قیمت دلار در ایران در واپسین روزهای دولت روحانی در نوسانات و جهش های بی سابقه ای به سر می برد. روحانی در ماه های گذشته صحبت از دلار ۱۵ هزارتومانی در پایان دولت خود می کرد. اما روز گذشته قیمت دلار از مرز ۲۶ هزار تومان گذشت و اخیرا به یک فروکش نامحسوس به میانه کانال ۲۵ هزار تومانی کشیده شده است. نوسانات قیمت دلار برای اقتصاد کشور بسیار مخرب است. این نوسان قیمت در حد ۱۰۰۰ و ۵۰۰ تومان در یک روز گویای این موضوع است که دلار می تواند وضعیت فاجعه باری برای اقتصاد ایران به وجود آورد و باید هر چه سریعتر برای تکنرخی شدن و آرام گرفتن بازار آن فکری برداشت. در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. لطفا همراه آرتان پرس باشید.
*** ترس دلار از آینده مبهم برجام
نوسانات قیمت دلار در روزهای اخیر کام بسیاری از مردم، تجار و بازرگانان خارجی کشور را تلخ کرده است. در روزهای که نقدینگی موجود در جامعه به حداقل خود رسیده و دولت با حذف نقدینگی جامعه از طریق بورس در یکسال گذشته شرایط را برای رکود بی سابقه فراهم کرده است. شاهد نوسانات بی دلیل در بازار ارز هستیم. این نوسانات قیمت دلار می تواند تاب آوری سرمایه گذاران و تجار را کاهش دهد. از سویی نرخ دلار به هیچ عنوان با این ارقامی که در این روزها معامله می شود همخوانی ندارد.
یکی از دلایل اصلی التهاب در بازار دلار وضعیت مبهم مذاکرات برجامی است. ایران نیم داند که انتظاری بر سر راه برجام در در نتیجه آن فروش نفت ایران وجود دارد. طرف آمریکایی سرسختانه در مقابل درخواست های خود ایستادگی می کند و ایران نیز از مواضع خود عقب نشینی نمی کند. در هفته های گذشته اعلام شد که مسیر مذاکرات برجامی به احتمال زیاد راه طولانی را در پیش خواهد داشت. در این شرایط دولت ترجیح می دهد که نرخ دلار را در میانه کانال ۲۵ هزار تومان نگه دارد.
*** نوسانات بی سابقه قیمت دلار در روزهای پایانی دولت روحانی
در کنار عوامل سیاسی یک سری اقدامات اقتصادی در واپسین روزهای تحویل دولت ها اتفاق می افتد که به بازار ارز فرصت رشد قیمت را می دهد. عوامل متعددی از قبیل رشد قیمت دلار باعث شده تا بازار دارایی ها در سایر بخش ها نیز رشد قیمت داشته باشد.عواملی که بر بازارهای موازی به صورت همزمان تاثیرگذار است. نخست بحث روند آینده مذاکرات و احیای برجام و حل تحریم ها است. عامل دوم بحث کسری های بودجه دولت و بحث افزایش کسری ها و بدهی های دولت است.
با استناد به این دو عامل بسیار مهم، انتظارت تورمی شکل می گیرد. انتظارت تورمی نیز تاثیر بسیار زیادی بر قیمت ها در بازار دارایی ها دارند. کسری بودجه دولت رقم قابل توجهی است. به احتمال زیاد مشابه دولت های قبلی کسری بودجه از محل رشد قیمت دلار جبران خواهد شد. به همین دلیل شاهد روزهایی این چنینی در روزهای پایانی دولت هستیم. نوسانات قیمت دلار به احتمال زیاد تا چندین روز بعد از شروع به کار دولت جدید ادامه خواهد داشت.
*** فاصله گرفتن مذاکرات برجامی از پیشبینی های طرفین
در ماه های ابتدایی مذاکرات برجامی سهل انگاری ها و خوشبینی هایی در خصوص نتیجه این دور از مذاکرات در هر دو طرف مشاهده می شد. همین موضوع باعث شد تا این تصور ایجاد شود که نرخ دلار با سرعت قابل توجهی رو به کاهش خواهد گذاشت. ولی با گذشت زمان این سناریو با تردیدهایی همراه شد. رشد قیمت دلار و رسیدن آن به نرخ های ۲۶ هزار تومان در شرایطی که اقتصاد ایران از کرونا آسیب دیده و نرخ بیکاری کنترل نشده است می تواند یک فاجعه اقتصادی بزرگ را به همراه داشته باشد.
در هفته های گذشته بحث مذاکرات متوقف شده است. چون انتظار این بود که مذاکرات هسته ای در دولت فعلی به نتیجه برسد و این اتفاق به سرانجام نرسید، انتظارت در بازارها روند معکوس را طی کرده است. همچنین انتظارها این است که دولت جدید باید پیگیر ادامه مذاکرات باشد که در رابطه با تاریخ شروع مجدد مذاکرات برنامه مشخصی اعلام نشده است. تمامی این موضوعات شرایط را برای به هم زدن نظم بازارها و بهانه جویی از سوی تولیدکننده ، قیمت گذار و سفته باز هموار کرده است.
*** نقش کسری بودجه دولت در نوسانات قیمت دلار
اما در کنار مسائل سیاسی بد نیست که فاجعه اقتصادی در ایران را از منظر کسری بودجه و ارتباط تنگاتنگ آن با نرخ دلار و نوسانات قیمت دلار جویا شویم. اخباری مخابره شده است که کسری بودجه بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی را در سال جاری خواهیم داشت. این کسری بودجه باید یا از طرف سندوق توسعه ملی و یا از طریق فروش ارز یا فروش سهام دولتی تامین گردد. فعلا سناریوی فروش سهام دولتی منتفی است. چرا که دولت در سال گذشته به اندازه کافی از این سناریو برای حذف نقدینگی استفاده کرده است. به احتمال زیاد نوبت به نوسانات قیمت دلار می رسد. این سناریو می تواند آسیب های سنگینی به بازارها، بر هم زدن نظم قیمت ها و تشدید رکود شدید در بازار شود. دولت باید در همین روزهای آخر برای نرخ دلار یک رقم عادلانه را تعیین و دولت جدید را با نرخ واقعی دلار به میدان بفرستد.
*** رشد بازارهای مالی و کمک به سناریوی نوسانات قیمت دلار
در مرداد ماه بازدهی بازارهای دارایی مثبت گزارش شده است. این موضوع باعث شد تا نرخ ارز همسو با بازارهای مالی رشد داشته باشد. طی این هفته بازار ارز برخلاف هفته‌های قبل در مسیر صعودی قرار گرفت و قیمت دلار ۴.۵درصد و یورو ۳.۵درصد افزایش یافت.بازار طلا هم مسیر ارز را پیش گرفت و تا پایان هفته بازدهی طلا به ۴.۳درصد و سکه با بیشترین رشد قیمت نسبت به دیگر بازارها به ۶.۳ درصد رسید. در این میان شاخص بورس فقط ۰.۴درصد افزایش یافت و به این ترتیب کم‌ترین بازدهی در هفته اول مرداد ماه نصیب سرمایه‌گذاران بورس شد. نوسانات قیمت دلار شاید بخشی از صعود خود را مدیون تحرک بازارهای مالی بداند. اما باید خاطر نشان کرد که در قیمت های فعلی به نظر می رسد که دلار بخشی از رشد خود را پسخور کرده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه