نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی با توجه به ایجاد مقاومت در برابر عوامل طبیعی تخریب ساختمان، از اهمیت بالایی برخوردار است. همواره عوامل طبیعی مانند زلزله، طوفان‌های شدید و سیل تهدید جدی برای مقاومت ساختمان‌ها به شمار می‌رود. برای ایجاد مقاومت در برابر این عوامل و کاهش خسارات‌های جانی و مالی از نبشی کشی ساختمان استفاده می‌شود. به طور معمول نبشی کشی ساختمان در قسمت دیوارها انجام می‌شود. نبشی کشی در ساختمان های بتنی با دیوارهای سفالی یا آجری انجام می‌شود. طول نبشی‌های مورد استفاده معمولا ۱۲ و ۶ متری هستند.
*** نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی چیست؟
اجزای غیر سازهای ساختمان مانند دیوارها باید به صورت اصولی و استاندارد با اسکلت اصلی ساختمان درگیر باشند. در غیر این صورت این اجزا با وقایعی مانند زلزله فرو می‌ریزند و خسارات مالی و جانی زیادی را به بار می‌آورند. در آبان ماه سال ۱۳۹۶ زلزله کرمانشاه از جمله مواردی بود که به دلیل عدم ایجاد درگیری مناسب بین دیوار و اسکلت ساختمان منجر به ایجاد خسارت‌های شدیدی شد. همان‌طور که در قبل گفته شد نبشی کشی ساختمان بتنی راهی برای ایجاد درگیری بین دیوارها و اسکلت ساختمان میباشد که از انواع مقطع نبشی در آن استفاده می‌شود.
نبشی ساختمان یکی از مهمترین و پرکاربردترین پروفیل های ساختمانی میباشد که در نقشه های مهندسی با حرف بزرگ L نمایش داده می‌شود. همچنین اگر جان و بال نبشی با یکدیگر برابر باشد مقدار آنها را بعد از L ذکر میکنند مانند L200 که به معنی آن است که نبشی مورد نظر بال و جان مساوی ۲۰۰ میلیمتر دارد. اگر بال و جان نبشی نابرابر باشند هر دو مقدار را به صورت ضرب پس از حرف L می آورند. مانند L200×۱۰۰ که به معنی آن است که نبشی فوق جان و بال نابرابر دارد که بال آن ۲۰۰ میلیمتر و جان آن ۱۰۰ میلیمتر میباشد.
*** ضوابط نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی
به طور کلی در ساخت ساختمان از مقررات و ضوابط مخصوصی استفاده می‌شود که این امر سبب می‌شود تا استانداردهای بین‌المللی در سازه رعایت شود. در همین راستا یک سری ضوابط در نبشی کشی ساختمان بکار گرفته می‌شود. برای آشنایی با این ضوابط در ادامه با ما همراه باشید.
در ابتدا باید به مفهومی به نام وال پست اشاره کنیم. در حقیقت نبشی کشی ساختمان بتنی یکی از روش‌هایی است که به واسطه آن وال پست را در دیوارها جای گذاری میکنند. اجرای وال پست از طریق دیگر مانند استفاده از قوطی، ناودانی و کلاف نیز انجام می‌گیرد. با این حال اجرای نبشی کشی از مهم ترین و رایج ترین روش ها برای این کار در نظر گرفته می‌شود. از مهمترین بخش‌های این فرآیند می‌توان به نبشی کشی سقف و نبشی کشی پنجره اشاره کرد که هر کدام پروفیل خاص خود را دارد.
نبشی کشی ساختمان یکی از مراحل سفت‌کاری در ساختمان سازی بوده و دارای حساسیت‌های اجرایی و نظارتی خاصی است. این فرآیند از نظر نوع مصالح به دو دسته بتنی و فلزی تقسیم می‌شود که نوع بتنی آن در سازه‌هایی با مصالح بنایی و نوع فلزی آن در ساختمان‌های دارای اسکلت استفاده می‌شود. در ضوابط و مقررات این بخش به سایز نبشی کشی ساختمان نیز اشاره خواهد شد. در این قسمت به شرح مهمترین این ضوابط و مقررات می‌پردازیم.
- اگر دیوارها و تیغه‌های داخلی ارتفاعی بیش از ۱٫۸ متر داشته باشند، بایستی از طریق مناسبی و با استفاده از وادارها از نظر جانبی سازه را مهار کرد.
- حداکثر طول مجاز هر دیوار غیرسازه‌ای بین دو کلاف قائم، نباید از ۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت آن بیشتر باشد.
- حداکثر ارتفاع دیوار غیرسازه‌ای از تراز کف بایستی ۵/۳ متر باشد.
- لبه‌های قائم تمام دیوارهای غیرسازه‌ای باید مهار شوند.
- لبه‌های فوقانی دیوار غیرسازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد باید توسط کلاف فولادی یا ناودانی نمره ۶ یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیواره سازهای یا کلاف‌های احاطه‌کننده دیوار غیرسازه‌ای متصل باشد، مقید گردد.
*** انواع نبشی در نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی
نبشی‌ها پروفیل‌هایی فلزی هستند که در بیشتر مواقع به صورت L ساخته می‌شوند. در ساخت پروفیل ها دو سطح مقطع را به صورت عمود بر هم قرار می‌دهند و بدین طریق نبشی را ایجاد میکنند. با این حال این پروفیل‌ها در انواع متفاوت ساخته می‌شوند و در اختیار سازندگان قرار می‌گیرد. ضوابط نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی با هر کدام از این نبشی‌ها متفاوت است. در حالت کلی پروفیلهای فلزی را در انواع زیر دسته بندی میکنند.
- نبشی پرسی
- نبشی فابریک
- نبشی بال مساوی
- نبشی بال نامساوی
- نبشی لقمه‌ای
- نبشی اسپیرال
بر اساس نوع طراحی ممکن است هر کدام از این نبشی‌های نام برده شده برای مقاوم سازی دیوارها و در نهایت مقاوم سازی سازه استفاده شوند.
*** ضوابط نبشی کشی ساختمان در نبشی‌های پرسی
این نوع پروفیل ها در طول ۶ متر تولید می‌شوند. ورق‌های فولادی را در این نوع کلافها از وسط خم میکنند تا دو لبه عمود بر هم ایجاد شود. این امر نشان می‌دهد که بعد از تولید ورق‌های فولادی، عمل خمیده کردن آن صورت می‌گیرد.
*** اجزاء بکار رفته در نبشی کشی ساختمان
با توجه به اینکه ساختار اصلی در یک دیوار چگونه ساخته شود، اجزا نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی می‌تواند متغیر باشد. در اینجا اجزاء به کار رفته در نبشی کشی را به صورت معمول به آن اشاره کرده‌ایم.
*** دیواره اصلی
عموما این بخش از دیوار از جنس بتن مسلح میباشد. روش های نوین ساخت دیوارهای بتنی امکانات خوبی فراهم آورده است تا دیوارها با ضخامت های دلخواه بتن ریزی گردد. استفاده از تقویت کننده‌هایی نظیر میلگرد نیز می‌تواند در ساخت دیوارها نقش تعیین کننده‌ای در استحکام دیوار ایفا کند. همچنین این میلگردها می‌توانند به عنوان بخش قابل اتصال برای نبشی در نبشی کشی ساختمان بتنی استفاده شود.
*** بولت یا پیچ اتصال
بال عمودی نبشی که در نبشی کشی ساختمان به کار می‌رود بایستی به طریقی به ساختار اصلی متصل گردد. عموما این کار به وسیله بولت یا پیچ مخصوص صورت می‌گیرد. نشیمنگاه این بولت باید از قبل به وسیله ورق آهن Base plate مهیا گردد. در بعضی موارد از میلگرد نیز برای فراهم کردن اتصال نبشی بهره می‌گیرند.
*** نبشی آهنی
برای انجام عملیات نبشی کشی ساختمان معمولا از نبشی ۵ استفاده می‌گردد. دلیل این امر این است که در نبشی کشی علاوه بر اینکه استحکام مورد نیاز برای اتصال دیواره خارجی به ساختار اصلی مد نظر قرار گرفته است، محدودیت فضا نیز امری است که نمی‌توان از آن غافل بود. زیرا اگر از نبشی با سایز کوچکتر استفاده شود استحکام لازم بدست نمی‌آید و استفاده از نبشی سایز بالاتر می‌تواند باعث اشغال فضای بیشتر و در نهایت بیرون زدگی نبشی از دیوار خارجی گردد.
*** نحوه اجرای نبشی کشی ساختمان
در فرآیند ساختمان سازی، اجرای نبشی کشی یکی از مهمترین بخش‌های ساخت و ساز میباشد که دارای مراحلی میباشد. برای اجرای یک نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی باید مراحل زیر را انجام داد.
مرحله اول انتخاب پروفیل مناسب میباشد. در انتخاب کردن نوع پروفیل باید به نوع نمای ساختمان توجه شود. برای مثال یک ساختمان که نمای سنگ دارد، زیرسازی مخصوص به خودش را دارد که متفاوت از ساختمان با نمای آجری است.
مرحله بعدی نبشی‌کشی ساختمان، تهیه نقشه آن است. در این گام باید ابعاد پروفیلهای مورد استفاده با توجه به طرح نمای ساختمان، برجستگی‌های مدنظر، محل جوش‌ها و اتصالات و نیاز به میلگرد مشخص گردند.
گام بعدی اجرای نهایی است که در این مرحله زیر سازی نما صورت می‌گیرد. جنس پروفیلی که برای زیر سازی استفاده می‌شود به نوع طراحی نما و جنس ساختاری ساختمان بستگی دارد. با این اوصاف پروفیل نبشی کشی از مهم ترین پروفیل‌ها در ساختمان سازی به حساب می‌آید. آنچه تا اینجا مطرح شد، تنها اصول کاربردی این روش در ساخت نمای ساختمان است که البته خرده‌کاری‌ها و ریزه‌کاری‌های زیادی در نمای ساختمان باید رعایت شود. از جمله آنها می‌توان به استفاده از ضدزنگ در پروفیلهای آهنی، استفاده از آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی، توجه به استحکام اتصالات و تراز زیرسازی نما اشاره کرد.
*** جزئیات نبشی کشی دیوارهای خارجی
فرآیند نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی در ساختمان‌هایی با دیوارهای خارجی آجری به دو صورت می‌تواند انجام شود. در روش اول پیش از انجام بتن ریزی در ستون‌ها، پلیت‌هایی برای جوش دادن نبشی تعیین می‌شود تا از آنها کمک گرفته شود. در روش دیگر می‌توان با استفاده از تفنگ‌های میخکوب و یا تسمه نبشی‌ها را به ستون‌ها متصل کرد.
پس از اتصال نبشی به ستون‌ها، آنها را به شکلی قرار می‌دهیم تا مقطع دیوار داخل نبشی قرار بگیرد. پس از این مرحله، میلگردهای عرضی را به میلگردهای طولی جوش داده و میلگردهای طولی را به نبشی‌ها جوش می‌دهند.
*** جزئیات نبشی کشی دیوارهای داخلی
همان طور که در بخش ضوابط و مقررات گفته شد، برای نبشی کشی ساختمان در دیوارهای داخلی یا تیغه‌‌هایی که ارتفاعشان بیشتر از ۱٫۸ متر میباشد، وال پست‌‌ها باید از اطراف به سازه فلزی اصلی وصل شوند. در این جای گذاری باید به این نکته توجه نمود که اگر از کلاف ها یا پروفیلهای قائم در دیوارها استفاده شده است حداکثر طول مجاز دیوارهای بین دو نبشی قائم ۶ متر میباشد.
در صورتی که این طول مجاز بیشتر از ۶ متر باشد باید به ازای هر ۶ متر یک نبشی اضافه شود. همچنین اگر طول دیوار ۴۰ برابر ضخامت آن باشد، باید حتماً از کلاف نیز در دیوار استفاده شود. زیرا دیوارهای خیلی بزرگ و طویل در برابر نیروهای خارجی مخصوصاً زلزله مقاومت کمتری خواهند داشت. بنابراین باید برای دیوارهای بزرگ مقاوم سازی به درستی و دقیقا طبق استانداردهای بین المللی انجام شود.
در دیوارهای آجری کمترین ضخامت دیوار باید با عرض دیوار برابر باشد. در غیر اینصورت حتماً باید از وال پست و کلاف همراه با هم در دیوار استفاده گردد. هنگام اجرای نبشی کشی در دیوارهای داخلی نباید لبه‌های قائم و عمود تیغه‌‌ها به حال خودشان رها شوند. این لبه ها باید به یک تیغه، دیوار عمود بر آن و یا ستون سازهای یا مواردی از این دست متصل شوند. این موضوع در ساخت ساختمان‌ها و تقویت سازه از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است.
*** سایز نبشی کشی ساختمان چقدر باید باشد؟
به طور کلی برای نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی انواع پروفیلهای لازم را در سایزهای متغیر بین ۵۰ الی ۱۵۰ میلیمتر تولید میکنند. سایز پروفیل مورد نیاز بر اساس نوع کاربرد آن متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال سایز پروفیل های به کار رفته در اتصال ستون به تیر با سایز پروفیل به کار رفته در اتصال ستون در فونداسیون یا دیوارها متفاوت است.
در نهایت امیدواریم تا با مطالعه مقاله فوق با جزئیات نبشی کشی ساختمان بتنی و فلزی و نحوه اجرای آن به خوبی آشنا شده باشید و بتوانید در حوزه مربوط به خود از آن استفاده نمایید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه