لوله استنلس استیل و مشخصات آن

در هر خانه ای لوله هایی وجود دارد که برای انتقال آب و گاز طراحی شده اند و همه لوله را از نزدیک دیده اند. اما فکر می کنید لوله های استنلس استیل چه ویژگی هایی دارند که یک مقاله را به این موضوع اختصاص داده ایم؟ درست حدس زده اید. آن ها ضدزنگ هستند. لوله که محصول پرکاربردی است، ضدزنگ بودن آن بسیار مهم است. اگرچه لوله ها در جنس های مختلفی مانند مس، آلومینیوم، چدن، پلیمر، پلاستیک و … ساخته می شوند، اما در این مقاله می خواهیم در مورد لوله استنلس استیل بیشتر صحبت کنیم. با آرتان پرس همراه باشید.

*** لوله استنلس استیل چیست؟

فولاد استنلس استیل یا ضدزنگ فولادی است که به آن عناصر کروم و نیکل با درصدهای مشخصی اضافه می شود. این عناصر از خوردگی فولاد جلوگیری می کنند. به این صورت که با اکسیژن هوا ترکیب شده و لایه نازک اکسیدی را تشکیل می دهند. این لایه بسیار مقاوم از خورده شدن لوله جلوگیری می کند. با افزایش کروم مقاومت به خوردگی هم افزایش می یابد. استنلس استیل ۲۵ – ۱۲ درصد کروم دارد. این عنصر عمق نفوذ سختی را افزایش می دهد. نیکل که به میزان ۴ – ۱ درصد اضافه می شود، استحکام فولاد را افزایش می دهد. اما تاثیر زیادی بر سختی فولاد ندارد. این عنصر مقاومت به ضربه فولاد را هم افزایش می دهد. مولیبدن مقاومت به سایش فولاد را افزایش می دهد و اغلب ۰٫۴ – ۰٫۱ درصد اضافه می شود.

*** لوله استنلس استیل چگونه تولید می شود؟

در قرن ۱۹ نورد کردن تنها فناوری تولید لوله ضدزنگ بود. به این صورت که تسمه های نورد شده به صورت دایره شکل دهی و لبه ها به هم جوشکاری می شد. اما امروزه تکنولوژی های مدرن تری مانند نورد پیوسته با گاز خنثی ابداع شده که نیاز به جوشکاری ندارد. لوله های استنلس استیل می توانند به دو صورت بدون درز یا با درز جوش تولید شوند. از نوع بدون درز معمولا در مواردی استفاده می شود که فشار سیال داخل لوله بالاست. لوله استنلس استیل بدون درز گران تر است. به لوله بدون درز لوله مانیسمان هم گفته می شود. این لوله از اکسترود و سپس نورد راد ساخته می شود و کیفیت و یکپاچگی مطلوب تری نسب به لوله استنلس استیل با درز جوش دارد. لوله های استنل استیل درزدار عموما در طول ۶ متر تولید و عرضه می شوند. اما سایر متراژهای آن را هم می توان در بازار پیدا کرد. ضخامت لوله های درزدار ۳۰ – ۱٫۲ اینچ است.

*** مزایای لوله استنلس استیل

• سبک
• سهولت حمل و نقل
• قابلیت تحمل گستره وسیع دمایی
• استحکام بالا
• انعطاف پذیری خوب
• قابلیت خوب ماشینکاری
• ضدسایش
• سهولت تمیزکاری
• مقاومت به خوردگی خوب
• دوستدار محیط زیست و قابل بازیافت

*** کاربردهای لوله استنلس استیل

• سیستم تصفیه آب و فاضلاب
• انتقال نفت و گاز
• صنایع مواد غذایی
• تولید سیالات بهداشتی و شیمیایی
• فشرده سازی هوا
• سیستم انتقال آب دریا
• صنایع تزئینی
• نرده استیل راه‌ پله ها
• صنایع پزشکی و داروسازی
• خودروسازی
• ساختمان سازی
• حمل و نقل هوایی
• استخراج مواد معدنی
• راکتور هسته ای
• پروژه های آب شیرین کن
• پالایشگاه ها
• صنایع نساجی
• ساخت گاردریل

*** انواع لوله های استنلس استیل

AISI متداول ترین استاندارد نام گذاری لوله های استنلس استیل است. در این استاندارد برای نام گذاری از یه عدد سه رقمی استفاده می شود. اولین عدد از سمت چپ مابین ۶ – ۲ بوده و نشان دهنده فازها و عناصر موجود در فولاد است. پس از سه رقم حروف L، S و یا H نوشته می شود که به ترتیب فولاد کم کربن، متوسط کربن و پرکربن را معرفی می کنند. در ادامه به توضیح رایج ترین گریدهای لوله های ضدزنگ می پردازیم.

*** استنلس استیل ۳۰۴

این گرید که حداکثر ۰٫۰۸ درصد کربن دارد، برای تمام مواردی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی دارند، قابل استفاده است. استفاده از این لوله استنلس استیل در محدوده دمایی ۸۹۹ – ۴۲۶ درجه سانتی گراد توصیه نمی شود. زیرا کاربید رسوب می کند.

*** استنلس استیل ۳۱۶

تفاوت این گرید با گرید ۳۰۴ در میزان مولیبدن و نیکل است. گرید ۳۱۶ گران تر است و مقاومت به خوردگی بالاتری نسبت به استنلس استیل ۳۰۴ دارد. علاوه بر این تمیزکاری استنلس استیل ۳۱۶ آسان تر است.

*** استنلس استیل ۳۱۸

این گرید به دلیل اضافه کردن ۳ – ۲ درصد مولیبدن، مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارد. این لوله های استنلس استیل در مکان هایی که اسید، آب نمک و آب دریا وجود دارد، کاربرد دارند.

*** انواع لوله های استنلس استیل بر اساس ریزساختار

*** استنلس استیل آستنیتی (گریدهای ۳۰۴ و ۳۱۶)

• غیرمغناطیسی (نگیر)
• مقاومت بالا در برابر خوردگی تا دمای ۸۱۵ درجه سانتی گراد
• دارای ساختار ریزدانه
• مقاومت به ضربه بالا در دمای پایین

*** استنلس استیل فریتی (گریدهای ۴۰۹، ۴۳۰ و ۴۳۹)

• مغناطیسی (بگیر)
• دانه درشت
• دارای مقدار بالای کربن
• مقاومت به خوردگی پایین نسبت به استنلس استیل آستنیتی

*** استنلس استیل مارتنزیتی (گریدهای ۴۱۰ و ۴۲۰)

• سختی بالا
• مقاومت به خوردگی پایین نسبت به استنلس استیل آستنیتی

*** استنلس استیل رسوب سخت شده

• مغناطیسی
• استحکام بالا

*** استنلس استیل داپلکس و سوپر داپلکس

• آستنیتی و فریتی

منبع: آرتان فولاد ایرانیان