بورس ایران : بخوانید بازارگردانی، بنویسید فروش حقوقی ها

در هفته جاری شاهد سه روز پشت سر هم رشد در بورس بودیم و با عبور شاخص از مرز یک میلیون و سیصد هزار واحدی انتظارات رشد شاخص تا یک میلیون و هفتصد هزار واحد کاملا منطقی بود. روز یکشنبه شاهد صف های خرید در نمادهای شاخص ساز و معدنی و فلزی بودیم. هر زمان که در این نمادها صف خرید تشکیل می شود شاهد رشد طولانی مدت بازار حداقل به مدت یک هفته هستیم اما این موضوع خیلی زود جای خود را به صف های فروش حقوقی ها داد که برای بسیاری از تحلیلگران خبره این موضوع جای تعجب داشت.

*** جهت گیری هیجانی بازار

از انجایی که بازار بورس ایران در این روزها با هیجان جهت گیری می کند امروز قرعه به نام فروش افتاد و در پایان معاملات شاهد فروش حقوقی ها در سطوح گشترده بودیم به طوری که کل شاخص را با افت ۱/۳ درصدی همراه کرد. هیجان فروش حقوقی ها و حقیقی ها در بازار امروز در تایم نهایی بازار به اوج خود رسید و شاخص در نهایت بیش از ۱۸ هزار واحد افت داشت ولی نکته قابل تامل اوج‌گیری مجدد ارزش معاملات خرد بود؛ عده ای از سهامداران خرد با خرید های کوچک بخشی از بازار را برای روز بعد با امیدواری همراه کردند به گونه‌ای که ارزش معاملات خرد امروز به حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان رسید.

اما این تنها نکته مهم بازار امروز نبود چرا که در کنار افت ۱٫۳۵ درصدی شاخص کل، شاخص‌هم‌وزن رشد ۰٫۷۶ درصدی داشت. به عبارت دیگر در برابر نمادهای شاخص‌سازی همانند «فارس»، «فملی»، «فولاد»، «شستا» و «کگل» که بیشترین تاثیر منفی را در کاهش شاخص‌کل داشتند، نمادهای کوچک‌تر  عملکرد بهتری داشته‌اند. معمولا سهم های کوچک در بازارهای شبیه به بازار روز سه شنبه قربانی نمادهای شاخص ساز می شوند. اما حجم بالای معاملات خرد بر تاثیر شاخص سازها غلبه کرد.

*** بورس ایران گرفتار فروش حقوقی ها

متاسفانه در بازاری قرار داریم که حقوقی ها از نوسان گیری سودهای خوبی به دست آورده و بعضا پس از چند روز مثبت شاهد فروش سنگین از سمت حقوقی ها هستیم. در شرایط فعلی، بازار بورس ایران به شدت بر رفتار حقوقی وابسته است و در صورتی که سیگنال خروج از یک نماد توسط حقوقی صادر شود عملا آن سهم تا مدت ها دیگر روی خوش به خود نخواهد دید. این در شرایطی است که سهم های ارزنده و نابی در بورس وجود دارند که بازی فورش حقوقی آن ها را با خاک یکسان کرده است.

رشدی اگر در بازار سهام اتفاق افتاده تنها در تعداد معاملات و افرادی ورودی به بورس بوده و متاسفانه تمامی شاخص های اصلی رشد در بورس ایران در رکود جدی به سر می برند. برای مثال شاخص های هم وزن در معاملات بورس نسبت های یکسانی در سال های گذشته داشته و صرفا رشد های مقطعی را شاهد بودیم و هر رشدی که اتفاق افتاده عملا با چند ریزش اصلاح شده است.

موضوعی یک جانبه گرایی در میزان عرضه و تقاضا را به چالش کشیده است بحث آزادسازی فروش سهام عدالت است. بسیار از افراد حقیقی بازار اگر مجالی پیدا کنند تمامی پرتفوی سهام عدلت خود را خیلی زودتر از این روزها به فروش می گذاشتند.دولت برای اینکه خود به تنهایی عرضه ها را در دست داشته باشد این کار را به صورت مقطعی انجام داده که تعداد معاملات بورس کنترل شود.

*** قیمت سهام عدالت

در شرایط فعلی قیمت سهام عدالت اصلاحاتی را به واسطه سهم های زیر مجموعه در کارنامه داشته که عملا رکود در خرید و فروش ها باعث بازگشت ارزش سهام این شرکت ها شده است. در معاملات امروز بورس، ارزش روز ۳۶ شرکت موجود در پرتفوی سهام عدالت برای دارندگان سهام ۵۰۰ هزار تومانی به ۱۰ میلیون و ۹۹۸ هزار تومان رسید. از ۱۹ مرداد ماه، ۶۰ درصد سهام عدالت و همچنین سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی در بورس قابل معامله شد.

از سوی دیگر صندوق های قابله معامله ماهیت حمایتی از بورس دارند و وجود آنها باعث می شود تا میزان سهامداری حقیقی ها بیشتر شود و عملا بورس شرایط پایدار تری را تجربه کند. خوشبختانه صندوق دارا یکم از اصلاحات بازار در ماه گذشته با شرایط خوبی عبور کرده و توانسته ارزش خود را حفظ کند. بیش از ۳ ماه از ثبت تقاضا براى خرید بخشى از باقیمانده سهام دولت در بورس در قالب صندوق های قابل معامله (ETF) مى گذرد؛ بررسى ها حکایت از بازده ۱۷۴ درصدی ارزش خالص دارایی‌های دارایکم و افزایش NAV این صندوق به ۵ میلیون و ۴۷۲ هزار تومان دارد. ارزش سهام دارایکم در بورس تهران به ۳ میلیون و ۹۲۴ هزار تومان رسیده است.

*** خروج پول سنگین با فروش حقوقی ها

خالص جریان ورود و خرج پول حقیقی ها به بورس از روز اول آذر لغایت ۴ آذر به شرحی که ذکر می کنیم بوده است. در پایان روز معاملاتی ۴ آذر ۱۳۹۹ خالص جریان ورود و خروج پول حقیقی ها حدود منفی ۳۳۱ میلیارد تومان می باشد. جریان ورود و خروج پول حقیقی ها در سال جاری بدین صورت بوده است:

در آذر ماه امسال  حدود منفی ۳۸ میلیارد تومان، در آبان ماه امسال حدود منفی ۸,۳۰۷ میلیارد تومان، در مهرماه ماه امسال  حدود منفی ۱۵,۱۴۴ میلیارد تومان، در شهریور ماه امسال  حدود منفی ۱۸,۹۰۰ میلیارد تومان، در مرداد ماه امسال  حدود مثبت ۲۱,۷۴۵ میلیارد تومان، در تیر ماه امسال حدود مثبت ۳۵,۳۵۲ میلیارد تومان، در خرداد ماه امسال حدود مثبت ۹,۰۲۷ میلیارد تومان، در اردیبهشت ماه امسال حدود مثبت ۲۵,۰۹۹ میلیارد تومان بوده است.

چیزی که به وضوح دیده می شود خروج حجم پول سنگینی است که از سمت فروش حقوقی ها در بازار اتفاق افتاده و عملا نوسانات اخیر را ایجاد کرده. چیزی که واضح است تقلای فعالان بازار بورس برای بازگشت به روزهای اوج در اردیبهشت و خرداد سال جاری است.اما به نظر می رسد چون بازیگران اصلی مایل به سهامداری نیستند این اتفاق با چالش هایی همراه خواهد بود.

*** رشد و پتاسیل سوددهی شرکت های بورسی

برای اینکه آمادگی رشد و پتاسیل سوددهی شرکت های بورسی را بررسی کنیم با یک مثال یکی از شرکت های حاشیه ای بورس که ورود پول هوشمند به آن بسیار کمتر از سهم های شاخص ساز بوده را بررسی می کنیم تا نشان دهیم این بازار تا چه میزان پتانسیل رشد و سرمایه گذاری دارد. مبلغ فروش شرکت صنایع‌ لاستیکی‌  سهند طی ۸ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ حدود ۱۳۸ میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ( ۹۱ میلیارد تومان ) از رشد حدود ۵۱% برخوردار بوده است.

همچنین فروش این شرکت در آبان ماه امسال حدود ۲۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه در سال گذشته ( ۱۲ میلیارد تومان) از رشد ۶۳% برخوردار بوده است.شرکت صنایع‌ لاستیکی‌ سهند در سال ۹۸ حدود ۱۴۰ میلیارد تومان فروش داشته است. این ارقام کافی است که این شرکت صنعتی شاهد صف خرید سنگین در معاملات بورس تهران باشد.اما متاسفانه عدم قطعیت ها بازار بورس را در دست گرفته اند و سهامداران و تحلیلگران هیچ ارزشی برای ارزندگی و اصول بنیادی سهام قائل نیستند.

آرتان پرس