به دنبال دامنه ی نامتقاران بورس این انتظار را در بازار داشتیم که حداقل به شکل یک مسکن کوتاه مدت بازارها تا پایان سال مثبت باشند و این موضوع به عنوان یک محرک در بازار عمل کند.اما متاسفانه صف های فروش سنگین و محبوس شدن سرمایه ها در بورس و آن هم در آخر سال باعث ترس سهامداران شد.در این میان اما سهم های مرتبط با اوراق دولتی با قیمت های خوبی معامله می شوند و عملا در فضایی به دور از التهاب سایر نمادها در بورس روند داد و مستند آنها ادامه دارد.
*** ارزیابی حجم اوراق دولتی در معاملات بورس
برای اینکه به نقش اوراق قرضه در بازار بورس تهران پی ببریم بهتر است که در ابتدا به حجم بازار این بخش در بورس اشاراتی داشته باشیم. در ۱۰ ماهه سال جاری در بازار سرمایه معادل ۱۶۵ هزار و ۲۱۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اوراق منتشر شده که طی این مدت ۱۴۱ هزار و ۱۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان سهم دولت و شرکت‌های دولتی بوده است. گفتنی است که دولت و شرکت‌های دولتی در سال گذشته به میزان ۸۸ هزار و ۱۷۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان اوراق منتشر کرده است.
*** اتهام جبران کسری بودجه از مسیر بورس
اما اتهامی که به دولت وارد شده در چه موضوعی نمایان شده است؟ دولت در خصوص عرضه ی اوراق دولتی در پایان سال مورد هجمه ی فعالان بورس قرار گرفته است.دولت در شرایط فعلی به شدت نیازمند کاهش کسری بودجه خود برای تهیه ی گزارش عملکرد چهارساله دولت است تا در این بخش کارنامه ی خود را قدری بهبود بخشد.دولت در شرایطی برای تامین کسری بودجه خود قرار دارد که برآوردها حاکی از آن است که این نهاد نیازمند فروش ۴ هزار میلیارد تومان اوراق در هفته است. اما این اوراق در بورس در اواسط بهمن ماه به بعد خیلی با استقبال رو به رو نشد و دولت دست به اقدامی دستوری در معادلات بورس زد.
*** برنامه ریزی دولت برای فروش اوراق دولتی
دولت عملا از خردادماه امسال و دقیقا مصادف با بهترین روزهای تاریخ بورس ایران بازاری را برای عرضه ی اولیه ی اوراق بدهی راه اندازی کرد و بانک ها و نهادهای سرمایه گذاری نقش اول های حمایت از این اوراق بودند.پیش بینی دولت بر این بود تا با شیبی پیوسته روند خرید و فروش اوراق تا پایان سال ادامه خواهد داشت.تا اینکه در اواسط مردادماه بازار بورس روی ناجوانمرد خود را به فعالان بورس نشان داد و سرمایه ها از این بازار رخت بست و عملا جذابیت سهم های دولتی به دلیل رفتار حقوقی ها به حداقل رسید و عملا خریداری برای اوراق وجود نداشت.
*** اصرار دولت به جذابیت بخشی به اوراق دولتی
دولت اما باز هم به مسیر فروش اوراق دولتی خوش بین بود.لذا روند خرید و فروش آن را به صورت هفتکی که هر کدام از این اوراق در سر رسیدی معلوم و با نرخ سودی مشخص توسط دولت دوباره از بانکها خریداری شده و هزینه آن به بانکها یا نهادهای سرمایه ای بازگشت داده می شود تعیین نمود. این اقدام ذاتا با شرایط قبل تفاوتی نداشت.فقط دولت پذیرفت که هزینه های سهام دار و نرخ ریسک او را کاهش دهد.اما توسانات بازار بار هم شرایط را برای خرید این سهام جذاب نکرد و روند بدون جهت گیری به مسیر خود ادامه داد.
*** علت اصرار دولت به فروش اوراق دولتی
نباید فراموش کرد که همه ی این سیاستگذاری را به یک سمت و سوی مشخص حرکت می کرد و آن چیزی جز جبران کسری بودجه نبود. از آنجا که دولت فروشنده اوراق بدهی است می تواند از درآمد فروش اوراق برای جبران کسری بودجه خود کمک بگیرد. دولت به شدت به این سناریو دل بسته بود.و همچنان یکی از روش های غیرتورم زای خود برای جبران کسری بودجه را در این سناریو می بیند. در اوراق عرضه شده در هر هفته دو ویژگی مهم همواره دلیل خرید و فروش می شود. نرخ سود و تاریخ سررسید.
*** حمایت سنگین دولت از معالات اوراق دولتی
اما باید بررسی کرد که سهام مرتبط با اوراق قرضه دولتی با چه چشم انداز و فرایندی به مردم فروخته می شود؟ آیا دولت پذیرفته که در شرایطی خاص نرخ سود سهامداران را به صورت قطعی بالاتر ببرد؟ در اوراق عرضه شده در خصوص دو اوراق «اراد۶۴» و «اراد۷۰» تاریخ سررسیدی دوساله داشته و دو اوراق اراد ۶۰ و اراد ۶۵ تاریخ سررسیدی سه ساله داشته اند. برای خریداران تاریخ سررسید کمتر یا نرخ سود بالاتر از عوامل جذب کننده برای خرید اوراق به حساب می آید. با همه ی این عوامل جذابیت زا باز هم دولت به آن بهره ای که از این بازار انتظار داشت نرسید و هنوز این مهم حاصل نشده است.
*** دامنه ی نامتقاران در خدمت اوراق دولتی
دولت با قرار گرفتن در شرایط این چنینی مجبور شد تا قاعده ی بازی را کمی تغییر دهد. این تغییر در ساختار معاملاتی بورس بود و تصمیم به تایید دامنه ی نامتقارن بورس برای حمایت از بازارها برآمد. در ابتدا سهامداران به این موضوع واکنش مثبتی نشان دادند ولی بعد از گذشت زمان کمی بازار مجددا به مسیر اول خود بازگشت و در شرایط فعلی شاهد آن هستیم که بازار صرفا در خرید و فروش اوراق بدهی دولت سبزپوش است و سایر نمادها تاوان دامنه ی نامتقاران و ترس ایجاد شده از حبس سرمایه ها در بورس را می دهند.
*** دولت به دنبال استفاده از رویکردهای غیرتورم زا
نکته ی مهم این است که استفاده از روش های غیرتورم زا برای جبران کسری بودجه و حمایت از بورس در یک قاب نمی گنجد.دولت باید تکلیف خود را روشن و شفاف بداند و برای آن برنامه ریزی کند.کمااینکه وقت زیادی برای جبران باقی نمانده است. مادامی که دولت بخواهد کفه ی معاملاتی بورس را به سمت سهم های دولتی و اوراق دولتی سنگین کند شاهد ریزش بیشتر سایر سهم ها و از بین رفتن سرمایه های فعالان خرد بورس که در این روزها بیشترین ضرر را پذیرفته اند می شود.قطعا باید دولت فضا را برای رشد سهم های کوچک فراهم کند و سهم های دولتی جاافتاده ای که بر روی آنها سرمایه گذاری نکرده را حمایت کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه