خرید ورق آلیاژی | نکات مهم و پاسخ به سوالات آن

اگر بدنبال خرید ورق آلیاژی هستید، باید بدانید که این ورق ها از ویژگی های خاصی مثل مقاومت به سایش و حرارت، شکل پذیری بالا و گاهی استحکام های بالاتر برخوردارند، پس مهم هست که بدانیم، این ورق ها نسبت به ورق های معمول تفاوت هایی دارند. اما علت این تفاوت ها و کارایی آن برای ما چیست؟ به هنگام خرید ورق آلیاژی به چه نکاتی باید توجه کرد؟ اگر علاقه مند به دانستن این اطلاعات هستید، با ما همراه باشید.

ورق آلیاژی چیست؟

واژه آلیاژ از کلمه ترکیب کردن استنتاج شده است، به همین ترتیب در علم مواد نیز فولاد آلیاژی به فولادی گفته میشود که از ترکیب فولاد کربنی با سایر عناصر آلیاژی بدست آمده باشد. این عناصر آلیاژی هر یک با هدف خاصی به ترکیب فولاد اضافه میشوند، بنابراین مقدار اضافه شدن آنها نسبت به یکدیگر و نسبت به عناصر اصلی موجود در ترکیب فولاد نیز بسیار مهم است. به نحوی که اگر مقدار آنها بسیار کمتر از میزان بهینه و یا بیشتر از میزان بهینه باشد، میتواند باعث افت خواص مورد نظر گردد.

با این اوصاف، آیا میدانید ذکر کدام یک از انواع ویژگی ها به هنگام خرید ورق آلیاژی، باید برای شما مهم باشد؟ یا اینکه کدوم یک از اونها، از حساسیت بالاتری و کدام یک از حساسیت پایینتری برخورداره؟ برای اینکه جواب این پارامترها و ویژگی‌ها را آماده کنید، سعی کنید پیش از خرید به این سوالات جواب دهید.

• آیا ورق موردنیاز به جوشکاری نیاز داره؟
• آیا ورق باید شکل‌پذیری خوبی داشته باشه؟
• آیا به ورق ضدسایش یا مقاوم در برابر خوردگی نیاز دارید؟
• چه عملیات حرارتی‌ای قراره روی فولاد انجام بشه؟
• ورق آلیاژی باید چقدر استحکام داشته باشه؟
• شما می‌خواهید از ورق آلیاژی برای چه کاری استفاده کنید؟

معروف ترین ورق های آلیاژی کدامند؟

معروفترین انواع ورق های فولادی آلیاژی در ایران، گریدهای A283، A516، ST12 و A36 هستند. مشخصات و تفاوت ورق a283 با a36 موضوع مهمی است که به صورت مجزا به آن پرداخته ایم. مشخص است که خواص مکانیکی هر گرید متفاوت است و برای تعیین این خواص باید تکه ای از آنها بریده شود و برای آزمایشگاه کنترل کیفی ارسال شود.

به طور کلی، ورق های آلیاژی در دسته ای از انواع ورق های فولادی قرار گرفتند که توی مخازن خیلی پر مصرف هستند، پس این ورق ها در مخازن نفت و گاز و پتروشیمی خیلی استفاده می‌شوند. بخصوص ورق های آلیاژی A516 در دو گرید ۶۰ و ۷۰، که چون مقاوم به حرارت هستند، تحمل بالایی در دمای بکار رفته دارند. دمایی که باید این ورق ها تحمل کنند معمولا ۶۰۰-۷۰۰ درجه هست، اما اگر نیاز به تحمل دمایی بالاتری وجود داشته باشد، باید به سراغ ورق استیل برویم.

ورق های آلیاژی A283 نسبت به ورق های A516 به علت اینکه تحمل دمایی پایین تری دارند، مصرف کمتری هم دارند، اما این ورق ها نسبت به ورق های A516 از لحاظ استحکام کمی ضعیفتر هستند.

ورق های فولادی St52، گروهی از ورق های آلیاژی هستند که قابلیت ماشینکاری خوبی دارند و بیشتر در صنایعی مثل ماشین سازی ها و قطعات بکار میروند. همچنین در مواقعی که در مقایسه با ورق های آهن معمولی نیاز به مقاومت به خوردگی و سایش بالاتری باشد، از این نوع ورق ها استفاده میشود.

ورق های ضد سایش هم دسته دیگه ای از ورق های آلیاژی هستند مثل ورق های Ck45، Ck75. ورق های هاردوکس و ورق های دلی دور هم در این دسته قرار میگیرند که خاصیت ضد سایش بودن در آنها نسبت به هم متفاوت است و در کاربردهای مختلفی بکار برده می‌شوند. به هنگام خرید ورق آلیاژی به تفاوت سختی در این ورق ها دقت کنید. صنایع نظامی بیشترین تقاضا برای ورق های ضد سایشی مثل هاردوکس و دلی دور رو دارند ولی ورق های Ck45 و Ck75 با توجه به اینکه مقاومت به سایش کمتری دارند، در دیگر صنایع که از حساسیت کمتری برخوردارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سوالات مهم در مورد ورق های آلیاژی

برای جواب به چند سوال مهم در مورد ویژگی های ورق های آلیاژی با ما همراه باشید.

۱. ورق آلیاژی ورق نورد گرمه یا نورد سرد؟

ورق های آلیاژی به هر دو شکل نورد گرم و نورد سرد تولید و به بازار عرضه می‌شوند.

۲. بیشترین سختی فولادهای آلیاژی چقدر است؟

عدد سختی بالاتر در فولادها، به معنای مقاومت بیشتر در برابر سایش است. مثلا فولادهای با کربن زیاد که سختی آنها به ۶۰ – ۶۲ راکول سی می‌رسد، بیشترین مقاومت را در برابر سایش از خودشون نشان می دهند.

۳. قابلیت ماشینکاری ورق رو با چه مقیاسی اندازه بگیریم؟

به طور کلی هرچه سختی ورق آلیاژی بیشتر باشد، قابلیت ماشینکاری کمتری از خودش نشان میدهد. پس ورق‌های آلیاژی که سختی آنها در محدوده ۲۲۰ – 180 برینل  باشد، برای تراشکاری مناسب‌ترند.

با این حال ورق‌هایی با سختی بیشتر از ۴۵۰ برینل رو هم میتوانیم با کم کردن سرعت برش به خوبی ماشینکاری کنیم. اما باید توجه داشت که برای ماشینکاری این ورق ها باید از دستگاه‌ها و ابزار خاصی استفاده کرد. بنابراین در زمان خرید ورق آلیاژی توجه به قابلیت ماشینکاری بسیار مهم است.

۴. قابلیت جوشکاری کدام یک از ورق های آلیاژی بهتر است؟

به طور کلی با انتخاب روش صحیح و الکترود مناسب میتوانیم هر نوع ورقی را جوش بدهیم. اما برای اینکه جوشکاری بهتر انجام شود، مقدار کربن و دیگر عناصر آلیاژی موجود در ورق آلیاژی نباید بیشتر از ۰.۲۵ درصد باشد. برای همین است که جوشکاری فولادهای ضدسایش و با استحکام بالا دشوارتر است.