تفاوت ناودانی سبک و سنگین

ساختمان‌های ساخته شده در سطح شهر اکثرا سازه‌های فلزی هستند که در ساخت آن‌ها از مقاطع و پروفیل‌های فلزی مختلفی استفاده شده است. یکی از این پروفیل‌ها ناودانی می‌باشد. این محصول از نظر وزنی در دو نوع ناودانی سبک و سنگین در بازار موجود است. یک سری تفاوت‌ها بین ناودانی سبک و سنگین وجود دارد که در انتخاب برای کاربرد موردنظر باید با آن‌ها آشنا باشیم.

تفاوت بین ناودانی سبک و سنگین از جمله مواردی است که خریداران قبل از سفارش محصول باید با آن آشنایی کاملی داشته باشند تا بتوانند انتخاب دقیق‌تری داشته باشند و در نهایت مناسب‌ترین محصول برای اهداف مورد نظر خود را گزینش کنند. برای آشنایی بیشتر با ناودانی و انواع آن به ویژه از نظر وزنی در ادامه این مقاله با آرتان پرس همراه باشید.

*** ناودانی چیست؟

در ابتدا برای اینکه بهتر با تفاوت‌های ناودانی آشنا شوید، بهتر است بدانید که ناودانی چیست. پروفیل‌ها کاربرد فراوانی در صنعت ساختمان سازی دارند. ناودانی جزء پروفیل‌هایی است که در صنعت ساخت و ساز از آن استفاده می‌شود. ناودانی جزء پروفیل‌هایی با مقطع باز می‌باشد که از یک جان و دو بال عمود بر جان تشکیل شده است. ظاهر مقطع این پروفیل شبیه به حروف انگلیسی C و یا U می‌باشد. معیاری که برای اندازه این ناودانی استفاده می‌شود، اندازه ارتفاع جان ناودانی H می‌باشد.

*** انواع ناودانی از نظر شکل ظاهری

ناودانی را بر حسب شکل ظاهری می‌توان به دو نوع ساده و مشبک تقسیم کرد. ماده اولیه تولید هر دو نوع، ورق گرم است که براساس نیاز و کاربرد می‌توان این دونوع ناودانی را با ورق گالوانیزه سرد یا گرم تولید کرد؛ ولی در سایز، ابعاد و وزن با هم متفاوت هستند. تمام این پارامترها بر روی قیمت ناودانی ۱۰ و سایر سایزهای ناودانی نیز موثر است. ناودانی ساده بیشتر در سایزهای ۸ تا ۱۶ تولید و عرضه می‌شود و ارتفاع بال آن بین ۳۰ تا ۴۰۰ میلیمتر است و بیشترین کاربرد آن به عنوان پایه و قاب در ساخت پل‌ها, چارچوب‌ها، اسکلت کامیون و تجهیزات دریایی است ولی ناودانی مشبک به علت دارا بودن شکل فیزیکی خاص، دارای وزن سبک‌تری است و به همین دلیل بیشترین کاربرد آن در مستحکم‌سازی سازه‌های فولادی سبک است که وزن پایین آن را تبدیل به محصولی پر اهمیت کرده است.

*** انواع ناودانی از نظر نحوه تولید و استاندارد

ناودانی به طور کلی به سه روش پرسی، فابریک گرم نورد دیده و سرد نورد دیده تولید می‌شود. حال هر یک را در ادامه توضیح می‌دهیم:

*** پرسی

این محصول حاصل خم کردن و فرم دادن ورق فولادی می‌باشد.

*** فابریک گرم نورد دیده

این روش تولید ناودانی بدین صورت است که در ابتدای خط تولید از شمش بیلت به عنوان محصول نیمه نهایی استفاده می‌شود. در ادامه، مراحل فرآیند نورد گرم برای تولید ناودانی انجام می‌گیرد.

*** فابریک سرد نورد دیده

روش تولید در اینجا دقیقا مشابه نوع قبلی است فقط با این تفاوت که مراحل فرآیند نورد سرد بر روی محصول نیمه نهایی انجام می‌پذیرد.

*** استاندارد تولید ناودانی

بر اساس کاربردهای موردنظر برای ناودانی، استانداردهایی برای آن در نظر گرفته شده است. دو نوع استاندارد UNP و UPE در تولید ناودانی رعایت می‌شود. تفاوت این دو استاندارد در بال‌های بکار رفته شده در هر یک از آن‌ها می‌باشد. استاندارد UPE دارای بال های موازی است و مختص ناودانی با مقطع C شکل می‌باشد، در حالی که استاندارد UNP دارای بال های مخروطی شکل است و برای ناودانی با مقطع U شکل بکار می‌رود. ناودانی UNP که به ناودانی اروپایی معروف است و در مقایسه با ناودانی‌های موجود در کشور وزن سنگین‌تری دارد و از آن بیشتر در پروژه‌های صنعتی و بزرگ استفاده می‌شود. ناودانی با سه استاندارد در جهان تولید می‌شود:

۱) استاندارد اروپایی DIN-1026 و UNP

۲) استاندارد مقاوم به خوردگی DIN EN ISO 12944-3

۳) استاندارد فرانسه NF A 45-255

*** ناودانی اروپایی (UNP)

وزن ناودانی اروپایی ( DIN-1026 یا UPE و UNP )، از انواع دیگر این محصول سنگین‌تر بوده و ضخامت بیشتری دارد. ناودانی به صورت جفتی در ساخت خرپا، ستون‌ها و به صورت تکی در ساخت تیرها و باد بندها مورد استفاده قرار می‌گیرد. استاندارد UPE نوع C این محصول بوده که بال‌های موازی دارد در صورتیکه استاندارد UNP، نوع U است که شکل ظاهری آن بال‌هایی مخروطی شکل دارد. از UNP به صورت جفت و قوطی در ساخت ستون و خرپا و به صورت تکی در ساخت بادبند و تیرها استفاده می‌شود. مقاطع UNP طبق استاندارد اروپایی DIN-1026 تولید می‌شود و با سایز ۳۰ تا ۴۰۰ میلیمتر عرضه می شود.

*** ناودانی مقاوم به خوردگی

این استاندارد ناودانی در واقع مطابق با استانداردهای آمریکایی تولید می‌شود. این محصول دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و حرارت است و دارای وزن سبک و جوش پذیری بالا می‌باشد. این نوع از ناودانی به دلیل مقاومت بسیار بالایی که در برابر زنگ‌ زدگی دارد در ساخت کفی تریلی و کامیون، یا قالب‌های فلزی، ساختمان‌سازی، ساخت درب و پنجره و مصارف دکوراسیون کاربرد دارد. کاربرد دیگر این نوع از ناودانی در نمای ساختمان یا سیمان‌کاری می‌باشد. نمونه ای دیگر از این محصول در ساخت درب و پنجره مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای دو شیار در دو طرف مقطع است.

تا به اینجا با پروفیل ناودانی، نحوه تولید و استاندارهای آن آشنا شدیم. آیا تفاوت بین ناودانی سبک و سنگین را می‌دانید؟ هدف اصلی این مقاله آشنایی با تفاوت بین ناودانی سبک و سنگین می‌باشد. همانطور که از نام آن‌ها مشخص است، این دسته بندی براساس وزن ناودانی انجام گرفته است. برای اینکه قبل از خرید ناودانی بهترین محصول را با توجه به کاربرد موردنظر خود تهیه کنید، شناخت تفاوت‌های ناودانی سبک و سنگین بسیار مهم است.

*** پروفیل ناودانی سبک چیست؟

ناودانی مانند سایر پروفیل‌های فلزی براساس استانداردها، ابعاد و وزن مشخصی تولید می‌شود. براساس استانداردها، ابعاد و وزن ناودانی را طبق جدول اشتال تعیین می‌کنند. حال اگر وزن ناودانی از وزن تعریف شده در جدول استاندارد اشتال کمتر باشد، به آن ناودانی سبک می‌گویند. یعنی ابعاد و وزن ناودانی سبک با اندازه‌های درج شده در جداول مهندسی محاسباتی مطابقت ندارد و اصولا پایین‌تر از مقدار استاندارد می‌باشد. ناودانی‌های سبک عمدتا در داخل کشور تولید می‌شوند. روسیه نیز این محصول را با کیفیتی مطلوب تولید می‌کند. از ناودانی سبک معمولا برای ساخت چهارچوب، پایه ماشین‌آلات، ساخت تشکیلات دریایی، ساخت اسکلت کامیون‌ها، ترمیم بناهای معماری و ساخت تجهیزات ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.

برای اینکه با وزن ناودانی سبک تا حدودی آشنا شوید، در ادامه نمونه ای از جدول وزنی و ابعادی این محصول را آورده‌ایم:

*** پروفیل ناودانی سنگین

پروفیل ناودانی سنگین برخلاف ناودانی سبک دقیقا از جدول وزنی اشتال پیروی می‌کند. اغلب تولید این نوع پروفیل در کارخانجات اروپایی و تحت استاندارد UNP انجام می‌شود. وزن ناودانی سنگین برابر با جدول استاندارد اشتال است و به همین دلیل به آن ناودانی سنگین گفته می‌شود. با استفاده از جدول اشتال مقاطع فولادی طراحان و مهندسان در ساخت صنایع فولاد به زمان کمتری نیاز دارند، چرا که استفاده از این روش زمان محاسبات را پایین می‌آورد. علاوه بر آن ناودانی سنگین از ضخامت بالایی برخوردار بوده که اغلب در پروژه‌های بزرگ و صنعتی کاربرد دارد. از ناودانی‌های سنگین برای ساخت بادبندها، ساخت تیرها، خرپاها و ستون مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای ساخت تمامی این موارد می توان از این نوع پروفیل به دو صورت تکی و یا جفت استفاده کرد.

برای آشنایی با وزن ناودانی سنگین، نمونه‌ای از جدول وزنی و ابعادی آن مطابق با جدول استاندارد اشتال در زیر آورده شده است:

به طور کلی از تفاوت‌های اصلی ناودانی سبک و سنگین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱) ابعاد ناودانی سبک پایین‌تر از ابعاد درج شده در جدول اشتال است، در حالی که ابعاد ناودانی سنگین دقیقا مطابق جدول اشتال می‌باشد.

۲) وزن ناودانی سبک پایین‌تر از وزن درج شده در جدول اشتال است، در حالی که وزن ناودانی سنگین مطابق جدول اشتال می‌باشد.

۳) قیمت ناودانی سبک کمتر از ناودانی سنگین می‌باشد.

۴) استانداردهای رعایت شده حین تولید ناودانی سبک با استاندارد تولیدی ناودانی سنگین متفاوت است.

۵) از تفاوت‌های ناودانی سبک و سنگین می‌توان به کاربردهای متفاوت آن‌ها اشاره کرد که به علت وزن متفاوت هر یک کاربردی جداگانه خواهند داشت.

*** مقادیر استاندارد رواداری ناودانی سبک و سنگین

رواداری به معنای تفاوت مجاز و میزان قابل تحمل در پروفیل می‌باشد که در عملیات‌های عمرانی به معنای حد ترخیص و انحراف استاندارد کاربرد دارد. پروفیل سبک و سنگین را می توان از لحاظ میزان رواداری از جنبه‌های متفاوت طول، ابعاد و وزن تقسیم بندی کرد. با توجه به میزان رواداری که در جداول اشتال موجود است می‌توان نتایج زیر را گرفت.

رواداری وزن ناودانی سنگین در مقاطع، بسته به ارتفاع جان متفاوت است. ناودانی‌هایی با ارتفاع کمتر یا مساوی با ۱۲۵ میلیمتر نباید از ۶± درصد بیشتر و در ناودانی با ارتفاع بیشتر از ۱۲۵ میلیمتر نباید از ۴± درصد بیشتر رواداری وجود داشته باشد. همچنین در ناودانی‌های سبک رواداری وزنی متفاوت است. در یک متر ناودانی سبک میزان رواداری نباید از ۳+ درصد تا ۵- درصد بیشتر باشد. این مقادیر با توجه به توافق تولیدکننده و خریدار محصول تعیین می‌شود و میزان استاندارد آن در ناودانی‌هایی تا نمره ۱۶ نباید از ۳± درصد و در ناودانی‌های بالاتر از نمره ۱۶ از ۲.۵± درصد بیشتر شود.

امیدواریم تا با مطالعه این مقاله پاسخ سوال‌های خود درباره پروفیل ناودانی را گرفته باشید. به خصوص اینکه تفاوت ناودانی سبک و سنگین را به خوبی متوجه شده باشید و برای کاربرد مدنظر خود ناودانی مناسبی را انتخاب نمایید.