شناخت استاندارد میلگرد ساختمانی در ایران و جهان

میلگرد ساختمانی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ کاربرد انواع میلگرد در ساختمان چگونه است و استاندارد میلگرد ساختمانی در ایران و سطح جهان چیست و  این مقطع مهم فولادی با چه مشخصاتی تولید میشود؟ برای پاسخ به این سوالات با آرتان پرس همراه باشید.

میلگرد در بخش‌های مهمی از ساخت سازه‌های ساختمانی و غیر ساختمانی کاربرد دارد. به همین علت تنوع بالایی از انواع میلگردها از قبیل میلگردهای فولاد کربنی، استنلس استیل، گالوانیزه، کامپوزیتی و روکش اپوکسی در بازار دیده می‌شود. در این بین رایج‌ترین میلگردی که در سازه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار داد، میلگردهای فولاد کربنی هستند که اصطلاحا در رده فولادهای ساختمانی قرار گرفته‌اند.

یک نکته مهم در خصوص خواص مکانیکی و شیمیایی و استاندارد میلگرد ساختمانی این است که قرار است در چه کشوری، شهری و حتی چه منطقه‌ای مورد استفاده قرار بگیرد. این موضوع در مورد سایر آهن آلات از قبیل تیرآهن که جزو پرکاربردترین مصالح و فولادهای ساختمانی است، نیز صادق است. برای اطلاع از آخرین قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن می‌توانید به سایت آرتان پرس مراجعه نمایید.

بنابراین در هر کشوری که در تولید میلگرد حرفی برای گفتن داشته باشد، استاندارد و دسته بندی مشخصی از میلگردها برای تولید وجود دارد که باید مطابق با استانداردهای جغرافیایی آن کشور باشد. در مقابل کشورهایی که تولیدکننده نیستند و میلگرد مورد نیاز خود را وارد می‌کنند نیز، تنها می‌توانند از نزدیکترین استانداردهای موجود به شرایط جغرافیایی خود اقدام به واردات میلگرد نمایند.

استانداردهای ایران در میلگرد ساختمانی

با توجه به مشخصات میلگردهای آجدار فولادی برای مسلح کردن بتن که در اداره استاندارد ایران پس از انجام تست و بررسی‌های متعددی ارائه شده است، می‌توان گفت که انواع میلگرد ساختمانی در ۴ رده ساده، آجدار مارپیچ، آجدار جناغی و آجدار مرکب در بازار ایران تولید می‌شوند. استاندارد میلگرد ساختمانی در لیست سازمان استاندارد ایران دارای کد ۳۱۳۲ می‌باشد و از نظر تولید نیز مطابق با استاندارد روسی (GOST) می‌باشد.

در موارد بسیاری مثل در نظر گرفتن انتخاب مناسب دمای پیشگرم میلگرد پیش از جوشکاری، مهم است که میزان کربن معادل را بدانیم. کربن معادل از مجموع درصد جرمی کربن و سایر عناصر موثر بر کربن بدست می‌آید. میزان کربن معادل در ترکیب شیمیایی فولادهای ساختمانی، از رابطه زیر بدست می آید.

برای اینکه بدانیم خواص مکانیکی مورد انتظار ما از میلگردهای ساختمانی تولید شده در ایران مطابق با استاندارد ۳۱۳۲ چه مقادیری است به جدول خواص زیر نگاهی بیندازید.

استانداردهای جهانی میلگرد ساختمانی

شاید بد نباشد که بجز ایران با ۳۱ استاندارد میلگرد ساختمانی در سراسر جهان آشنا شوید. در جدول زیر نام این استانداردها قرار گرفته است که داده‌های آن برگرفته از کنفرانس AISTech 2017 Proceedings می‌باشد.

از جمله ملزوماتی که بر استاندارد میلگرد ساختمانی اثر می‌گذارد، رفتار لرزه‌ای مناطق مختلف است که باعث می‌شود در روش تولید میلگرد مباحثی از جمله سختی میلگرد، روش‌های خنک سازی و میکروآلیاژی مطابق با استانداردهای موردنیاز تجزیه و تحلیل شود. در جدول فوق استاندارد میلگرد مورد استفاده در مناطق مختلفی از جهان نشان داده شده است که معیار انتخاب این مناطق بر اساس تفاوت در میزان لرزه خیزی، توانایی تولید میلگرد و یا پتانسیل بالای صادرات این محصول فولادی است.

همانطور که گفته شد، میلگردهای ساختمای تولیدشده در مناطق مختلف جهان به لحاظ اختلاف در شرایط جغرافیایی در استانداردهای مختلفی تولید شده اند، بنابراین میزان استحکام تسلیم در آنها نیز با استاندارد میلگرد تولید شده در ایران متفاوت خواهد بود. با مقایسه استحکام تسلیم میلگردهای ایرانی با مناطق دیگر اینطور می‌شود استنباط کرد که حداکثر استحکام میلگردهای ایرانی با بسیاری از کشورهای جهان قابل رقابت است.

مشخصات و کاربرد میلگرد ساختمانی طبقه بندی شده در ایران

میلگرد ساده – A1

میلگرد ردیف اول در جدول فوق، که دارای تنش تسلیم ۲۴۰ و تنش شکست ۳۶۰ مگاپاسکال می‌باشد میلگرد ساده (بدون آج) است. این میلگردها بدلیل انعطاف پذیری ۲۵ درصد که رقم بالایی است، به عنوان میلگرد داکتیل یا همان منعطف شناخته می‌شود. از آنجائیکه درصد کربن در این آلیاژ پایین است، مقطع خوبی برایش شکل دهی و عملیات جوشکاری است.

میلگرد با آج ساده-A2

میلگرد ردیف دوم در جدول فوق، دارای تش تسلیم ۳۴۰ الی ۳۵۰ و تنش شکست ۵۰۰ مگاپاسکال می‌باشد، این میلگرد بین ۱۷ الی ۱۸ درصد انعطاف پذیری پیش از شکست دارد. این نوع میلگرد به میلگرد نیمه نرم-نیمه ترد معروف است و نوع آج آن به صورت مارپیچی است.

بر روی این میلگردها هر چند توصیه به جوشکاری نمی‌شود، اما در صورت اجبار و الزام امکان جوشکاری بر روی این نوع میلگرد وجود دارد. با این حال، میلگردهای A2 برای خاموت زنی در عملیات ساختمانی بسیار مناسب می‌باشند.

میلگرد با آج پیچیده –A3

قیمت به روز میلگرد A3 که بیشترین تقاضا در بازار ایران را دارد، به صورت روزانه در سایت آرتان پرس اعلام می‌گردد. تنش تسلیم و تنش شکست این محصول به ترتیب ۴۲۰ و ۶۰۰ مگاپاسکال می‌باشد و به علت انعطاف پذیری کمتر نسبت به میلگردهای A1 و A2 به میلگرد سخت معروف است. چرا که درصد کربن در آن بالا بوده و به همین علت، برای جوشکاری اصلا توصیه نمی‌شود.

میلگرد با آج مرکب –A4

تنش تسلیم و تنش شکست این نوع میلگرد که دارای آجی مرکب است، به ترتیب ۵۲۰ و ۶۹۰ مگاپاسکال میباشد. بدلیل تردی بالای این نوع میلگرد، تعداد محدودی از تولیدکنندگان از جمله ذوب آهن اصفهان قادر به تولید این نوع میلگرد هستند. اما گفته می‌شود که کاربرد این نوع میلگرد در موارد غیرساختمانی است.