در این تحلیل به موضوعی اشاره خواهیم کرد که شبکه های تحلیل اقتصادی کمتر به آن پرداخته اند و این موضوع لا به لای خبرهای پرالتهاب بازار ارز و انرژی و طلا به کلی فراموش شده است. این موضوع چیزی نیست جز خروج سرمایه های دلاری و ارزی از ایران و مهاجرت پول به کشورهای همسایه یا سایر کشورهای دنیا. متاسفانه گزارش های این بخش بسیار نگران کننده است. در ادامه به این موضوع با جزئیات بیشتری خواهیم پرداخت.لطفا همراه آرتان پرس باشید.
*** خروج سرمایه ها از ایران
متاسفانه روند خروج سرمایه ها از ایران به شدت نگران کننده شده است. خروج سرمایه ها به بهانه ها اهداف و نیت های مختلفی انجام شده است که همه ی آنها به دلیل ضعف شاخص های سرمایه گذاری و عدم سهولت کسب و کار و بی اعتمادی به فضای اقتصاد کلان بود است. آمارهای اعلام شده و مستند نشان میدهد که طی دو سال گذشته، حدود ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده و نمود این اتفاق را امروز در خرید و سرمایهگذاری در بخش مسکن کشورهای همسایه از سوی ایرانیان میبینیم.
*** روند کند ورود پول به ایران
متاسفانه در کنار خروج سرمایه گذاری ها روندهای معکوس و ورود پول به این به شدت به دلیل تحریم ها کاهش یافته و هزینه ی استهلاک پروژه ها را باید به این موضوع اضافه کنیم. خیل عظیمی از سرمایه گذارهای بین المللی به دلیل تحریم سرمایه های خود را از ایران خارج کرده اند یا پروژه ها را متوقف کرده اند. روند سرمایهگذاری در کشور طی دستکم دو سال اخیر، منفی بوده و میزان استهلاک از سرمایهگذاری پیشی گرفته که نگرانکننده است. این به این معناست که هزینه ی استهلاک را باید در محاسبات اقتصادی طرح ها لحاظ کرد که هزینه ی تمام شده ی بخش صنعتی را بالا خواهد برد.
*** چه موضوعاتی به خروج سرمایه ها دامن زد؟
موضوع دیگری که به خروج سرمایه ها از ایران تبدیل شد ناامنی بازارها بود. حتی بازار مسکن در بازه هایی به دلیل سایه ی جنگ در دوران ترامپ با تزلزل هایی همراه شد.از این رو مردم کارهای مولد و صنعتی را کنار گذاشتند و به فکر انتقال سرمایه ها به بازارهای امن تری افتادند.موضوعی دیگر که در سال جاری ضربه ی سنگینی به تفکرات سرمایه گذاری در ایران زد موضوع بورس بود. بعد از تعلل دولت در توسعهی بازار سرمایه و نیمه کاره رها کردن آن و هدایت نقدینگی به صورت چراغ خاموش به سمت سپرده ها در ۶ ماه گذشته، اگرچه از سوی سازمان بورس اقدامات مثبتی جهت تحریک تقاضا صورت گرفته است اما شاهد ظهور یک گزینهی سرمایه گذاری جدید برای مردم هستیم که زنگ خطر را برای مردم و مسئولین به صدا درآورده است.
*** جذابیت بازار رمز ارزها
بعد از تحمل ضرر سنگین در بازار بورس و ارز و طلا و افت و بعضا نوسانات شدید در این بازارها مردم به دنبال گزینه های دیگری بودند. متاسفانه این گزینه ها در مرزهای ایران وجود نداشت. رمز ارز ها بازار جذابی را ایجاد کرده اند که عده ی زیادی از سرمایه گذاران را به خود جذب کرده است. با اطمینان می توان گفت در سالهای آینده یک بازار بزرگ از رمزارزها با تابلوها و سیستم معاملاتی اختصاصی در دنیا خواهیم داشت و ریسک این سرمایه گذاری خصوصا در بخش ریسک قانونی کاهش خواهد یافت. همین فرضیه ها باعث شده تا پول از بازارهای سنتی خارج شود و به سمت ارزهای دیجیتال حرکت کند.
*** ریسک بزرگ بازار رمز ارزها
یک ریسک بزرگ در بازار رمز ارزها سرمایه های مردم را تهدید می کند و آن عدم اطلاع دقیق مردم از قوانین و سیاست های بازار رمز ارزهاست. برای مثال در صورتی که رمزهای کیف پول آنها به دست دیگران بیفتد تمام سرمایه های آن ها به باد خواهد رفت. وجود بسیار زیادی از رمزارزهای نوظهور، نبود سیستم مالی معتبر در داخل برای سرمایهگذاری و خرید و مشاوره و … بخشی از تهدید بازار رمز ارزهاست.
در خصوص این بازار و نبود اطلاعات کافی در خصوص نحوهی معاملات، معاملات اهرمی و … در این بازار است که میتواند یک ریسک قابل توجه برای سرمایهگذاری تلقی شود و ریسک معاملات در این بازار را برای ایرانیان به شدت بالا ببرد. در واقع عدم آموزش در خصوص نحوهی معاملات و عدم آگاهی از ریسک این بازار برای عموم مردم ممکن است باعث ضرر و زیان افرادی شود که ناامیدانه از بورس به این بازار کوچ کرده اند. در مجموع کسی که وارد این بازار میشود باید بداند که با چه ریسکی در این بازار فعالیت میکند و قطعا نیاز به آموزش دارد و هیچ اشکالی ندارد که با اطلاع کامل بخشی از سبد سرمایهگذاری را به این بازار اختصاص دهد.
*** نوسانات شدید رمز ارزها
یک موضوع دیگر که می تواند برای سرمایه گذاران تازه وارد غیرقابل تحمل باشد ریسک بالا در بازارهای رمز ارزهاست. با همه ی این شرایط مردم بخش زیادی از سرمایه های خود را به این بازار وارد کرده اند که اختیار آن در دست بانک مرکزی و سیستم اقتصادی ایران نیست. قیمتها در بازار رمز ارزها نوسانات بسیار شدیدی را تجربه میکند و شاید تحمل این نوسانات برای هر کسی مقدور نباشد. قیمتها در واکنش به اخبار به شدت نوسان میکنند و از انجا که این بازار یک بازار نوظهور است ممکن است دستخوش تغییرات بنیادی شود.
*** زنگ خطر برای اقتصاد کشور به صدا درآمده
مردم از اقتصاد دستوری به ستوه آمده اند. ابتدایی ترین اصول باراهای مالی عرضه و تقاضای متعادل و بدون اعمال نیروی اضافی و دستوری در بازار است. مردم از سر دخالتهای بی موردی که در بورس صورت گرفت به ناچار به بازار رمزارزها روی آورده اند به دنبال جایی هستند که چارچوبش قابل تغییر نباشد، عرضه های دستوری و فروش آبشاری و … در کار نباشد. ورود انتحاری به این بازارها با تمام سرمایه میتواند به خروج سنگین پول از اقتصاد و زیان سنگینتر مردم ناآگاه منجر شود. متاسفانه امسال بورس ذنیت سرمایه گذاری مردم را از بین برد و تا سالها این وضعیت بهبود پیدا نخواهد کرد و انگیزه ها را به سمت سرمایه گذاری در خارج از کشور سوق داد.
*** خروج سرمایه ها شخصی به بازارهای مالی خارج از کشور
کیس های مختلفی را مشاهده کرده ایم که عینا تمام سرمایه ی میلیادی فرد یا شرکت به بازارهای مالی خارج از کشور سوق داده شده یا خرج خرید ملک در کشورهای اروپایی و حتی ترکیه شده است. این در حالی است که ایرانیها در سالجاری میلادی تنها در ماه ژانویه از عراقیها در خرید ملک در ترکیه عقب افتادند اما در بقیه ماههای سال رده نخست خریداران خارجی ملک در ترکیه را به خود اختصاص دادند.
خرید ۹۰۸ واحد ملک در ماه سپتامبر از سوی ایرانیها بیشترین جهش را نسبت به ماههای قبل حتی پیش از همهگیری نشان میدهد.به همین اندازه و شدت بازار رمز ارزها نیز داغ است و روزانه حجم قابل توجهی پول از ایران خارج می شود. فراری دادن سرمایه به این بازار پرریسک نتیجهی دعواهای سیاسی و دخالت گسترده و عدم نظارت بر بورس در این ۶ ماه بود که نتیجهی آن بی اعتمادی به بازاری به این ارزندگی شد به طوریکه مردم حاضرند ریسک رمز ارزها را به جان بخرند و هر طور شده در شرایط عدم اطمینان وارد این بازار شوند.
*** خروج سرمایه ها و نقدینگی از بانکها
نتیجهی این ورود بی رویه و بدون آموزش مشخص است، خروج سنگین نقدینگی از کشور رکود شدیدتر در بازارهای مالی،خروج گستردهی پول از سپردههای بانکی و تعمیق رکود اقتصادی و کاهش نرخ رشد اقتصادی از بدیهیترین آثار این کوچ شتابزده است.اینبار همزمان خروج نقدینگی از بانکها هم اتفاق خواهد افتاد و این مشخصهی اصلی این اتفاق خواهد بود به طوری که آثار مخربی را بر سیستم مالی کشور بر جای خواهد گذاشت.
کلاه برداری شرکتهای بی نام و نشان داخلی تحت عنوان بروکر و مشاور و … از مردم را هم باید به این موارد اضافه کرد. ظهور تحلیلگران یک شَبِه که متخصصین رمزارزها خواهند بود و پکیج فروشان جزو کمترین پیامدهای این اتفاق است. از گزارشات رسمی بانک مرکزی استخراج کرده است، در ۴ سال و نیم اخیر تراز حساب سرمایه کشور منفی ۵۸ میلیارد دلار شده است. گفتنی است این عدد به معنای خروج شدید سرمایه از کشور در مقابل سرمایهگذاری خارجی اندک در کشورمان است
*** نبدیل دارایی ها به دلار
تقاضای بالای مردم برای تبدیل دارایی به دلار و سرمایه گذاری آن در خارج از کشور، به خصوص خرید املاک در خارج از ایران، فارکس و ارزهای دیجیتال است، خروج روزانه هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بورس بی دلیل نیست، این سرقت سازمان یافته توسط دولت از بورس، عواقب وحشتناکی برای اقتصاد ایران خواهد داشت.
تمامی شاخص های کلان اقتصادی که کسری یا مازاد تجاری ایران را نشان دهد در وضعیت اضطراری قرار گرفته اند و نیازمند توجه هستند.واقعا این بخش از اقتصاد به حال خود رها شده و هیچ سناریویی برای رونق بازارهای معرفی نمی شود. این یک خطر بزرگ برای کلیت نظام اقتصادی کشور است و تهدیدی بزرگ برای نظام سرمایهگذاری محسوب میشود. بورس که می توانست یک بازار فعال و پویا به نفع کشور باشد را از بین بردند و حالا رمزارزها در حال چشمک زدن به سرمایههای ایرانیان است
*** خروج صاحبان اصلی کسب و کارها از بورس
اما یک خطر بزرگ هنوز در کمین نقدینگی در جامعه است.غالب مردم عادی از بازار بورس رفته اند و صاحبان کسب و کارها و صنایع در حال حاضر سهامداران اصلی بورس محسوب می شوند. با ادامه ی این روند در بازار بورس قطعا شاهد خروج سرمایه ی کسانی خواهیم بود که صاحبان اصلی کسب و کارها در ایران هستند.
همین بازه زمانی بالغ بر ۹۰ میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور را شاهد بودهایم. چالش مهم و بیماری مزمن دیگری که اقتصاد ایران چند دهه است دچار آن شده، موضوع پرداخت یارانه انرژی و واقعی نبودن قیمت آب، برق، گاز و… است. طی تمام این سالها در اقتصاد ایران، انواع یارانهها از جمله یارانه انرژی در قالب برق، گاز و… پرداخت میَشود.
دولت باید از تصدیگری دست بردارد. البته روش خصوصیسازی انجامشده به بدترین روش ممکن بوده است. چون نهتنها خصوصی انجام نشده بلکه از وزارتخانهای که آشنا به مسائل صنعت بوده هم منفک شده و به وزارتخانهای که سازوکار لازم برای کنترل و نظارت و هدایت را ندارد منتقل شده است. دولت اولین کاری که باید انجام دهد پیگیری مسائل بانکی بینالمللی است و باید در تامین زیرساختها گام اساسی بردارد. باید با توجه به بضاعت مملکت توسعههای لازم در فرادست و فرودست را راهبری کند. برای برخی از این بخشها باید دولت سیاست تشویقی در نظر بگیرد تا ارزبری کاهش یابد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه