بورس تهران در سال ۱۴۰۰، اما و اگرهای اعتماد دوباره سهامداران

بورس ایران سال جدید را با روزهای قرمز متوالی شروع کرده و با وجود خوش بینی ها به آینده هنوز خبری از شروع روند مثبت پایدار در بورس تهران نشده ایم.شاید یکی از دلایلی که بورس را به این سمت و سو کشانده است بدون برنامه بودن سازمان بورس در قبال سهامداران است. این روزها زیاد می شنویم که بورس دیگر تحلیل پذیر نیست. شاید این تلخ ترین جمله ای است که بتوان در خصوص بورس با مشارکت ۵۰ میلیونی مردم ایران به زبان آورد. لطفا تا انتها همراه آرتان پرس باشید.

*** روزهای پر فراز و نشیب بورس تهران

بورس تهران روزهای بسیار پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. سال گذشته شاخص بورس از مرز ۲ میلیونی عبور کرد و در همان سال و کمتر از ۴ ماه صحبت از شاخص های ۹۰۰ هزاری بود که البته هر دوی این اعداد صرفا هیجاناتی بود که مردم عادی و تازه کار به بورس دادند و ضررهای سنگینی را به سهاداران وراد کرد. چیزی که واضح است این است که بورس از مداد سال گذشته وارد جریانی شده است که پیش بینی و تایین چشم انداز برای آن بسیار ست و یر ممکن شده است.

*** انفعال دولت در ساماندهی به بورس تهران

متاسفانه دولت در ماه های پایان عملکرد خود بورس را رها کرده است در حالی که می توانست در این بخش کارنامه ی بهتری از خود به جای بگذارد. درست است که برخی از فعالان معتقدند که روزهای مثبتی در انتظار بورس ایران است اما زمان این موضوع در هاله ای از ابهام است. دولت در کنار رها کردن سیستم های ارزیابی عملکرد خود در زمینه ی بورس نیز کم کاری می کند. این موضوع می تواند هزینه های دولت بعدی را بالا ببرد.

*** بودجه ی تورم زای ۱۴۰۰ تهدیدی برای بازار سرمایه

دولت با وضع بودجه ی ۱۴۰۰ عملا کلید تورم در سال جاری را زده است. بودجه ی سال جاری به شدت تورم زاست و دولت بعدی با یک بدهی قابل توجه کار خود را آغاز خواهد کرد. در این شرایط دیگر مردم به بورس اعتماد نخواهند کرد و عملا این ابزار به یک مهره ی سوخته بدل شده است. با وجود اینکه مسئولین نسبت به آینده ی بورس خوش بین هستند اما تحولات در بازار بورس کمی نگران کننده است.

*** نگاهی به آخرین تحولات بورس تهران

بد نیست به معاملات بورس امروز نگاهی داشته باشیم. در حالی که یک ساعت از زمان پایان معاملات گذشته، شاخص کل با افت ۰.۵ درصدی همراه است. شاخص کل هم وزن نیز ۰.۱۵ درصد به عقب بازگشت. در فرابورس اما هرچند محدود اما شاهد رشد ۲۴ واحدی شاخص کل هستیم. در روز جاری برخی از صف های فروش جمع شدند اما چهره ی قالب در بورس نزول بازار و حرکت عقبگرد بورس و در خوشبینانه ترین حالت ترس از خرید در معاملات فعلی بازار است.

صحنه تکراری قرمز رنگ نقشه بازار امروز نیز ادامه پیدا کرده است و نود درصد سهم ها در مدار منفی معامله می شوند. ارزش معاملات نیز به رغم رشدی که نسبت به دیروز داشت بازهم در سطح پایینی قرار دارد و رکود در بازار حاکم است. باید دید با توجه به مذاکرات فردا تغییری در بازارها رخ میدهد یا خیر؟

*** نقش دامنه ی نامتقارن در افت شاخص بورس

دامنه ی نامتقارن عملا تصمیمی دستوری برای بورس ایران بود. فعالان بورسی از حواشی پیرامون بازار سرمایه گلایه دارند و معتقدند این حواشی روزبه‌روز بیشتر می‌شود به‌گونه‌ای که افرادی که تخصص و سابقه کار‌کردن در این بازار را ندارند با برخی‌ دخالت‌ها و‌ اظهارنظرهای غیرکارشناسی  وضعیت را بدتر می‌کنند.‌ فعالان بورسی  مدافع برداشته‌شدن دامنه نوسان‌نامتقارن هستند اما گویا سیاست‌گذار عجله‌ای در این راستا ندارد.

*** تبعیت بورس کالا از بورس تهران

بورس کالا نیز به تبعیت از بورس تهران وضعیت تثبیت شده ای ندارد. مدتی است که ( از اواسط اسفندماه ) عوامل نظارتی صرفا نگاه خود را تنها بر روی عرضه های حداکثری تولیدکنندگان در بورس کالا معطوف نموده‌اند و قرار شده که میانگین نرخ پایانی معاملات بورس کالا؛ معادل نرخ پایه عرضه های هفته بعد گردد .

بزرگترین بدی این ساز و کار این ست که ؛ نرخ پایه هیچگاه منفی نخواهد شد؛ یعنی فعلا با این شیوه تعریف شده، نقشه راه پیش پای بورس کالا در عرضه های فولادی، توام با “ثبات” است یا “افزایش” . البته پیش‌تر در آخرین شیوه‌نامه عنوان شده بود که اگر حجم عرضه ها در سه عرضه متوالی کم‌تر از ۵۰ درصد از اقبال تقاضا برخوردار شود؛ نرخ پایه عرضه برای چهارمین بار ۵ درصد کاهش خواهد یافت؛ منتها مشخص نیست که آیا این دستورالمعل هنوز اعتبار اجرایی دارد یا خیر.

*** تاثیر پذیری بورس تهران از تحولات سیاسی

بورس تهران و بورس کالا در شرایط فعلی به شدت از مسائل سیاسی تاثیر می پذیرند. کارشناسان با توجه به فضای عدم شفافیت در حوزه سیاسی، معتقدند که برگشت به برجام و در مقابل عدم برگشت به برجام و تشدید تحریم‌ها دو سناریویی خواهند بود که در روند آتی بازار سهام تاثیرگذار خواهند بود. یک سناریو تاثیر کوتاه مدت هیجانات منفی بر بازار و شروع روزهای مثبت بورس است. سناریوی دوم نشان از رکود و تثبیت منفی بازار تا انتهای تابستان و شروع به کار دولت جدید و آغاز کند و آهسته و پیوسته ی معاملات بورس در سال جاری خواهد بود که این سناریو محتمل تر است.