بازار آهن آلات در موقعیت کنونی از رونق برخوردار نیست؛ یعنی قیمت‌ها به قدری بالاست که این بازار با رکود روبه‌رو شده است. برای بررسی بیشتر موضوع با فعالان صنعت فولاد کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.
نبود اطمینان نسبت به آینده و احتمال تداوم این روند صعودی رقابت برای خرید را افزایش داد.
این رشد قیمتی در ادامه خود را در خرید و فروش مقاطع طویل فولادی مانند قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن نیز نشان داد. رشد قیمت ارز در بازارآزاد و به‌دنبال آن افزایش ارز نیمایی از دلایل اصلی افزایش قیمت آهن‌آلات است، چراکه معیار قیمت‌گذاری شمش براساس نرخ فروش شمش صادراتی ضربدر نرخ ارز نیمایی است؛ بنابراین رشد نرخ ارز نوید افزایش قیمت محصولات فولادی را در هفته‌های آتی و عرضه‌های بعدی می‌دهد.
*** تقاضاها در بازار آهن آلات
درنتیجه خرید آهن‌آلات به منزله کسب سود است. در چنین شرایطی نقدینگی قابل‌توجهی به سمت خرید و فروش آهن‌آلات سرریز می‌شود و تقاضا را افزایش می‌دهد. بنابراین اثرگذاری نرخ دلار در تعیین نرخ پایه آهن‌آلات از ابتدا اشتباه بوده، چراکه زمینه‌ساز التهاب در بازار آهن آلات و رشد قابل‌توجه قیمت‌ها شده است.
علاوه بر رشد نرخ ارز، کمبود شمش فولاد و عرضه حساب‌شده آن نیز زمینه رشد هرچه بیشتر قیمت آهن‌آلات را فراهم کرده است. به اعتقاد تولیدکنندگان میلگرد و تیرآهن بخش محدودی از تولید شمش کشور در بورس عرضه می‌شود؛ درنتیجه رقابت برای خرید آن افزایش می‌یابد و قیمت‌ها بالا می‌رود. طبیعی است که با رشد قیمت مواد اولیه نرخ تمام‌شده تولید نیز افزایش یابد و شاهد افزایش نرخ فروش آهن‌آلات در بازار باشیم.
این فعالان صنعتی تاکید دارند که مصوبه الزام ۶۰درصدی عرضه شمش تولیدکنندگان در بورس کالا اجرایی نمی‌شود. گویی زور دولت به فولادسازان نمی‌رسد و این بازار با کمبود روبه‌رو شده است. با وجود تمام دلایل یادشده برای رشد قیمت‌ها اما بازار آهن آلات در موقعیت کنونی از رونق برخوردار نیست؛ یعنی قیمت‌ها به قدری بالاست که این بازار با رکود روبه‌رو شده است. برای بررسی بیشتر موضوع با فعالان صنعت فولاد کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.
*** روند قیمت‌گذاری شمش فولاد اشتباه است
علی‌محمد زمانی، مدیرعامل شرکت صبافولاد زاگرس، علت اصلی رشد قیمت محصولات طویل فولادی مانند میلگرد و تیرآهن را در ۲ هفته گذشته، شیوه قیمت‌گذاری شمش فولاد در بورس کالا دانست و افزود: شمش فولاد در رینگ‌های معاملاتی بورس کالا براساس نرخ فروش شمش در فوب خلیج‌فارس و ارز نیمایی، قیمت‌گذاری می‌شود؛ بنابراین با رشد نرخ دلار نیمایی در روزهای اخیر، زمینه صعود مجدد قیمت محصولات طویل فولادی فراهم شده است. وی افزود: در همین حال با محدودیت عرضه شمش از سوی فولادسازان روبه‌رو هستیم. همین کمبود عرضه مواد اولیه را باید از موثرترین دلایل رشد قیمت میلگرد و تیرآهن دانست، چراکه محصولات فولادی ۱۱درصد بیشتر از نرخ فروش شمش، قیمت‌گذاری می‌شوند.
مدیرعامل شرکت صبافولاد زاگرس در ادامه گفت: رشد قیمت‌ها به مصرف‌کننده نهایی یعنی پروژه‌های ساخت‌وساز ساختمان منتقل می‌شود، چراکه حتی با وجود رشد قابل‌توجه قیمت این محصولات، فردی که پروژه ساختمانی را آغاز کرده، باید ساخت آن را ادامه بدهد.
زمانی درباره تاثیر این رشد قیمتی بر عملکرد تولیدکنندگان گفت: گاهی بازار شاهد یک رشد قیمت سالانه است و پس از آن ثبات بر خرید و فروش‌ها حاکم می‌شود. اما این روزها اقتصاد کشور با پدیده تورم لحظه‌ای روبه‌رو شده است. در چنین شرایطی نسبت به آینده فعالیت صنایع نمی‌توان امیدوار بود که به کاهش فعالیت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری در تولید منجر می‌شود.
*** دولت تنظیم‌گر بازار آهن آلات است
مدیرعامل شرکت صبافولاد زاگرس در تبیین نقش دولت در این موقعیت گفت: دولت وظیفه تنظیم بازار را بر عهده دارد. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که منظور از تنظیم بازار، دخالت در قیمت‌گذاری نیست، بلکه باید شرایط عرضه و تقاضا مدیریت شود.
به‌عنوان مثال، در موقعیتی که عرضه شمش فولادی در کشور محدود شده است با تنظیم صادرات این کالا، کمبود بازار داخلی برطرف شود. بدون تردید این دست اقدامات تنش‌های موجود در بازار فولاد را به حداقل می‌رساند. وی تاکید کرد: همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، کمبود عرضه شمش در چند ماه گذشته دلیل اصلی التهاب در این بازار بوده، چرا که صادرات این کالا خارج از رویه انجام شده است.
هرچند طی ماه‌های گذشته بارها شاهد اعلام آماری مبنی بر کاهش صادرات فولاد بودیم اما باید خاطرنشان کرد که این افت متوجه محصولات فولادی بوده است. کاهشی که در سایه رشد قیمت مواد اولیه و غیررقابتی بودن صادرات محصولات فولادی ایجاد شده است.
در چنین شرایطی، عده‌ای از این آمارها برای کسب منفعت گروهی خاص از فعالان این زنجیره یعنی تولیدکنندگان شمش بهره می‌گیرند. زمانی افزود: با توجه به چالش مورد بحث، دولت می‌تواند نقشی اساسی در برطرف کردن این مشکلات و تنظیم بازار بر عهده بگیرد. بدون تردید برنامه‌ریزی برای صادرات ضروری است. البته درحال‌حاضر مقررشده فولادسازان ۶۰ درصد محصولات خود را در بازار داخلی عرضه و برای صادرات ۴۰ درصد باقیمانده برنامه‌ریزی کنند.
چنانچه این الزام اجرایی شود، بسیاری از کمبودها در این بخش برطرف خواهد شد و بازار به تعادل می‌رسد. توجه به این نکته ضروری می‌رسد که این دست اقدامات به منزله دخالت در بازار نیست، بلکه تنها زمینه تنظیم شرایط را فراهم می‌کند.
*** بحران کمبود شمش فولاد جدی است
مجید سعیدیان مدیرعامل فولاد خرمدشت تاکستان در گفت‌وگو با صمت و در پاسخ به سوالی مبنی بر دلایل رشد قیمت محصولات فولادی مانند میلگرد و تیرآهن در دو هفته گذشته گفت: تولیدکنندگان محصولات فولادی از شمش و بیلت به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند. از آنجا که بخش قابل‌توجهی از شمش تولید شده در کشور صادر می‌شود، این تولیدکنندگان با محدودیت در خرید مواد اولیه مورد نیاز خود در تولید روبه‌رو هستند. در چنین شرایطی با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه شمش فولادی، قی
مت این کالای واسطه‌ای رشد قابل‌توجهی داشته است. درنتیجه تولیدکنندگان نیز ناچار هستند محصول نهایی خود را با قیمت بالاتری به فروش برسانند. وی در ادامه افزود: در ماه‌های گذشته با رشد قابل‌توجه نرخ ارز در مقابل ریال روبه‌رو بودیم. همین موضوع نیز از دیگر دلایل اصلی رشد قیمت‌هاست. اما در موقعیت کنونی بسیاری از تولیدکنندگان شمش ترجیح می‌دهند محصول خود را در بازار جهانی به فروش برسانند و از درآمدهای ارزی حاصل از آن منتفع شوند. در چنین شرایطی، طبیعی است که بازار داخلی با محدودیت در عرضه شمش روبه‌رو شود و قیمت‌ها افزایش یابد.
*** بحران کمبود مواد اولیه
سعیدیان گفت: بحران کمبود مواد اولیه به قدری جدی است که نوردکاران به سختی از پس تامین مواد اولیه خود بر می‌آیند. در همین حال در عرضه‌های شمش در بورس کالا شاهد شدت گرفتن رقابت برای خرید محصولات هستیم. درنتیجه قیمت نهایی فروش به‌دلیل تقاضای بالا از قیمت پایه به مراتب افزایش می‌یابد و تولید برای نوردکاران به صرفه نخواهد بود.
وی درباره آمار نزولی صادرات شمش در ماه‌های نخست امسال گفت: متاسفانه آمار ارائه‌شده چندان هم قابل اتکا نیستند. بخش قابل‌توجهی از تولید شمش کشور در اختیار واحدهای بزرگ فولادی است که به نوعی به دولت وابسته هستند؛ بنابراین اغلب برای حفظ منافع این واحدها تلاش می‌شود.
درنتیجه نباید به آمار کاهش صادرات شمش در امسال اعتماد داشت. کما اینکه بررسی شرایط بازار موید همین نکته است. میزان تولید شمش در کشور ما به مراتب بیش از نیاز صنایع داخلی است. وقتی این بازار با کمبود قابل توجه شمش روبه‌رو است، یعنی مابقی تولیدات در جای دیگری به فروش می‌رسد.
*** مصوبات اجرایی نمی‌شود
این فعال صنعت فولاد افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت این تولیدکننده‌ها را موظف کرده ماهانه ۶۰ درصد تولیدات خود را در بورس کالا عرضه کنند. در چنین شرایطی آنها می‌توانند باقیمانده تولیدات خود را در بازار بین‌المللی به فروش برسانند. در همین حال خریداران شمش نیز موظفند به ازای خرید مواد اولیه، محصولات نهایی خود را در بورس کالا به فروش برسانند.
اما متاسفانه این دست مصوبات اجرایی نمی‌شود؛ یعنی فولادسازان، ۶۰ درصد شمش تولیدی خود را در بورس کالا عرضه نمی‌کنند. مجموع عرضه ماهانه این واحدها در بورس کالا حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن برآورد می‌شود که این رقم به مراتب کمتر از عرضه تکلیف شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ بنابراین طبیعی است که در چنین شرایطی تعادل از این بازار رخت بر بندد.
*** مخالف صادرات نیستیم
وی تاکید کرد: مخالف صادرات نیستیم، چراکه صادرات به منزله ارزآوری برای کشور است و زمینه توسعه صنایع را فراهم می‌کند. اما این صادرات باید مدیریت هم پایین‌دستی رونق می‌یابد.بنابراین همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، چنانچه دولت بخشنامه‌های صادر شده را عملیاتی کند، مشکلات این زنجیره برطرف خواهد شد. اما گویی زور دولت به تولیدکنندگان شمش نمی‌رسد.
سعیدیان در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر این رشد قیمتی بر عملکرد واحدهای پایین‌دستی صنعت فولاد کشور گفت: در چنین شرایطی تولید این واحدها به‌شدت محدود شده است. بسیاری از تولیدکنندگان محصولات طویل، نوبت‌های کاری خود را کم کرده‌اند و با حداقل ظرفیت کار می‌کنند.
با توجه به اینکه، امسال از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان جهش تولید نام‌گذاری شده است اما در شرایط کنونی امکان تحقق این شعار در صنایع پایین‌دستی فولاد وجود ندارد. وی افزود: اغلب تولیدکنندگان شمش فولادی به دولت وابسته هستند و مواد اولیه خود را با قیمت‌های بسیار ارزان خریداری می‌کنند.
این درحالی است که اغلب واحدهای پایین‌دستی این صنعت، نه‌تنها از هیچ امتیازی برخوردار نیستند، بلکه با انواع چالش‌های مورد بحث نیز روبه‌رو هستند که روند تولید آنها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در چنین موقعیتی به‌احتمال زیاد بسیاری از واحدهای تولیدکننده محصولات فولادی به سمت تعطیلی و تعدیل نیرو پیش خواهند رفت.
*** سخن پایانی
رشد نرخ ارز، سرریز شدن نقدینگی از بازار سرمایه به سمت بازارهای کالایی، کمبود شمش فولاد، عرضه مهندسی‌شده مواد اولیه، رشد نرخ جهانی و… از دلایل مطرح‌شده برای توجیه افزایش نرخ فروش آهن‌آلات در بازار هستند. هرکدام از موارد یادشده به سهم خود در التهاب و نابسامانی این بازار آهن آلات موثر هستند.
اما آنچه اهمیت دارد این است که در این روند رشد قیمتی فعالیت تولیدکنندگان محصولات پایین‌دستی متاثر می‌شود. بسیاری از این تولیدکنندگان به سمت کاهش ظرفیت تولید و تعدیل نیروی انسانی پیش می‌روند؛ بنابراین باید از آینده این بازار نگران بود.
صمت
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه