همه چیز درباره میلگرد تقویتی تیرچه

ایران کشور زلزله خیزی است. احتمالا شما هم در سال های اخیر آن را تجربه کرده اید. شاید هم خوش شانس بوده و فقط اخبارش را در نقطه ای از کشور شنیده اید. ما مقاله ای را در مورد میلگرد تقویتی تیرچه آماده کرده ایم که مطالعه آن بر هر دو گروه واجب است! چون زلزله با کسی شوخی ندارد و ممکن است روزی شما هم آن را تجربه کنید. پس با آرتان پرس همراه باشید.

*** میلگرد تقویتی تیرچه چیست؟

میلگرد تقویتی تیرچه نوعی میلگرد است که معمولا قطری برابر با ۱۶ – ۶ میلی متر دارد. این میلگردها از جمله مصالحی هستند که به همراه سایر میلگردهای معمولی و به منظور مقاوم سازی سازه در برابر وقایعی مانند زلزله، طوفان و گود برداری های غیر اصولی آرماتور بندی می شوند. به عبارتی میلگردهای تقویتی تیرچه جنبه تقویتی داشته و در جذب و انتقال بارهای برشی، فشاری و لنگر خمشی نقش مهمی را ایفا می کنند.

به این ترتیب از تخریب ساختمان تا حد زیادی جلوگیری می شود. با این که به عقیده بعضی ها استفاده از میلگرد تقویتی تیرچه یک هزینه اضافی و غیر ضروری است، اما باید به این نکته توجه داشته باشید که این هزینه به ظاهر غیر ضروری در مقابل خسارت های جانی و مالی ناشی از زلزله هیچ است. شما با مطالعه این مقاله می توانید قدم بزرگی را در راستای محافظت از سازه های در حال ساخت خود بردارید. برای اطلاع از قیمت میلگرد تقویتی تیرچه نیز می توانید با کارشناسان آرتان پرس تماس بگیرید.

*** کاربرد میلگردهای تقویتی

به طور کلی در محل هایی که میلگردهای موجود در بتن توانایی تحمل بارهای وارد شده را نداشته باشند، میلگردهای تقویتی وارد عمل می شوند تا با افزایش سطح میلگردها، تحمل نیروها محقق شود. به عبارتی می توان گفت آن ها تابع سطح هستند. همچنین طول این میلگردها تابعی از پیوستگی بتن و آرماتور است. در کارهای اجرایی حالت بهینه این است که نمره میلگرد اصلی و میلگرد تقویتی برابر باشد. میلگردهای تقویتی تیرچه فقط یک مورد از کاربردهای میلگردهای تقویتی هستند. میلگردهای تقویتی در فونداسیون و دیوارهای برشی هم مورد استفاده قرار می گیرند که در ادامه به توضیح آن ها هم می پردازیم.

*** میلگرد تقویتی تیرچه

تیرچه جزئی از سازه است که در معرض بیشترین بار کششی قرار دارد. بنابراین برای تقویت استحکام کششی استفاده از میلگردهای تقویتی در کنار میلگردهای طولی کششی، ضروری است. در مواردی نیز که لنگر خمشی تیرچه زیاد باشد، از آن ها استفاده می شود. طول میلگرد تقویتی تیرچه از روی نمودارهای لنگر خمشی تعیین می شود.

برای اجرای سقف تیرچه بلوک، میلگردهای تقویتی تیرچه باید آج دار باشند و با طولی کمتر از طول تیرچه، در داخل بتن پاشنه قرار بگیرند. به طوری که دو سر آن ها بیرون آمده باشد. آرایش میلگردهای تقویتی تیرچه، فاصله آن ها از هم، قطر و ارتفاع موثر مقطع آن ها مهم است.

زیرا به نوعی استحکام آن ها را تعیین می کند. میلگرد تقویتی مورد استفاده در تیرچه اغلب از نوع اتکا است. اتکا در زبان روسی به معنی اردک است و دلیل نام گذاری میلگرد اتکا به دلیل شباهت شکل آرماتور بندی آن با گردن اردک است. میلگرد اتکا می تواند تا ۱۸۰ درجه خم شود. معمولا اندازه اورلب میلگرد تقویتی تیرچه ۵۰ – ۴۰ برابر قطر میلگرد در نظر گرفته می شود.

*** میلگرد تقویتی فونداسیون

علاوه بر میلگرد تقویتی تیرچه، میلگرد تقویتی دیگری نیز وجود دارد که در فونداسیون استفاده می شود. فونداسیون (پی) به مجموعه خاک و قسمتی از سازه که با خاک در تماس است، گفته می شود. این بخش در تحمل بارهای استاتیکی و دینامیکی نقش مهمی دارد و در آن از میلگردهای تقویتی استفاده می شود.

این میلگردها قبل از قالب بندی و بتن ریزی ساختمان، خم کاری و برش کاری می شوند. خم کاری به منظور ورود دو سر میلگرد به ناحیه مرکزی تیرچه یا بتن فشاری انجام می گیرد. میلگردهای تقویتی هم زمان با دیگر میلگردها و معمولا در شبکه پایینی پی و زیر ستون ها اجرا می شوند. همچنین آن ها می توانند بر اساس طراحی، در شبکه بالایی فونداسیون و در میان میلگردهای بالایی پی قرار بگیرند.

*** میلگرد تقویتی دیوار برشی

تا این جا در مورد میلگرد تقویتی تیرچه و فونداسیون صحبت کردیم. حالا نوبت میلگرد تقویتی دیوار برشی است. اصلی ترین نقش دیوارهای برشی انتقال نیروهای جانبی مثل نیروی ناشی از باد و زلزله است. همانند میلگرد تقویتی تیرچه و فونداسیون، هدف استفاده از میلگرد تقویتی دیوار برشی نیز افزایش استحکام است.

در این مورد و به ویژه در نواحی نزدیک دیوارهای برشی، تعداد میلگردهای تقویتی افزایش پیدا می کند که این موضوع باعث بروز مشکلاتی در بتن ریزی می شود. به همین دلیل با افزایش شماره میلگردهای سراسری و کاهش فاصله آن ها از هم، می توان تعداد میلگردهای تقویتی را کم کرد. همچنین می توان با افزایش نمره میلگردهای تقویتی این مشکل را برطرف نمود. میلگردهای تقویتی عموما در قسمت زیرین دیوارهای برشی قرار می گیرند.

*** جدول میلگرد تقویتی تیرچه

این جدول به عنوان یکی از شیت های نقشه های اجرایی، اطلاعات مفیدی در رابطه با مشخصات میلگردهای تقویتی تیرچه در اختیارمان می گذارد. جدول میلگرد تقویتی تیرچه طبق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و با استفاده از نشریه استاندارد تیرچه تهیه شده است. جدول دیگری نیز وجود دارد که مخصوص میلگردهای تقویتی تیرچه صنعتی است. جدول میلگرد تقویتی تیرچه صنعتی برای تیرچه های عادی بتنی که در کارگاه ساختمان یا کارگاه تیرچه بلوک ساخته شده اند، غیر قابل استفاده است. تیرچه های صنعتی پیش ساخته هستند و مقدار میلگرد تقویتی استفاده شده در آن ها کمتر از تیرچه های عادی است.

*** میلگرد تقویتی تیرچه در نقشه

میلگردها در نقشه به صورت AØB@C نوشته می شوند که A نشان دهنده تعداد میلگرد، B نشان دهنده قطر میلگرد و C نشانگر فاصله میلگردها از هم است. گاهی میلگرد تقویتی تیرچه با نماد ADD نیز نشان داده می شود.

*** محاسبه وزن کل میلگرد تقویتی تیرچه

وزن کل میلگرد تقویتی طبق فرمول زیر محاسبه می شود:

وزن کل =  وزن یک میلگرد تقویتی تیرچه * تعداد * طول میلگرد تقویتی تیرچه

*** محاسبه میلگرد تقویتی تیرچه

محاسبه میلگرد تقویتی تیرچه به دو روش نرم افزاری با Etabs و غیر نرم افزاری انجام می گیرد.

*** محاسبه نرم افزاری

• انتخاب تیر یکسره دارای چند دهانه در نرم افزار
• محاسبه مساحت میلگرد سراسری
• محاسبه اختلاف بین مساحت میلگرد سراسری و مساحت سطحی که خرپا یا تیرچه بلوک کار می شود

*** محاسبه غیر نرم افزاری

در این بخش می خواهیم به نحوه محاسبه میلگرد تیرچه به روش غیر نرم افزاری بپردازیم. محاسبه غیر نرم افزاری میلگردهای تقویتی تیرچه به چند روش می تواند انجام شود. به عنوان مثال ظرفیت مقطع ستون ها بر اساس چیدمان و ابعاد میلگردها، به چند روش تعیین می شود.

*** روش اول

در این روش بسته به نوع سازه و حجم المان های بتن مسطح، مقدار میلگرد تقویتی تیرچه محاسبه می شود. به عنوان مثال انباری ها به ازای هر ۱۰۵ متر مکعب، ۱ تن و مراکز تجاری و اداری به ازای هر ۵٫۱۳ متر مکعب، ۱ تن میلگرد تقویتی نیاز دارند. این روش تجربی دقت پایینی دارد. اما در میان مهندسان متداول تر است.

*** روش دوم

این روش نسبتا دقیق به واسطه محاسباتی نسبت وزن به سطح میلگرد تقویتی تیرچه را حساب کرده و وزن ها را به قطرها و شکل های اجرایی تقسیم بندی می کند.

*** روش سوم

اساس این روش محاسبه میلگرد تقویتی تیرچه، ارزیابی نقشه های رسم شده برای شرایط نوع المان ها است. از مزایای این روش می توان به امکان بازرسی نقاط پرتنش به واسطه وجود نقشه، تطابق سازه واقعی با طرح های اولیه و دقیق بودن این طرح ها از نظر جزئیاتی مانند توزیع آرماتورها اشاره کرد. همچنین از این روش برای کالیبره کردن یا بررسی موارد گفته شده در روش دوم استفاده می کنند.

*** سایر اجزای تیرچه

میلگردهای تقویتی تیرچه آجدار هستند و قطر آن ها از ۶ میلی متر تا ۱۶ میلی متر متغیر است. میلگردهای تقویتی تیرچه باید به وسیله لقمه های پلاستیکی فاصله گذاری شده و در محل خود تثبیت شوند. تیرچه علاوه بر این میلگردها، میلگردهای دیگری هم دارد که در ادامه می خواهیم در مورد آن ها صحبت کنیم.

*** میلگرد برشی

میلگرد برشی تیرچه زیگزاگ هم نام دارد. قطر این میلگرد ۱۰ – ۵ میلی متر است. فاصله میلگردهای برشی و گام زیگزاگ تیرچه (فاصله بین دو جوش پشت سر هم روی میلگرد) حداکثر ۲۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود. حداقل زاویه میلگرد عرضی نیز نسبت به خط افق معمولا ۳۰ درجه است.

*** میلگرد کششی

معمولا در تیرچه حداقل دو میلگرد کششی استفاده می شود. این میلگردها باید آجدار باشند. قطر میلگردهای کششی ۱۶ – ۸ میلی متر است.

*** میلگرد فشاری

میلگرد فشاری آجدار است و قطر آن بسته به فاصله تیرچه ها، ارتفاع خرپای تیرچه و … از ۶ میلی متر تا ۱۲ میلی متر متغیر است. تمام اتصالات میلگردهای خرپای تیرچه با زیگزاگ ها می توانند جوش نقطه ای، جوش قوس الکتریکی با گاز محافظ (CO2)  و یا قلاب بافی باشند. اما اتصال جوشکاری با الکترود دستی پوشش دار مجاز نیست.

*** میلگرد کمکی اتصال

استفاده از این میلگرد در تیرچه ضروری نیست و فقط به منظور مهار کردن میلگردهای کششی به کار می رود. حداقل قطر این میلگردها ۶ میلی متر است. فاصله میلگردهای کمکی اتصال از هم نیز ۱۰۰ – ۴۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود.

منبع: آرتان فولاد ایرانیان