سقف تیرچه بلوک چیست و چرا از آن استفاده میشود؟ معایب این نوع سقف ها چیست و چگونه در اسکلت فلزی اجرا میشود؟ اجزای مورد استفاده در ساخت سقف تیرچه بلوک چیست؟ در مورد این نوع سقف ها چه اطلاعاتی دارید؟ آیا قصد ساختمان سازی دارید و در بین انواع مختلف سقف از قبیل سقف های فولادی و سقف های کاذب و تیرچه بلوکها نمیدانید کدام نوع سقف برای شما مناسب تر است؟ در این مقاله همراه آرتان پرس باشید تا به طور تخصصی تری در مورد این نوع سقف ها اطلاعات بدست آورید.
پیش از اجرای اسکلت بتنی و فلزی ابتدا بهتر است بدانیم سقف تیرچه بلوک چیست؟ به سقف هایی مرکب از تیرچه و بلوک های سیمانی سقف تیرچه بلوک گفته میشود. این نوع سقف در ایران بسیار رایج است. چرا که اولا هزینه اجرای آن کم است، ثانیا اجرا آن به سهولت انجام میشود.
بسته به نوع اسکلت ساختمان، یعنی اینکه ساختمان بتنی باشد یا فلزی نوع سقف های انتخابی نیز میتواند متفاوت باشد. بعنوان مثال سقف های کامپوزیتی در اسکلت های فلزی و دال های یک طرفه و دوطرفه، کوبیاکس و دال مجوف که به آن سقف وافل هم میگویند در اسکلت های بتنی رایج است. نقطه مشترک هر دونوع اسکلت ساختمان، چه بتنی و چه فلزی، سقف های تیرچه بلوک است که در هر دو نوع اسکلت پذیرفته و قابل انجام است.
*** اجزای سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک عبارت است از تعدادی تیر به شکل T که کنار یکدیگر چیده شده اند و فضای بین تیرها توسط بلوک ها پرشده است. در بالای این دو نیز بتن درجا قرار دارد که باعث اتصال بهتر و یکپارچه کردن بلوکها میگردد. پس به طور خلاصه می توان گفت که اجزای سقف تیرچه عبارت است از ۱-تیرچه، ۲- بلوک، ۳- بتن
** بلوک در سقف تیرچه بلوک چیست؟
بلوک در سقف تیرچه، قطعه ای بتنی و یا سفالی است که بین تیرچه ها قرار گرفته و در حقیقت هیچ باری را تحمل نمی‌کند و فقط برای قالب بندی تیرها بکار میرود. ابعاد معمول این بلوک ها ۴۰*۲۰ با ارتفاع ۲۵ سانتی متری است. در مواقعی که نیاز به استفاده از تیرچه با خرپا ی بلند باشد، ارتفاع بلوک نیز باید بلندتر باشد. در این حالت ارتفاع بلوک به ۳۵ سانت هم میتواند برسد.
نوع بلوک بتنی کمی سنگین تر از بلوک سفالی است. هر بلوک بتنی، بسته به ابعاد آن وزنی بین ۱۵ تا ۲۰ کیلویی دارد در حالی که وزن هر بلوک بتنی سفالی بین ۷ تا ۱۰ کیلوگرم است.
جنس بلوک ها در برخی کشورها از جنس مقوا، پلی استایرن و یا یونولیت نیز می باشد که در ایران رایج نیست. به طور کلی میدانیم که سطح بالایی بلوک ها در تماس با سیمان خواهد بود و سطح پایینی آن در تماس با گچ خاک و سفیدکاری سقف. بنابراین مشخص است که بلوک ها باید میزان مشخصی قابلیت جذب آب داشته باشند. این میزان از ۲۰ درصد بیشتر نیست. چرا که درصد بالاتر جذب آب باعث فاسد شدن بلوک و به خوبی عمل نکردن سیمان و همچنین خشک شدن زودرس گج میشود. در نتیجه یکنواختی ساختار از بین میرود و احتمال ترک افزایش می یابد. از طرفی اگر میزان جذب آب بلوک خیلی کم باشد اتصال مناسب بین بلوک با سیمان در سطح بالایی و بلوک با گچ در سطح پایینی کم میشود.
** تیر یا تیرچه در سقف چیست؟
جنس تیرچه نیز میتواند به صورت بتنی و یا فولادی باشد. تیرچه بتنی در واقع یک عضو پش ساخته از آرماتورهای فولادی و بتن است که به شکل تیر T شکل در آمده است. این تیرهای بتنی لنگر خمشی حاصل از بارهای اعمال شده به سقف را تحمل و آنها به تیرهای اصلی منتقل می کنند.
تیرچه بتنی خود میتواند بر اساس نحوه قرار گیری آرماتورها به دو نوع تیرچه بتنی خرپایی و یا تیرچه بتنی پیش تنیده تقسیم میشوند. تیرچه بتنی خرپایی متشکل از یک پاشنه بتنی و تعدادی آرماتور است که آرماتورها و یا انواع میلگرد در سقف / تیرچه بتنی خرپایی، مطابق با شکل زیر خود شامل موارد زیر است:
آرماتور عرضی، آرماتور کششی، آرماتور بالایی، آرماتور میلگرد تقویتی و آرماتور کمکی اتصال
انواع آرماتورها در تیرچه سقف
آرماتور کششی بکار رفته در سقف تیرچه بلوک در فرایند آرماتور بندی، در راستای بتن پاشنه و زیر آن قرار دارد که وظیفه تحمل نیروهای کششی در حین حمل و نقل و همچنین نیروهای کششی وارده بر سقف را برعهده دارد.
آرماتور عرضی مطابق اسمش؛ همان عضو مورب خرپاست که جان تیر را نیز شکل میدهد. همانطور که ملاحظه میشود ابتدا به کمک دو ارماتور عرضی قرار گرفته در زیر بتن و یک آرماتور بالایی بتن، وزن تیرچه را تحمل میشود. همچنین در حین کارکرد نیز، علاوه بر اینکه پیوستگی ساختار بین ارماتور عرضی و بتن را حفظ و ایستایی لازم را برقرار میکند، بخشی از نیروهای برشی وارده به تیر را هم تحمل می‌نماید.
آرماتور بالایی در سقف تیرچه بلوک، در وهله اول ارتباط بین آرماتورهای عرضی را برقرار میکند، سپس وزن تیرچه در حین حمل و نقل و قرار گیری در سقف را تحمل می‌نماید.
آرماتور تقویتی بکار رفته در تیرچه بلوک نیز در اصل برای کمک به آرماتورهای کششی که در زیر بتن قرار دارند، استفاده میشود. ارماتورهای کششی که وظیفه تحمل نیروهای کششی را دارند گاهی در بتن (concrete) توانایی تحمل نیروهای کششی در مرکز بتن را ندارند، در چنین مواقعی از آرماتورهای تقویت کننده در داخل خرپا استفاده میشود.
آرماتورهای اتصال دهنده نیز کمکی برای اتصال بهتر بین آرماتورهای کششی و پاشنه بتنی تعبیه شده است. که به صورت عرضی در پاشنه قرار گرفته است.
*** آرماتور افت حرارت یا ارماتور منفی در سقف تیرچه بلوک چیست؟
گاهی در طراحی تیرچه بلوک سقف، به منظور کنترل بهتر تنش های مختلف و همچنین تنش های ناشی از تعییرات دمایی از ارماتور منفی یا ارماتور افت حرارت استفاده میشود. این آرماتورها در دو جهت عمود برهم و در بالاترین نقطه تیرچه بلوک قرار میگیرد. اما وقتی ارتفاع تیرچه بلوک اولیه زیاد باشد، همان آرماتور بالایی قرار گرفته بعنوان آرماتور افت حرارت نیز استفاده میشود.
** تفاوت تیر و تیرچه در چیست؟
تیر یا همان تیرآهن، اصلی ترین عضو ساختمان برای تحمل بار ساختمان است که به صورت عمودی در ساختمان بکار میرود. تحمل وزن دیوارها نیز بر عهده تیرآهن است. اما تیرچه ها متشکل از بتن و آرماتورهای فولادی هستند که در سقف تیرچه بلوک بکار می‌روند و وظیفه انتقال بار به تیر اصلی را نیز دارند. برای مقایسه قیمت تیرآهن و قیمت تیرچه باید به اجزای سازنده آن دقت کنید.
برای محاسبه میزان میلگرد مصرفی در سقف باید نوع اسکلت و همچنین نوع تیرچه بلوکی سقف را درنظر بگیرید. برای محاسبه قیمت پروژه های ساختمانی نیز دو عامل قیمت سیمان و آهن آلاتی مثل قیمت میلگرد و تیراهن بسیار اهمیت دارد.
*** علت لرزش سقف تیرچه بلوک چیست؟
سوالی که بسیاری از کاربران در هنگام اجرای این نوع سقف دارند، این است که علت لرزش سقف تیرچه بلوک چیست و چگونه میتوان آنرا رفع کرد؟ هر چند علت لرزش بدرستی به اثبات نرسیده است اما گفته میشود که علت مربوط به دهانه بزرگتر از ۵ متر تیرچه بلوک است. چرا که هر چه اندازه دهانه بیشتر باشد، میزان ارتعاشات ناشی از دویدن یا بالا و پایین روفتن روی کف نیز بیشتر احساس میشود. از طرفی دلیل دیگر این است که سیستم باربری این نوع سقف مربوط میشود که دارای صلبیت کمتری نسبت ب سقف های دال بتنی دوطرفه میباشد.
حال ممکن است بپرسید که این مشکل را چگونه میتوان رفع کرد و یا به حداقل ممکن رساند؟
** چگونه لرزش سقف تیرچه بلوک را رفع کنیم؟
عواملی که به طور خلاصه باعث کاهش لرزش این نوع سقف میشود عبارتند از:
- اجرای اصولی و دقیق سقف که در آن موارد طراحی و نقشه بدرستی کامل صورت گیرد. از جمله این موارد میتوان به فاصله بین تیرها، کف سازی اصولی، ضخامت درست بتن و استفاده از بلوک بجای یونولیت اشاره کرد.
- اجرای صحیح شمع بندی: گفته میشود که در دهانه های کمتر از ۵ متر بایستی شمع بندی صورت گیرد و این شمع بندی در دهانه های بزرگ علاوه بر الزام در اجرا، الزام در دقت اجرا را نیز همراه خود دارد.
- اجرای کلاف عرضی یا ژوئن: به شرط آنکه دو عامل فوق کاملا رعایت شود، به منظور کاهش بیشتر لرزش در سقف تیرچه بلوک بهتر است از کلاف عرضی یا همان زوئن استفاده شود. هر چه تعداد ژوئن ها در امتداد عمود بر تیرچه بیشتر باشد، احتمال کاهش لرزش بیشتر میشود.
منبع: آرتان پرس
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه