ورق ضد سایش و انواع آن در کاربردهای گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرند. طول عمر بالای ساخته های دست بشر، یکی از فاکتورهای اساسی در طول تاریخ بوده است که صنعتگران همواره به آن توجه داشته اند. زیرا عوامل زیادی وجود دارند که می توانند طول عمر قطعات ساخته شده را کاهش دهند. یکی از این عوامل پدیده سایش است.
امروزه بسیاری از قطعات تحت بار مورد استفاده در صنعت، بعد از گذشت مدت زمان مشخصی به دلیل ساییدگی کارایی خود را از دست می دهند. به همین دلیل لازم است تا در ساخت این قطعات از موادی استفاده شود که ساییدگی را به تاخیر بیندازد. ورق ضد سایش گزینه مطلوبی است که در این مقاله می خواهیم در مورد آن صحبت کنیم.
*** ورق ضد سایش چیست؟
این ورق فولادی از نوع ورق سیاه آلیاژی پرکربن ساخته می شود که عناصر آلیاژی آن مواردی مانند نیکل، کروم و منگنز است. ورق ضد سایش به وسیله فرآیند نورد ساخته شده و سپس روی آن عملیات حرارتی و مکانیکی انجام می شود. به این ترتیب سختی و شکل پذیری آن افزایش می یابد.
در عملیات نورد گرم که یکی از روش های تولید ورق ضد سایش است، دو غلتک در خلاف جهت یکدیگر چرخیده می‌شود و فلز ورودی توسط ریلی که به سمت غلتک‌ها هدایت می‌شود، به سیمت غلتک می‌رود و در نتیجه آن طول فلز افزایش یافته و ضخامت آن کاهش می‌یابد. همانطور که از اسم نوردگرم مشخص است، فولاد نورد گرم فولادی در دماهای نسبتا بالا در حدود ۹۲۶ درجه سانتی‌گراد تحت عملیات نورد گرم قرار میگیرند. این دمای بالا باعث می‌شود فولاد به آسانی تغییر شکل دهد. معمولا کیفیت فولاد نورد گرم در مقایسه با نورد سرد کمتر است. دلیل آن نیز مشخص است، فولاد نورد سرد چندین مرحله اضافی نسبت به نورد گرم دارد. زیبایی و سطح صاف و صیقلی نورد سرد یکی دیگر از ویژگی‌هایی است که نورد سرد دارد، ولی نورد گرم معمولا به صورت سیاه است.
نورد سرد معمولا در دمای محیط (۲۵ درجه سانتی گراد) و نهایتا تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد انجام می گیرد. ورق نورد سرد، در واقع ورق نورد گرم شده ای است که بعد از خنک شدن و اسید شویی، روغن کاری و کلاف پیچ شده و تحت عملیات نورد سرد قرار گرفته است. روغن کاری در حین نورد به منظور جلوگیری از خوردگی ورق، کاهش استهلاک غلتک ها، کاهش نیروی مورد نیاز برای نورد، کاهش دمای غلتک و ورق و به طور کلی برای تسهیل فرایند نورد سرد انجام می گیرد. در نهایت ورق مجددا کلاف پیچ شده و روی آن عملیات جانبی به منظور اصلاح ساختار انجام می شود.
ورق ضد سایش در برابر سایش و همچنین اکسیداسیون مقاوم است. عواملی مانند سرعت بالای سرمایش بعد از فولاد سازی، کار سختی ناشی از عملیات مکانیکی و افزایش درصد کربن، سختی و در نتیجه مقاومت به سایش ورق ضد سایش را افزایش می دهند.
*** انواع ورق ضد سایش
در ادامه با انواع مختلف این ورق ها آشنا می شوید.
*** هاردوکس
سختی این ورق ها ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰، ۶۰۰ برینل و بالاتر است. میزان کربن این ورق ها بالاست و با وجود این که سختی بالایی دارند، استحکامشان برای استفاده در پروژه های ساختمانی مطلوب نیست. ورق های ضد سایش هاردوکس به روش نورد سرد تولید شده و مقاومت به سایش بالاتری نسبت به سایر گریدها دارند. از سایر مزایای ورق های هاردوکس می توان به شکل پذیری بسیار خوب و مقاومت بالا در دماهای بسیار پایین اشاره کرد. این ورق در ضخامت های بیشتر از ۵ میلی متر تولید می شود.
*** دورستات
سختی این ورق های ضد سایش ۶۰۰ – ۴۰۰ برینل است. این ورق ها قابلیت جوشکاری و ماشین کاری بالاتری نسبت به گریدهای دیگر دارند.
*** دیلیدور
ورق دیلیدور شکل پذیری مطلوبی دارد. این ورق ها خود به سه دسته تقسیم می شوند که با حروف V، L و C مشخص می شوند. نوع V کمترین و نوع C بیشترین میزان کربن را دارد.
*** ولدوکس
این ورق جوش پذیری بسیار مطلوبی دارد. همچنین عناصر آلیاژی آن کمتر بوده و همین امر استحکام آن را بالا می برد. این ورق در ضخامت های ۱۴۰۰ – ۴ میلی متری عرضه می شود.
*** کرسابرو
این ورق از خواص جوش پذیری و شکل پذیری بالایی برخوردار است و عناصر آلیاژی این ورق ضد سایش کروم، مولیبدن و تیتانیوم است. ویژگی ضد سایش بودن این ورق، ۵۰% بیشتر از ورق های معمولی است.
*** راک استار
رایج ترین ورق ضد سایش راک استار سختی برابر با ۴۰۰ برینل دارد. میزان کربن این ورق نسبتا کم است و همین امر چقرمگی آن را بالا می برد. ضخامت این ورق ۷۵ – ۶ میلی متر است.
*** کاربردهای ورق ضد سایش
- خودروسازی
- ساختمان سازی
- فولاد سازی
- صنایع معدنی
- تولید سیمان
- ساخت ماشین آلات کشاورزی
- ساخت دستگاه های خرد کننده سنگ
- ساخت تجهیزات استخراج معادن و حفاری
- ساخت نوار نقاله، فن و تیغه برش
*** اجزای سیستم تحت سایش
سیستم سایش دارای چهار جز است و تمامی این موارد در انتخاب نوع ورق ضد سایش می توانند تاثیر داشته باشند:
- مواد ساینده: موادی مانند سنگ، ماسه، خاک، سیلیس و … هستند که سبب سایش سطح می شوند.
- مواد تحت سایش: موادی هستند که با مواد ساینده درگیر هستند و ذرات سطحیشان ساییده می شود.
- مواد میانی: موادی مانند آب، اسید، روغن، هوا و … هستند که بین دو جز ساینده و تحت سایش جریان دارند.
- عوامل محیطی: فاکتورهایی مانند درصد رطوبت، دما، نمک و … هستند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه