تداوم رشد معدنی ها شائبه رشد حبابی و فراتر از ارزش ذاتی آنها را مطرح می‌کند. در مقابل بسیاری از کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که بخش قابل‌توجهی از رشد ارزش سهام شرکت‌های معدنی و صنایع‌معدنی را باید ناشی از ظرفیت ذاتی این بخش دانست و تاکید دارند حبابی دانستن ارزش سهام معدنی‌ها، اشتباه است.
«رشد حبابی شرکت‌های معدنی در بازارسرمایه»، «ریزش بورس»، «خطر در انتظار سهامداران» و جملاتی از این دست، عبارت‌هایی هستند که این روزها بیشتر به گوش می‌خورند.
چند روزی است روند رو به رشد بازارسرمایه نزولی شده و در این میان، شرکت‌های معدنی و صنایع‌معدنی همچنان با رشد ارزش سهام مواجه هستند؛ شرکت‌هایی که جایگاه ویژه‌ای در بازارسرمایه ایران به خود اختصاص داده‌اند.
با وجود روند نزولی حاکم بر بازار سهام و دیدگاههای منفی درباره آینده این بازار، شرکت‌های معدنی و صنایع‌معدنی از وضعیت مناسبی برخوردار هستند و همچنان می‌توان نسبت به آینده بازار آنها امیدوار بود. به‌ویژه که به اعتقاد برخی فعالان اقتصادی، ایران از ظرفیت‌های ویژه‌ای در بخش معدن برخوردار است که زمینه تداوم توسعه فعالیت در این حوزه را فراهم می‌کند.
از سوی دیگر، تداوم رشد معدنی ها شائبه رشد حبابی و فراتر از ارزش ذاتی آنها را مطرح می‌کند. در مقابل بسیاری از کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که بخش قابل‌توجهی از رشد ارزش سهام شرکت‌های معدنی و صنایع‌معدنی را باید ناشی از ظرفیت ذاتی این بخش دانست و تاکید دارند حبابی دانستن ارزش سهام معدنی ها اشتباه است. با وجود همه این موارد اگر سهم صنایع معدنی از بازارسرمایه را واقعی بدانیم، می‌توان گفت این روزها قدرت در دست معدنی هاست.
برای بررسی این موضوع و ریسک‌های حاکم بر بازار سهام شرکت‌های صنایع معدنی با کارشناسان بازارسرمایه گفت‌وگو کرده‌ایم.
*** رقابت بیشتر صنایع معدنی
برخی کارشناسان بخش قابل‌توجهی از رشد سهام شرکت‌های معدنی را نتیجه افزایش ارزش دلار در مقابل ریال دانسته و معتقدند انتظار برای تداوم این رشد منطقی بوده و ناشی از تورم قابل‌توجه در جامعه رخ داده است. در همین حال تاکید دارند اقتصادایران به سبب سال‌ها تحریم، شرایطی متفاوت از سایر کشورها دارد. در چنین شرایطی، هر چیزی در ایران می‌تواند به مراتب گران‌تر از سایر کشورها مبادله شود و اساسا مقایسه ارزش یک شرکت یا یک خودرو یا یک لپ‌تاپ در ایران و در سطح بین‌المللی اشتباه است.
به‌علاوه آنکه در ماه‌های اخیر و با تشدید بی‌ارزش شدن پول ملی، جریان قابل‌توجهی از نقدینگی به سوی بازارسرمایه روان شده است. در چنین شرایطی، رقابت برای خرید سهام شرکت‌های معدنی و صنایع‌معدنی که اغلب از پشتوانه‌های قوی برخوردار هستند، بیشتر شده و طبیعی است در چنین شرایطی ارزش این مجموعه‌ها بیش ازپیش افزایش یابد.
*** رشد حبابی ارزش سهام شرکت‌های معدنی در کار نیست
سعید برزگر، کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با صمت اظهارکرد: عوامل متعددی زمینه جذب سرمایه را به بازار سهام و به‌ویژه شرکت‌های بزرگ و موفقی مانند مجموعه‌های صنایع معدنی جذب کرده است. کاهش نرخ سود بانکی، جهش نرخ ارز، حمایت لفظی مسئولان از بازارسرمایه، ورود به این بازار با حداقل سرمایه، امکان نقدشوندگی بالا و آسان این بازار و ریسک قابل‌توجه سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی فراهم کرده است.
برزگر در ادامه افزود: ایران از ظرفیت‌های ویژه معدنی برخوردار است و بر همین اساس نیز فعالیت در این حوزه و صنایع وابسته به آن، با مزیت اقتصادی همراه است.
تمامی فاکتورهای مورد نظر برای رشد و پویایی صنایع‌معدنی از جمله ذخایر طبیعی، منابع غنی انرژی و همچنین نیروی کار ارزان در ایران وجود دارد. این شاخصه‌ها در کنار یکدیگر زمینه رشد و توسعه فعالیت در حوزه معدن و صنایع‌معدنی را فراهم می‌کند. بنابراین واحدهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند از ارزش بالایی برخوردار هستند و برای سرمایه‌گذاری در بلندمدت بسیار مناسب به‌نظر می‌رسند.
این کارشناس بازار گفت: در چنین شرایطی در ارزش شرکت‌های فعال در حوزه معدن و صنایع‌معدنی و سهام آنها، هیچ حبابی وجود ندارد. البته این امکان وجود دارد که در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت، سهم یک شرکت رشد فوق‌العاده‌ای کند، اما این رشد عملا در میان‌مدت با توجه به تورم موجود در کشور و رشد ارزش دارایی‌های آن مجموعه تعدیل خواهد شد.
*** اقتصادی جدا از دنیا
برزگر در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر دلایل بالا بودن ارزش شرکت‌های ایرانی در مقایسه یا مجموعه‌های مشابه آنها در جوامع بین‌المللی گفت: بازار ایران از سایر کشورها جداست. سال‌ها تحریم و شرایط خاصی که بر اقتصاد کشور سایه افکنده است، موجب شده، اقتصاد ایران قابلیت مقایسه با سایر کشورها را نداشته باشد. وی تاکید کرد: وقتی شما بازاری جدا از بازارهای جهانی داشته باشید، مقایسه دارایی‌های شما با دارایی‌های جهانی، اشتباه است.
این مشخصه فقط به بازار سهام و ارزش شرکت‌های صنایع معدنی فعال در آن اختصاص ندارد، یعنی اغلب کالاها در ایران گران‌تر از سایر کشورهاست. درواقع اقتصاد ایران همچون جزیره‌ای مجزاست که قیمت‌ها در این جزیره نیز عملا به صورت محلی تعیین‌تکلیف می‌شوند. به‌علاوه آنکه امکان سرمایه‌گذاری از سوی ایرانیان در سایر کشورها وجود ندارد.
این کارشناس اقتصاد افزود: شرکت‌های ایرانی به‌دلیل تحریم‌ها و نبود ارتباط با بازارهای بین‌المللی هزینه‌های مازاد متعددی را متحمل می‌شوند؛ بنابراین چنانچه این‌گونه محدودیت‌ها از میان برود، با حضور در جوامع بین‌المللی و برقراری تعامل، سودآوری این دست شرکت‌ها تیز به مراتب افزایش خواهد یافت.
*** شرکت‌های فعال در حوزه صنایع‌معدنی
این کارشناس بازارسرمایه خاطرنشان کرد: مجموع شرکت‌هایی که سهام آنها در بازارسرمایه عرضه می‌شوند، چندان هم بالا نیست. در میان شرکت‌های عرضه‌شده، برخی از طرفیت بیشتری برای سودآوری برخوردار هستند. معدنی ها به دلایلی که پیش‌تر اشاره شد و ظرفیت‌هایی که دارند، جزو این دسته قرار دارند؛ بنابراین رقابت برای خرید سهام این مجموعه‌ها بیشتر است. همین موضوع نیز زمینه رشد ارزش آنها را فراهم می‌کند.
وی افزود: در همین حال، بیشتر از آنکه سهام این شرکت‌ها حباب داشته باشد، ریال ما حباب دارد. در ماه‌های اخیر شاهد کاهش ارزش ریال در برابر دلار بودیم. با این وجود، همچنان این دیدگاه وجود دارد که رشد بیشتر دلار امکان‌پذیر است، همین موضوع نیز زمینه رشد مجدد قیمت‌ها را فراهم می‌کند.
وی در پایان تاکیدکرد: با وجود تمام تلاشی که برای سیاه‌نمایی آینده بازار سهام می‌شود، اما شرکت‌های فعال در بخش معدن و صنایع‌معدنی از آینده درخشانی برخوردار هستند؛ بنابراین باید به تداوم روند سودآوری آنها امیدوار بود.
*** همه نگاه‌ها متوجه بورس است
آلبرت بغزیان، اقتصاددان درباره رشد سهام شرکت‌های صنایع‌معدنی در بازارسرمایه گفت: نگرانی‌هایی درباره رشد حبابی برخی معدنی ها در بازارسرمایه و خطر ریزش آنها مطرح می‌شود که از اصل بی‌اساس و اشتباه است.
در چنین شرایطی، این سوال مطرح می‌شود که چرا هیچ نگرانی در قبال رشد افسارگسیخته قیمت مسکن یا خودرو وجود ندارد؟ بدون تردید چنانچه واردات خودرو به کشور آزاد شود، تمامی افرادی که خودرو خریده‌اند یا روی این کالا سرمایه‌گذاری کرده‌اند، متضرر خواهند شد. یا قیمت تلفن همراه تحت‌تاثیر جهش نرخ ارز و همچنین محدودیت در واردات به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی در ماه‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است، در چنین شرایطی، چنانچه هرکدام از این محدودیت‌ها برطرف شود، عده بسیاری متضرر می‌شوند. اما نگرانی در باره این موارد مطرح نیست و تنها انگشت اتهام به سوی بازارسرمایه دراز می‌شود.
این کارشناس اقتصاد افزود: بنابراین مطرح کردن چنین شائبه‌هایی تنها با هدف تخریب بازارسرمایه مطرح می‌شود. وی تاکید کرد: احداث یک واحد فعال در حوزه صنایع‌معدنی به این سادگی‌ها نیست. به‌عنوان مثال، احداث یک واحد فولادی جدید در کشور با توجه به شرایط موجود به این سادگی‌ها نیست، چراکه از یک‌سو ساخت واحدی جدید بسیار زمانبر است و از سوی دیگر، تحریم موانع متعددی را در این مسیر ایجاد می‌کند.
در این میان، بخشی از رشد ارزش این شرکت‌ها نیز درنتیجه افزایش دارایی آنها رقم خورده است. هر کارخانه‌ای به میزان قابل‌توجهی زمین و ساختمان دارد. طبیعی است که ارزش این دست دارایی‌ها طی ماه‌های گذشته رشد قابل‌توجهی یافته و این رشد همچنان ادامه دارد.
*** سخن پایانی
بغزیان گفت: جهش رشد دلار نیز تاثیر بسزایی بر افزایش ارزش شرکت‌های فولادی و معدنی ها دارد. وقتی نرخ دلار به بیش از ۲۰ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند و همچنان انتظار رشد بیشتر آن دور از ذهن نیست، طبیعی است که ارزش شرکت‌ها نیز افزایش می‌یابد. یا زمانی که دولت نرخ تورم را ۲۵ درصد هدف‌گذاری می‌کند، بدین معنی است که ارزش هر شرکت ۲۵ درصد افزایش می‌یابد. درواقع تمام پارامترهای اقتصادی زمینه رشد بازار سهام را فراهم کرده است.
آلبرت بغزیان در پایان اظهارکرد: در همین حال چنانچه دولت بخواهد این بازار را مدیریت کند و از نگرانی‌های موجود بکاهد، باید سهام شرکت‌های بیشتری را در بازار سهام عرضه کند، تا خریداران حق انتخاب بیشتری داشته باشند.
از مجموع موارد یادشده این‌گونه برداشت می‌شود که هرچند رشد بازار سرمایه با شتاب قابل‌توجهی بوده، اما سهام شرکت‌ها حباب ندارد. به‌علاوه آنکه اگر در مواردی ارزش بازار یک شرکت بیش از اندازه رشد یابد در میان‌مدت و تحت‌تاثیر سازکارهای بازار و با توجه به افزایش نرخ تورم، تعدیل خواهد شد. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد بسیاری از شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت دارند، نقش قابل‌توجهی در توسعه و رشد اقتصادی کشور دارند، بنابراین استفاده از عبارت‌هایی مانند «رشد حبابی»، «ریزش بورس» و… اشتباه و به ضرر اقتصاد ملی است.
ثبت دیدگاه