پیشرفت های تکنولوژیک را خنثی خواهد کرد و تقاضا برای انرژی را افزایش خواهد داد اما در آن زمان ممکن است انرژی پک خورشیدی و تجدید شونده سهم بزرگ تری از ترکیب مصرف انرژی جهانی را کسب کرده باشد. در این سناریو تقاضا برای نفت در بخش حمل ونقل در سال ۲۰۴۰ به حدود ۵۵ الی ۶۰ میلیون بشکه در روز می رسد که در مقایسه با تقاضای ۷۵ میلیون بشکه در روز در سناریوی IEA قابل توجه است.

چشم انداز انرژی اکسون موبیل نشان می دهد که تقاضا برای نفت در کشورهای توسعه یافته در دهه های آینده کاهش خواهد یافت درحالی که تقاضا برای نفت از ناحیه حمل و نقل بار (کامیون ها و تریلرها) افزایش خواهد یافت. بر اساس چشم انداز انرژی اکسون موبیل برای سال ۲۰۴۰، تعداد اتومبیل های شخصی در سال ۲۰۴۰ به ۱.۷ میلیارد دستگاه می رسد. تعداد اتومبیل ها در سال ۲۰۱۰ حدود ۸۲۵ میلیون دستگاه بوده است. در هر حال ارتقای کارایی اتومبیل های شخصی موجب خواهد شد که اوج تقاضا برای فرآورده های نفتی در بخش اتومبیل های شخصی به جای سال ۲۰۴۰ در سال ۲۰۲۰ با حدود ۲۳ میلیون بشکه در روز اتفاق بیفتد. متقابلاً چشم انداز اکسان موبیل پیش بینی می کند که تقاضا برای نفت در بخش حمل و نقل تجاری تا ۷۰% تا سال ۲۰۴۰ افزایش یابد. با این حال عدم قطعیت زیادی در تأثیر فناوری های پیشرفته در تقاضا برای نفت وجود دارد. تأثیر توسعه شهر نشینی بر تقاضا برای نفت هم یک موضوع غیرقابل پیش بینی باقی مانده است. زیرا از یک طرف افزایش شهر نشینی موجب تشویق تملک اتومبیل و حمل و نقل تجاری می شود اما از سوی دیگر توسعه حمل و نقل عمومی هوشمند شهری می تواند تقاضا برای فرآورده های نفتی توسط اتومبیل های خصوصی را کاهش دهد.

شرکت معروف بین المللی انرژی شل (Shell) نیز از دهه های قبل به آینده پژوهی اهمیت داده و در سال های قبل چشم اندازها و سناریوهای متعددی را منتشر کرده است. در گزارش آینده نگری انرژی شل، سناریویی بررسی شده است که با توقف انتشار یا انتشار صفر گازهای کربن در پایان قرن ۲۱ که جمعیت دنیا به ۱۰ میلیارد نفر می رسد مشخص می شود. برای تحقق این وضعیت ایده آل شل معتقد است که استفاده از گاز هیدروژن در حمل ونقل برای انبار انرژی و نیز سوزاندن در کوره های صنعتی اجتناب ناپذیر خواهد بود. شل پیش بینی می کند که برق مهم ترین حامل انرژی خواهد بود و سهم برق از ۲۰% انرژی نهایی مصرفی جهان به حداقل ۵۰% خواهد رسید. کارایی انرژی افزایش خواهد یافت و اتومبیل های سبک تر با کارایی انرژی بیشتر مورد استفاده قرار خواهد گرفت. علاوه بر آن بازیافت و نیز طراحی های کارآمد در فرآیند های صنعتی به صرفه جویی انرژی کمک خواهد کرد. درهرحال لازم خواهد بود که فرآیند های صنعتی، کشاورزی و شهرنشینی تحولات و تکامل بنیادی پیدا کنند تا به حداکثر کارایی انرژی برسیم.

دلالت های راهبردی

چنانچه قطعیت بیشتری در خصوص اوج تقاضا برای نفت در سطح جهانی و زمان احتمالی آن به وجود آید، راهبردهایی در سرمایه گذاری برای ایجاد ظرفیت و تولید نفت توسط شرکت های خصوصی و دولتی نیز ظاهر خواهد شد. در این صورت حتی اگر در آینده نزدیک عرضه نفت با تنگنا مواجه شود بازیگران عمده بازارهای نفت رفتار خود را برای توسعه میدان ها و ظرفیت تولید در بلند مدت تطبیق خواهند داد. شرکت های بین المللی نفت باید تصمیم بگیرند که آیا سرمایه گذاری در منابع پرهزینه با زمان طولانی برای تولید در رقابت با کشورهای با منابع عظیم و هزینه تولید کم (مانند کشورهای اوپک خاورمیانه) که دنبال سهم بازار بیشتری هستند منطقی است یا خیر.

در این محیط کسب و کار برای جلب سرمایه و فناوری لازم است کل صنعت نفت راه های همکاری را پیدا کند زیرا افزایش تولید شاید برای همه بازیگران ممکن نباشد. این برای صنعتی که به راه حل های سفارشی از طریق مزیت های رقابتی عادت کرده است یک تغییر بنیانی خواهد بود. برای ایجاد موازنه در برابر نیاز احتمالی برای ذخایر جدید، صنعت نفت انعطاف پذیرتر و کارآمدتری موردنیاز است. شرکت های نفت ناگزیر خواهند بود که حتی در قیمت های پایین و قوانین و مقررات سخت تر مربوط به انتشار کربن تولید خود را استمرار و حتی افزایش دهند.

تردیدی نیست که شرکت های نفتی در آینده با انقلاب فناوری مواجه خواهد شد، فناوری های جدید استفاده وسیعی از هوش مصنوعی و اتوماسیون، کنترل از راه دور و مدیریت توانمند و انقلابی خواهند داشت. شرکت BP برآورد کرده است که ارتقای کارایی در تصویربرداری، لرزه نگاری، حفاری و تکمیل تجهیزات و ادوات بهره برداری و استفاده از فناوری های دیجیتالی می تواند تا سال ۲۰۵۰ هزینه تولید را تا ۲۵ درصد کاهش دهد. محیط کسب و کار انعطاف پذیرتر بر سود آوری عرضه تجهیزات صنعت نفت و حتی در صنایع داخلی کشورهای تولیدکننده نفت اثر خواهد گذاشت و درآمد این کشورها را تغییر خواهد داد. در هر حال برای باقی ماندن در صنعت، شرکت های نفت و گاز باید راهبردهایی را در نظر بگیرند که تحت هر سناریویی ارزش افزوده ایجاد کند. این راهبردها می تواند کوتاه کردن زمان پروژه، حداقل کردن ضرر و زیان هزینه تولید، بازیافت نهاده ها مانند آب، آهن و غیره باشد. این راهبردها صنعت را با راه حل های فنی که برای جامعه جذابیت دارد هماهنگ می کند.

ازجمله چالش های سرمایه گذاری در نفت و گاز ریسک هایی است که توسعه میدان های نفتی را با تأخیر مواجه می کند. حتی با سیاست های سخت گیرانه تر مربوط به تغییر اقلیم نفت سوخت غالب در دو تا سه دهه آتی خواهد بود. بااین حال صنعت نفت و گاز معمولاً با مقاومت شدیدی در مناطق مختلف دنیا که تجربیات منفی از پیامدهای محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی دارند مواجه می شود. شرکت های نفتی این انتظار را به وجود آورده اند که می توانند بدون تبعات منفی بر روی محیط زیست عمل کنند اما در عمل این انتظارات برآورد نشده است. این تصویر منفی به چالش های موجود برای جذب سرمایه از سرمایه گذارانی که این کسب و کار را سوداگرانه و پرمخاطره می دانند اضافه کرده است. مصرف کنندگان فرآورده های نفتی هم قابل اعتماد بودن این سوخت ها برای آینده و طی دوره انتقال به سوخت های پاک را زیر سؤال می برند. شرکت هایی که این چالش ها را نادیده می گیرند در بلند مدت با خطر کسری در ترازنامه های خود مواجه خواهند شد. تنها با توجه و پرداختن سیستماتیک به این ریسک ها است که صنعت نفت می تواند مطمئن باشد در شرایط تغییرات ساختاری تقاضا بازارهای مالی ارزش گذاری و تأمین مالی مناسبی از صنعت نفت و گاز در یک دوره انتقالی خواهد داشت. برخلاف صنعت زغال سنگ که از مازاد ظرفیت و خروج سرمایه ناگهانی رنج می برد. این وضعیت در صنعت زغال سنگ در عدم هماهنگی با تقاضای میان مدت در تضاد و تقابل با چشم انداز منفی بلند مدت است.

درنهایت، بازیگرانی که در صنعت نفت رقابتی باقی می مانند باید این وضعیت را در نظر بگیرند که آیا توسعه منابع انرژی همراه با درجه کمتری از انتشار کربن می تواند برای تکمیل یا جایگزینی درآمد تولید نفت و گاز، مخصوصاً برای حفظ سهم بازار آنها در بازار برق سودآورتر باشد یا خیر؟ برای این منظور لازم است مدیران این صنعت با پاسخ دادن به چالش های فناوری و ترکیب تولید نفت و گاز با انرژی های تجدید شونده و ترکیب کارآمد فناوری گرفتن کربن انرژی فسیلی و نگهداری آن در انبار (Carbon Capturing and Storage, CCS) و راه های ارزان تر حمل ونقل در دنیایی که شمار زیاد و متغیر انرژی برق از منابع تجدید شونده وجود دارد فرصت های تازه ای ایجاد کنند. مادام که صنعت نفت ترکیب کارآمدی از منابع نفت و گاز بر پایه فناوری تجزیه کربن از حامل انرژی فسیلی و نگهداری آن (CCS) ایجاد نکنند نمی توانند ضمن حفظ ارزش مخازن نفت و گاز از سودآوری تولید برق از منابع تجدید شونده حمایت کنند. به علاوه، لازم است با قانون گذاران برای چارچوب های لازم برای عرضه قابل اعتماد برق گفت و گو شود. پرداخت های مربوط به ظرفیت تولید، ساز و کارهای تسهیم- هزینه، بخش بندی درآمدها برای جبران دوره های قطع برق و یا حتی تولید منفی و غیره مواردی هستند که باید در نظر گرفت. صنعت می تواند از مشارکت و سرمایه گذاری مشترک بین شرکت های نفت و گاز و شرکت های برق، سوخت زیستی، اتوماسیون، ارتباطات و معادن سود ببرد. برای ارتقای تاب آوری در مقابل بالا بردن مالیات انتشار کربن صنعت نفت ممکن است ناچار شود با تولید کنندگان اتومبیل و تولید کنندگان سایر تجهیزات انرژی برای ارتقای کارایی کربن همکاری کند تا برای انتشار کمتر گازهای گلخانه ای حتی با استفاده از انرژی فسیلی راه هایی پیدا شود.

شرکت های نفت و گاز به طور فزاینده ای درگیر ارزیابی ریسک های ناشی از تغییر اقلیم هستند. اگر دولت ها در سرتاسر جهان تصمیم به تعیین قیمت برای کربن و یا به عبارت دیگر تعیین مالیات برای انتشار CO_۲ بگیرند این سیاست شرکت های کارآمد را تشویق و شرکت های ناکار آمد را جریمه خواهد کرد. به همین دلیل نیز سهام داران شرکت هایی را ترجیح می دهند که دارای راهبردهایی برای مواجهه با سناریوهای اعمال محدودیت های قانونی برای انتشار کربن و بیشینه کردن سود سهام داران با توجه به این ریسک های غیرقطعی هستند. البته بسیاری از شرکت ها اکنون پیش بینی سالانه قیمت گازهای گلخانه ای را برای برنامه ریزی های بلند مدت شرکت مورد استفاده قرار می دهند. این شرکت ها خود را بیشتر در معرض مباحث مربوط به مسائل تغییر اقلیم می گذارند و انتقال اطلاعات لازم به سرمایه گذاران و سهام داران را افزایش می دهند تا روشنگری بیشتری در مورد برنامه های خود برای مدیریت ریسک های مرتبط با تغییرات اقلیمی انجام دهند. شفافیت در مؤلفه های اصلی اقدامات شرکت برای تاب آوری در شرایط پرداخت هزینه یا مالیات برای انتشار کربن و روشنگری در مورد عدم قطعیت هایی که ممکن است تقاضا برای نفت و فرآورده های نفتی در بلند مدت با آنها مواجه شود جذابیت بیشتری به این شرکت ها می دهد، علاوه بر آنکه به کار بستن منظم و صحیح رویکرد هایی لازم برای ارتقای تاب آوری در برابر افزایش هزینه های انتشار کربن انتقال هموار به آینده با اجرای سیاست های کم کربن را تضمین خواهد کرد.

منبع: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و تهران