به نظر می رسد که رفراندوم حذف یارانه به زودی در مجلس برگذار شود. دولت سیزدهم برای مهار تورم تصمیم گرفته شرایط را برای خانوارهای کم درآمد سخت تر کند. پر واضح است که سیاست یارانه پنهان به جیب افراد کم برخوردار کشور نمی رود. حذف یارانه قطعا سودی به نفع خانوارهای کم درآمد نخواهد داشت. دولت قبل در خصوص یارانه ناشی از گرانی بنزین وعده هایی داد. اما هیچ تغییری در سطح رفاه اجتماعی ایجاد نشد. به نظر می رسد دولت سیزدهم با کمک مجلس مسیر دولت قبل را دی پیش گرفته است. در ادامه به ارزیابی این موضوع خواهیم پرداخت. لطفا همراه آرتان پرس باشید.
*** هفت محور اصلاح اقتصاد در دولت رئیسی
دولت سیزدهم در برنامه های نخست اقتصادی خود تصمیم گرفته تا در هفت محور به اصطلاح بهبود وضعیت ایجاد کند. دولت تمرکز خاصی را به بخش صادرات معطوف کرده است. اگر این موارد در حوزه اجرا نیز یک به یک اجرایی شده و دولت سیزدهم مطابق با این برنامه پیش رود، می‌توان انتظار داشت که تحول جدی در اقتصاد ایران صورت گیرد. رفراندم حذف یارانه از آنجایی که وضعیت معشیت افراد کم برخوردار را هدف قرار گرفته به نظر می رسد قدری عجولانه طراحی شده است.
*** مالیات ارزش افزوده و رفراندوم حذف یارانه ها
دولت رئیسی تصمیم گرفته در بخش مالیات ها اقدامات تامینی خوبی را تدوین کند. البته مالیات قوانین خاص خود و شرایط خود را می طلبد. اما مکانیزم اذ آن بسیار مهم تر از آثار مالی آن است. در صورتی که رفراندوم حذف یارانه تایید شود ولی مزیتی از حیث مالیات برای قشر کم برخوردار نداشته باشد. این معادله محکوم به شکست و ایجاد اختلاف طبقاتی شدیدتر در جامعه است. باید دولت سیزدهم در برنامه اعلام شده خود، برای امور مالیاتی و حمایت از تولید در این حوزه، بندهای خوبی را تدوین کرده که بر اساس آنها امیدواریم در این دولت صندوق‌های مکانیزه و برقراری عدالت مالیاتی اجرایی شود. به نحوی که این موضوع که درآمد مالیاتی صرفاً از سه قشر حقوقبگیر، تولیدکننده و واردکننده شناسنامه‌دار اخذ شود، متوقف گردد. پرداخت مالیات به سایر طبقات مالیاتی گسترش یابدباید دید حذف یارانه ها و امور مالیاتی تا چه میزان می توانند به یکدیگر کمک کنند.
*** اهداف برگزاری رفراندوم حذف یارانه ها
باید دید رفراندوم حذف یارانه با چه هدفی برگزار شده است. در شرایطی که هیچ تورمی اصلاح شده ای در کالاهای اساسی نداریم نباید به تنها درآمد برخی از خانوارهای ایرانی هجوم برد. این یک موضوع شفاف و روشن است. چرا باید مجلس این طرح را در ابتدای دولت جدید به جریان بیاندازد. به قیمت کالاهای اساسی رجوع کنیم. هم اکنون باید قیمت شیرخام بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین شود که با این وجود دیگر نیازی به شوک به بازار نیست. ابلاغ قیمت ۶ هزار و ۴۰۰ تومان به ازای خرید هر کیلو شیرخام منجر به حذف لبنیات از سفره مصرفی خانوار می‌شود. از این رو دولت برای جلوگیری از سرانه مصرف باید اقدام به توزیع یارانه کند. ما در شرایط فعلی نیازمند یارانه هدفمند در جامعه هستیم. همین قیمت شیر در حامعه به تنهایی می تواند کل موضوع رفراندوم حذف رایانه را به کلی منتفی کند. باید دید دولت رئیسی با چه هدفی به دنبال این فعل است.
*** اخذ مالیت بر مصرف از خانوارهای کم درآمد
مالیات بر ارزش افزوده یکی از روش های مرسوم در سیستم های اقتصاد دولتی است. این روش روش بسیار خوبی است. در این خصوص نباید استثنائی قائل شد. اگر استثنا به وجود بیاید دیگر این سیستم به فساد آلوده شده است. این سبک ا مالیات می تواند به عنوان یارانه در اختیار خانوارهای کم درآمد قرار بگیرد. رفراندوم حذف یارانه می تواند مسیر اخذ مالیات را به یک مسیر غیرمنطقی بکشاند. معظل امروز ما این است که مالیات بر مصرف در میان کم مصرف ها هزینه نشده است. ما شاهد آن هستیم که مالیات بر ارزش افزوده صرفا به عنوان یک تحمیل هزینه به خریدار وارد شده است. در حالی که این مالیات باید در اختیار کم مصرف ها و محیط زیست قرار گیرد.
*** اخذ مالیات ارزش افزوده از بخش تولید
بهتر است موضوع صندوق‌های مکانیزه و فروش مستقیم نیز مورد تاکید دولت در اخذ مالیات قرار گیرد. ضمن اینکه در حوزه مالیات ارزش افزوده نیز، متاسفانه این مالیات از تولید اخذ می‌شود. به نظر می‌رسد این یکی از گلوگاه‌هایی است که اگر دولت سیزدهم، مالیات از این بخش را از مصرف‌کننده نهایی اخذ کند، اتفاق مهمی در این حوزه به نفع تولید از یکسو و افزایش درآمدهای مالیاتی دولت از سوی دیگر رخ خواهد داد. در حوزه معیشت و پرداخت یارانه نیز، متاسفانه هیچ اشاره‌ای به تعیین تکلیف ارز ۴۲۰۰ تومانی یا دلار ترجیحی نشده است. برگزاری رفراندوم حذف یارانه موضوع چالش برانگیزی است. دولت بهانه کسری بودجه را نباید برای این موضوع مطرح کند.
*** دلایل غیرمنطقی بررسی رفراندوم حذف یارانه
برخی ادعا می کنند که رفراندوم حذف یارانه با دلیل منطقی مطرح شده است. اما ما برای اینکه دولت بتواند همچنان خانواده های تحت فشار را حمایت کند پیشنهاداتی داریم دولت از بازار ارز توانسته قدرت بالایی را در سال های اخیر کسب کند. از سویی در بازار سرمایه در سال گذشته کسری بودجه ی سنگینی از دوش دولت برداشته شد. پیشنهاد این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیمایی حذف شده و فقط ارز سنا و مکانیزم عرضه و تقاضا، ساری و جاری شود؛ در این حالت تفاوتی که از کالاهای اساسی عاید دولت می‌شود به مراتب از اعداد و ارقام اعلام شده، بیشتر خواهد بود و می‌تواند به دولت هم کمک بیشتری کنددر حالی که مردم منتظر تصمیم دولت برای افزایش یارانه‌ها و طرح‌های حمایتی هستند، مجلسی‌ها می‌خواهند رفراندوم برگزار کنند تا یارانه‌های آشکار و پنهان حذف شود.
*** پارادوکس بزرگ خصوص پرداخت یارانه
یک پارادوکس بزرگ در جامعه در خصوص پرداخت یارانه ها وجود دارد. در حالی که مردم منتظر تصمیم دولت برای افزایش یارانه‌ها و طرح‌های حمایتی هستند، مجلسی‌ها می‌خواهند رفراندوم برگزار کنند تا یارانه‌های آشکار و پنهان حذف شود. عضو کمیسیون شوراهای مجلس اخیر اعلام کرده که با توجه میزان پرداخت بالای یارانه نقدی، همه‌پرسی تقاضای برگزاری رفراندومی را برای حذف یارانه‌های آشکار و پنهان مطرح شده است. با توجه به میزان بسیار بالای یارانه نقدی که در سال پرداخت می‌شود، براساس اصل ۵۹ و ماده ۳۶ قانون، همه‌پرسی تقاضای برگزاری رفراندوم حذف یارانه‌های آشکار و پنهان و پرداخت مستقیم به مردم را مطرح کرده‌ام.
*** استقبال مجلس از سناریوی حذف یارانه ها
به نظر می رسد که رفراندوم حذف یارانه ها در مجلس با استقبال رو به رو شده است. تاکنون ۲۲ نفر از نمایندگان نامه این تقاضا را امضا کرده‌اند. برای مطرح شدن به ۱۰۰ امضا نیاز دارد. همچنین تصویب این تقاضا به کسب حداقل دو سوم آراء نمایندگان مجلس نیازمند است. طبق این تصمیم مجلسی‌ها اگر قرار باشد یارانه‌های پنهان و آشکار حذف شود، قیمت کالاهایی که یارانه می‌گیرند مثل انرژی افزایش می‌یابد. اما به یارانه نقدی که خانوارها می‌گیرند اضافه می‌شود. بنابراین تعدادی از یارانه‌ها حذف و به تعدادی اضافه می‌شود.
*** آمار دقیق پرداختی های یارانه نقدی
هر ماه حدود ۶۰ میلیون نفر یارانه بنزین و حدود ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند، احتمال حذف ۱۸ میلیون نفری که یارانه نقدی می‌گیرند اما یارانه معیشتی نمی‌گیرند وجود دارد. موضوع حذف یارانه‌های نقدی نیز چند سالی هست که در دولت مطرح است. در تبصره ۱۴ بودجه نیز آمده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئولیت شناسایی سه دهک از یارانه‌بگیران را به عهده دارد. قرار بود این سه دهک را وزارت کار شناسایی و از لیست یارانه‌بگیران حذف کند. به گفته مدیران سازمان برنامه‌وبودجه جمعیت این سه دهک حدود ۲۰ میلیون نفر برآورد می‌شود.
*** رکود تورمی کابوس بی پایان اقتصاد ایران
در شرایط فعلی اقتصاد ما دوباره وارد دوران رکود تورمی شده است. عوامل و متغیرهای اقتصادی یا آنقدر تغییر می‌کنند که قابل پیش بینی نیستند و یا آنقدر ابهام دارند که نمی‌توانند مبنای تصمیم‌گیری باشند. وقتی نگاهی به وعده‌های اقای رییسی می‌اندازیم و نگاهی به وضعیت موجود اقتصاد کشور، مسیرهای احتمالی اقتصاد کشور در دولت اقای رییسی را می‌توان سناریو بندی کرد.فصل مشترک همه‌ی این سناریوها “تورم” است. تورم دلیل خوبی برای راه اندازی رفراندوم حذف یارانه ها نیست.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه