آیا ۲۰۲۲ سال کاهش قیمت فولاد خواهد بود؟ مشاهده وضعیت بازار فلزات اساسی نشان می‌دهد در سال جاری عرضه و تقاضای جهانی فولاد افزایش خواهد یافت؛ اما قیمت‌ها در مسیر عکس حرکت خواهند کرد. کاهش قیمت فولاد هم احتمالا ناشی از شدت گرفتن واکسیناسیون در جهان و بازگشت حیات به همه بخش‌های زنجیره وسیع آهن است. وضعیتی که ثبات بازار فولاد را در پی خواهد داشت.
* چشم‌انداز فولاد در سال ۲۰۲۲
به گزارش آرتان پرس، بررسی تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مرور روندهای جهانی بازار فلزات اساسی نشان می‌دهد فولاد در سال ۲۰۲۲ احتمالا قیمتی نزولی خواهد داشت. فولاد که یکی از حلقه‌‌‌‌‌‌‌‌های مهم و بنیادین زنجیره ارزش آهن است، تحت تاثیر متغیرهای متعددی در حال کاهش اعتبار است.
مهم‌ترین موضوع به انتقال بزرگی برمی‌‌‌‌‌‌‌‌گردد که باید تا افق ۲۰۳۵ و ۲۰۵۰ زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌ساز جهانی پایدارتر باشد. تولید فلز آهن یکی از فعالیت‌های آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که کانون برنامه جهانی کربن‌‌‌‌‌‌‌‌زدایی است؛ این فلز یکی از آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ترین روندهای تولید را در میان همه فلزات اساسی دارد. فولاد نیز به عنوان پرتقاضاترین خروجی تولید آهن، فعلا و در ابتدای دومین ماه از سال ۲۰۲۲ بهایی ۴۷۷۸ دلاری دارد.
عددی که نسبت به قیمت ۳۲۸۵ دلاری پس از وقوع پاندمی در میانه سال ۲۰۲۰، رشدی ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد. این عدد که زمانی به قله ۱۰ساله خود رسید، در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۱ رکود ۵۹۵۰ دلار را به ثبت رساند که عددی بی‌‌‌‌‌‌‌‌سابقه بود و رشد ۸۱ درصدی این کالای اساسی را نسبت به زمان شروع پاندمی نشان می‌داد. این جهش که تحت‌تاثیر سه نیروی شدت گرفتن واکسیناسیون، افزایش مصرف جهانی و رشد تولیدات صنعتی در فصولی از سال ۲۰۲۱ رخ داد، با افزایش تولید سنگ‌آهن در معادن و رشد تولید فولاد تعدیل شد.
از آنجا که مس و آلومینیوم و ارقامی از آلیاژهای مشابه در سالیان اخیر در صنایع اصلی مصرف‌کننده فولاد محبوبیت یافته‌‌‌‌‌‌‌‌اند، تقاضا برای فولاد کاهنده یا با ثبات بالا خواهد بود. موضوعی که مهم‌ترین نقش را در روند کنونی بازار فولاد خواهد داشت.
بررسی ها از بازار فولاد نشان می‌دهد هم قراردادهای آتی و هم تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌های موسسات تحقیقاتی گویای روند کاهشی قیمت فولاد خواهد بود. تصور تریدینگ اکانمیک این است که بهای فولاد تا انتهای ۲۰۲۲ و ابتدای ۲۰۲۳ به محدوده ۳۵۰۰ تا ۴۲۵۰ باز‌خواهد گشت.
تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگر نیز نشان می‌دهد در سال پیش‌رو بهای فولاد بین ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ دلار متغیر خواهد بود ولی احتمالا در پایان سال این عدد روی ۴ هزار دلار متوقف شود.
فولاد که عموما در ساخت‌و‌ساز و بخش‌های زیرساختی، صنعت قطعه و اتومبیل، تولید انواع ماشین‌آلات و نیز صنعت ساخت لوازم مورد استفاده در خانه و آشپزخانه مصرف دارد؛ پایه اصلی ساخت دنیای جدید است.
چین و پس از آن اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین سازندگان فولاد جهان هستند و پس از این دو، ژاپن، ایالات متحده، هند، روسیه و کره‌جنوبی جزو بزرگان صنعت فولاد هستند.
ایران نیز سال۲۰۲۱ با تولید بیش از ۵/ ۲۸ میلون تن و اندکی افت دهمین فولادساز جهان بوده است. بحران بزرگی که باعث شده تا بخش فولاد چالش‌های بسیاری را پیشروی خود داشته باشد، دو مبحث مواد اولیه یعنی استخراج سنگ‌آهن و نیز مساله انرژی است.
از آنجا که در بسیاری از مناطق جهان مساله ذخایر سنگ‌آهن و استخراج سنگ از معادن با مشکلاتی روبه‌روست، تولید فولاد به شکل سالانه نوساناتی دارد که گاهی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تن در سال نوسان دارد.
موضوعی که باعث می‌شود تا بسته به بودجه‌‌‌‌‌‌‌‌های سالانه دولت‌ها برای بخش عمرانی، تقاضای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در صنعت ساختمان و ترندهای صنعت خودرو، نوساناتی در تقاضای فولاد بروز کرده و در قالب شوک‌‌‌‌‌‌‌‌های قیمتی کوچک و بزرگ بروز کند.
به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۲ از این منظر سالی کم‌حاشیه و با ثبات نسبتا بالا در قیمت فولاد باشد. از نکات جالب درباره این بازار، اتصال آن به خیل عظیمی از محصولات و زنجیره‌‌‌‌‌‌‌‌ها و حلقه‌‌‌‌‌‌‌‌های واسط است که از خرید و فروش انواع سنگ‌آهن با درجات خلوص متفاوت، معامله ضایعات تا مبادله میلگرد و شمش و نیز ساخت انواع ورق یا گونه‌‌‌‌‌‌‌‌های مقاومت بالا و سبک فولاد را در بر می‌گیرد.
زنجیره‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که هر‌یک به تنهایی تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مختص به خود را می‌طلبند و بازار گرم و پرشوری دارند و بر روندهای کلی بازار فولاد تاثیر بالایی می‌‌‌‌‌‌‌‌گذرند. با این حال، در این گزارش سعی خواهد شد روی خود بازار فولاد به عنوان اصلی‌‌‌‌‌‌‌‌ترین بخش بازار فلزات اساسی نورافکن انداخت و به محصولی پرداخت که بزرگ‌ترین حجم تولید در میان همه انواع فلزات را به خود اختصاص داده است.
* نرخ ماهانه تولید فولاد در جهان
در اکتبر ۲۰۲۱ آمار تولید گردآوری شده از ۶۴ کشور فعال در صنعت فولاد نشان می‌دهد این بخش با افت تولید ۶/ ۱۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو شده است.
شواهد موجود نشان می‌دهد در این ماه در جهان حدود ۱۴۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تن فولاد تولید شده است. در نوامبر ۲۰۲۱ نیز به دلیل افت ۹/ ۹ درصدی تولید در جهان، میزان تولید جهانی فولاد به ۳/ ۱۴۳ میلیون تن تنزل پیدا کرد که عددی به مراتب کمتر از ارقام تولید شده در نوامبر ۲۰۲۰ است.
در سپتامبر نیز اوضاع تولید فولاد در جهان مناسب نبود تا این بخش در حد‌فاصل ماه‌‌‌‌‌‌‌‌های پایانی سال با افت تولید روبه‌رو شود. البته شواهد موجود نشان می‌دهد در ۱۱ ماهه ۲۰۲۱ کل تولید فولاد جهان معادل ۱۷۵۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است. رقمی که گویای رشد ۵/ ۴ درصدی این بخش در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۰ بوده است.
در اکتبر، چین ۶/ ۷۱ میلیون تن فولاد تولید کرد که ۳/ ۲۳ درصد نسبت به اکتبر ۲۰۲۰ کاهش تولید داشت. هند هم با ۸/ ۹ میلیون تن تولید رشدی ۴/ ۲ درصدی را تجربه کرد. ژاپن نیز با ۲/ ۸ میلیون تن تولید رشدی ۳/ ۱۴ درصدی را به ثبت رساند.
ایالات متحده هم دیگر بازیگری است که به لطف افزایش بیست درصدی، تولید خود را به ۵/ ۷ میلیون تن رساند. تخمین زده می‌شود که روسیه نیز ۱/ ۶ میلیون تن تولید کرده است که اگر درست باشد، ۵/ ۰ درصد کاهش تولید را یادآور می‌شود.
کره‌جنوبی دیگر بازیگری است که با تولید ۸/ ۵ میلیون تنی افت یک‌‌درصدی را به ثبت رسانده است. آلمان هم در این ماه ۷/ ۳ میلیون تن فولاد ساخته و بهبود تولید خود را ۷ درصد اعلام کرده است.
ترکیه نیز با تولید ۵/ ۳ میلیون تنی تولید خود را ۸ درصد افزایش داده است. تخمین زده می‌شود که برزیل ۲/ ۳ میلیون تن و ایران ۲/ ۲ میلیون تن تولید کرده باشند.
* بزرگ‌ترین بازیگران در تولید فولاد
از عصر برنز تا عصر آهن، فلزات دوره‌هایی از تاریخ بشر را مشخص کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. اگر قرار بود دوران کنونی ما به همین شکل تعریف شود، بدون شک به‌عنوان عصر فولاد شناخته می‌شد.
فولاد شالوده ساختمان‌‌‌‌‌‌‌‌ها، وسایل نقلیه و صنایع ما است و میزان تولید و مصرف آن اغلب به عنوان نشانگر توسعه یک کشور تلقی می‌شود. امروزه با تولید ۱۸۶۴ میلیون تن فولاد خام در سال ۲۰۲۰، این فلز متداول‌ترین فلز مورد استفاده و بازیافتی‌ترین ماده در جهان است.
بررسی داده‌‌‌‌‌‌‌‌های انجمن جهانی فولاد در ۵۰ سال اخیر نشان می‌دهد روند تولید فولاد خام به شکلی بوده است که رشد بی‌‌‌‌‌‌‌‌وقفه استحصال و عرضه این فلز، رشد و توسعه جهان را طی نیم‌قرن اخیر یادآور می‌شود.
به طور دقیق‌‌‌‌‌‌‌‌تر، تولید جهانی فولاد طی ۵۰ سال گذشته بیش از سه برابر شده است، به رغم اینکه کشورهایی مانند ایالات متحده و روسیه تولید داخلی خود را کاهش داده و بیشتر به واردات متکی هستند اما هم تعداد تولیدکنندگان و هم حجم تولید به شدت افزایش یافته است.
در این مسیر، چین و هند به طور مداوم تولید خود را افزایش داده‌اند تا به دو کشور برتر تولیدکننده فولاد تبدیل شوند. طبق اعلام انجمن جهانی فولاد، برترین کشورهای تولیدکننده فولاد خام جهان تا سال ۲۰۲۰ به ترتیب چین، هند، ژاپن، روسیه، ایالات متحده آمریکا، کره‌جنوبی، ترکیه، آلمان، برزیل و ایران بوده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. این ۱۰بازیگر به تنهایی تولیدکننده ۱۵۸۷میلیون تن فولاد هستند و مالک ۸۵ درصد از کل این صنعت بزرگ هستند.
* بزرگ‌ترین مصرف‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان فولاد
چین بزرگ‌ترین مصرف کننده فولاد جهان است و اگر بر مبنای قطب‌‌‌‌‌‌‌‌بندی باشد، اتحادیه اروپا را در پس خود می‌‌‌‌‌‌‌‌بیند که با اختلافی فاحش در حرکت است. شواهد موجود نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۱ رشد تقاضا در این بازار حدود ۸/ ۵ درصد بوده و چین کماکان بازیگر اصلی است.
کل مصرف جهان طبق برآوردهای اولیه، در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۸۷۴ میلیون تن بوده است و در سال ۲۰۲۲ تا سطح ۱۹۲۴ میلیون تن خواهد رسید. اژدهای سرخ هم حاکم مطلق این بازار است. مصرف چین سال۲۰۲۱ در حالی ۱۰۲۴ میلیون تن بوده که برای سال ۲۰۲۲ این رقم به ۱۰۳۵ میلیون تن خواهد رسید که عدد قابل توجهی است پیشبینی می‌شود باقی مناطق (جهان بدون احتساب چین) در سال ۲۰۲۲ تا ۸۸۹ میلیون تن فولاد مصرف خواهند کرد.
عددی که در سال۲۰۲۱ حدود ۸۴۹ میلیون تن برآورد شده است. نکته جالب مصرف ۲۰۲۲، پیشبینی رشد ۵/ ۵ درصدی تقاضا در آفریقاست که در همه جهان بی‌‌‌‌‌‌‌‌مانند است و خبر از تقویت رشد اقتصادی در این قاره می‌دهد.
* آتیه بازار فولاد در جهان
به رغم تسلط کنونی چین بر بازار فلزات اساسی، این کشور ممکن است در حال حرکت به سمت کاهش تولید داخلی فولاد برای جلوگیری از خطرات تولید بیش از حد و اطمینان از تحقق وعده‌‌‌‌‌‌‌‌های داده‌شده برای سال ۲۰۶۰ در زمینه رسیدن به وضعیت کربن صفر باشد.
چین که یکی از آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ترین کشورهای جهان به دلیل وجود صنایع دودزاست، طی سه دهه آینده به شکل آهسته از بازار صنایع سنگین خارج شده و به تولیدکننده محصولات با ارزش افزوده بالا بدل خواهد شد. این احتمالا مهم‌ترین اتفاقی است که بر آینده بلندمدت صنعت فولاد تاثیرگذار خواهد بود. در سطح کوتاه‌مدت و میان‌مدت اما وضعیت فرق میکند.
برای نمونه با افزایش سرسام‌آور قیمت سنگ‌آهن و فولاد در سال گذشته، تقاضای ایالات متحده برای این فلز یک عامل تاثیرگذار در تداوم این وضعیت است. اجرایی شدن یا نشدن بسته اقدام دولت بایدن در زمینه توسعه زیرساختی این کشور، می‌تواند قیمت فولاد و سنگ‌آهن را افزایش یا کاهش دهد. لایحه تحول زیرساخت‌ها قطعا سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در کارخانه‌‌‌‌‌‌‌‌های فولاد آمریکا برای عرضه بیشتر این فلز در آینده را به همراه خواهد داشت. از آن‌سو نیاز بیشتر آمریکا به فولاد احتمالا به خاتمه مدل فعلی تعرفه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بر فولاد که دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ وضع کرد، منتج شده و محدودیت‌های عرضه فولاد را کاهش دهد.
یک موضوع دیگر که بر آینده این صنعت اثرگذار است، ۲ راز بزرگ فولاد یعنی مقاومت بالا و بازیافت آن تا بینهایت است. فولاد معمولی که عمدتا از سنگ‌آهن تشکیل می‌شود، آلیاژی حاوی کمتر از ۲ درصد کربن و یک درصد منگنز و سایر عناصر کمیاب. ممکن است چنین ارقامی چندان به چشم نیایند ولی به طرزی باورنکردنی، تفاوت تعیین کننده‌ای ایجاد کرده به طوری که فولاد می‌تواند به همین دلیل تا هزار برابر قوی‌‌‌‌‌‌‌‌تر از آهن معمولی باشد، با این حال قدرت واقعی فولاد در بازیافت بینهایت آن و بدون افت کیفیت است.
صرف‌نظر از درجه یا کاربرد، فولاد همیشه قابل بازیافت است و محصولات فولادی جدید به‌طور متوسط حاوی ۳۰ درصد فولاد بازیافتی هستند. خواص مغناطیسی این آلیاژ، بازیابی آن را از جریان‌‌‌‌‌‌‌‌های زباله آسان میکند و تقریبا ۱۰۰ درصد از محصولات مشترک صنعت فولاد را می‌توان در سایر تولیدات یا تولید برق استفاده کرد.
بر این مبنا می‌توان ادعا کرد که فولاد به عنوان بخشی تمدن‌‌‌‌‌‌‌‌ساز، فلزی اساسی همسو با فناوری‌های نوین انرژی پایدار است که کاربردهای بسیاری در صنایع نیرو دارد. توربین بادی به طور متوسط از ۸۰ درصد فولاد ساخته شده است.
فولاد در پایه، پمپ‌‌‌‌‌‌‌‌ها، مخازن و مبدل‌‌‌‌‌‌‌‌های حرارتی تاسیسات برق خورشیدی استفاده می‌شود. فولاد همچنین هسته مرکزی ساخت ژنراتورها و موتورهای وسایل نقلیه الکتریکی و هیبریدی به‌شمار می‌‌‌‌‌‌‌‌رود. با چنین نگرشی می‌توان ادعا کرد فولاد و سهم بازیافتی آن از پایدارسازی جهان بسیار بالاست.
* چند تحول بزرگ در صنعت فولاد
با توجه به نقش مهمی که فولاد تقریبا در هر صنعتی ایفا میکند، جای تعجب نیست که قیمت‌های آن به بالاترین حد خود رسیده است، با این حال تولیدکنندگان فولاد به پایداری بلندمدت فکر می‌کنند و تلاش می‌کنند تا با حذف کامل زغال‌سنگ از فرآیند متالورژی، ایده ساخت فولاد بدون مصرف سوخت فسیلی را به واقعیت تبدیل کنند.
درحالی که صنعت از دهه ۱۹۶۰ میانگین شدت انرژی به ازای هر تن تولید شده را از ۵۰ گیگاژول به ۲۰ گیگاژول کاهش داده است، غول‌‌‌‌‌‌‌‌های تولید کننده فولاد مانند آرچلور‌میتال در حال پیشروی خود در زمینه پایداری انرژی هستند و برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌های جاه‌‌‌‌‌‌‌‌طلبانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را برای تولید فولاد بدون کربن تا سال ۲۰۵۰ ارائه داده و گسترش می‌دهند.
در این میان البته ذکر یک نکته الزامی است؛ اینکه فولاد تنها زمانی می‌تواند اهداف خود را در زمینه کربن صفر محقق سازد که تقاضا برای آن کماکان صعودی باشد. مصرف و تقاضای فولاد نیز تنها با بازگشایی تدریجی اقتصاد جهان ادامه می‌یابد و در شرایطی که توسعه صنعت در بعد جدیدی به نام تولید پودر فولاد اتمیزه شده ریوتینتو در حال پیش می‌‌‌‌‌‌‌‌رود، می‌توان تکامل بعدی جدید در صنعت فولاد را به عنوان حلقه واسط میان صنایع بزرگ و بخش چاپ سه بعدی ایجاد کند.
همان‌طور که صنعت همچنان به نوآوری در پایداری و قابلیت استفاده ادامه می‌دهد، فولاد همچنان یک ماده حیاتی در سراسر صنایع خواهد بود که می‌توانیم بینهایت آن را بازیافت کنیم و به آن تکیه کنیم. این موضوع نشان می‌دهد گرچه مس و آلومینیوم اثر بالایی بر آینده قیمت‌ها در بازار فولاد دارند اما کماکان این فولاد است که به دلایل متعدد بازیگر اصلی در بازار فلزات اساسی است.
دنیای اقتصاد
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه