تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر جریان تجارت جهانی آهن و فولاد

جنگ بین روسیه اوکراین وضعیت اقتصادی کنونی جهان را بدتر کرده و باعث تحریم علیه روسیه و شرکت‌های روسی می شود که جهت ‌گیری جریان ‌های تجاری بین ‌المللی را تغییر خواهد داد.

* بررسی عوامل موثر بر جریان تجارت جهانی آهن و فولاد

به گزارش آرتان پرس و به نقل از GMK، اختلال در زنجیره تامین اکنون مشکل اصلی اوکراین پس از حمله روسیه نیست. باید توجه داشت که جنگ وضعیت اقتصادی کنونی جهان را بدتر می کند.

* اثرات موج اول جنگ

موج اول اثرات منفی جنگ شامل اختلالات عرضه به دلیل بیکاری کارخانه های فولاد در اوکراین است. اکثر کارخانه های فولاد در اوایل جنگ بین روسیه و اوکراین متوقف شدند به زوری که در دسامبر فقط ۲ کارخانه فولاد در اوکراین متوقف نشده اند و کار می کنند. ظرفیت بهره برداری آنها از ۳۰ درصد بیشتر نمی شود. استفاده کم از فولاد با مشکلات لجستیک و انرژی همراه خواهد شد. حملات موشکی روسیه به زیرساخت های انرژی آسیب قابل توجهی وارد کرده است به طوری که باعث قطع برق به مدت طولانی شد. بررسی ها نشان داد از ۱۲ کارخانه استخراج سنگ آهن، ۵ کارخانه در حال حاضر به کار خود ادامه می دهند، زیرا تولید کنسانتره سنگ آهن بسیار انرژی بر است.

معامله گران در روز جمعه (۲۳ دسامبر) گزارش دادند مشکلات لجستیکی جغرافیای صادرات را محدود می کند. در آغاز جنگ ناوگان روسیه بنادر اوکراین را مسدود کرد. این امر صادرات دریایی اوکراین را نابود کرده و باعث آسیب به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا شده است. کارخانه های فولاد محلی مصرف کنندگان قابل توجه برای سنگ آهن اوکراین، آهن خام، محصولات فولادی نیمه تمام هستند. پیش بینی ها نشان می دهد که ضرر صادرات ماهانه برای اوکراین به دلیل مسدود شدن بنادر دریایی به ۴۲۰ میلیون دلار می رسد که محموله مربوط به آن شامل ۱.۳ میلیون تن سنگ آهن، ۱۵۱ هزار تن آهن خام، ۱۹۲ هزار تن محصولات فولادی نیمه تمام و ۲۱۸ هزار تن محصولات فولادی نهایی است.

به نقل از چندین منبع خبری، موج اول اثرات جنگ شامل اختلال اولیه در زنجیره تامین است. در زمان حمله روسیه به اوکراین کارخانه های فولادی مستقر در اوکراین تولید را متوقف کردند و اتحادیه اروپا و ایالات متحده با کمبود محصولات فولادی مواجه شدند. همچنین باید توجه داشت که عرضه آهن خام به آمریکا به مدت ۳ ماه متوقف شد. باید توجه داشت که عرضه محصولات فولادی به اتحادیه اروپا از طریق راه آهن ادامه دارد، اما حجم آن کاهش یافته است. همچنین بررسی ها نشان م دهد میانگین ذخایر ماهانه آهن خام اوکراین ۸۷ درصد کاهش یافته است. پس از شروع جنگ و توقف برخی کارخانه ها، فعالان بازار اروپا و آمریکا شوکه شد زیرا آنها واردکنندگان سنتی آهن خام از اوکراین بودند.

تحلیل گران بازار در روز جمعه (۲۳ دسامبر) اعلام کردند کارخانه های نوردکار مستقر در اتحادیه اروپا نیز به طور سنتی به واردات محصولات نیمه تمام از اوکراین وابسته هستند. بررسی ها نشان داد در سال ۲۰۲۱ واردات فولاد از اوکراین ۵۰ درصد از تقاضای بیلت فولادی در اتحادیه اروپا را برآورده کرده است. همچنین به نقل از منابع خبری فولادسازان مستقر در اوکراین ۳۵ درصد از تقاضای اسلب فولادی در اتحادیه اروپا را برآورده کردند. متوسط عرضه ماهانه محصولات فولادی نیمه تمام نیز به اتحادیه اروپا ۶۵ درصد کاهش یافته است. باید توجه داشت که نمی توان میزان کاهش عرضه محصولات فولادی را بازیابی کرد دو کارخانه بزرگ فولاد اوکراین در طول جنگ ویران شده اند.

نمودار زیر میزان واردات محصولات فولادی نیمه تمام از اوکراین به ایالات متحده را نشان می دهد.

* تغییر مسیر جریان فولاد روسیه

موج اول اثرات جنگ همچنین شامل تأثیر تحریم‌ها علیه روسیه و شرکت‌های روسی است که جهت ‌گیری جریان ‌های تجاری بین ‌المللی را تغییرخواهد داد.

منابع خبری اعلام کردند اتحادیه اروپا در بسته چهارم تحریم ها واردات محصولات فولادی نهایی روسیه را ممنوع کرده است. اتحادیه اروپا تقریباً به طور کامل واردات محصولات فولادی نهایی روسیه را متوقف کرده است. همچنین باید توجه داشت که سهمیه های فولاد روسیه به سایر کشورهای ثالث مجدداً توزیع شد که این خود بر جریان تجارت جهانی تأثیر گذار خواهد بود.

اما در عوض، روسیه صادرات آهن خام به اتحادیه اروپا را در طول جنگ افزایش داده است. بررسی ها نشان داد منابع روسیه در ماه های آوریل تا می افزایش یافته و زیرا در آن زمان اکثر کارخانه های فولادی اوکراین کار نمی کردند. در واقع، روسیه واردات آهن خام از اوکراین را با کشور دیگری جایگزین کرد. باید توجه داشت که سنگ آهن و آهن خام مشمول تحریم های اتحادیه اروپا نیستند. بنابراین روسیه می تواند از صادرات این محصولات به عنوان جبران توقف عرضه فولاد نهایی استفاده کند.

با توجه به عدم  دسترسی کامل به بازار اتحادیه اروپا، فولادسازان روسی مجبور بودند محصولات خود را به سایر مقاصد صادراتی ارسال کنند. در واقع، تامین کنندگان روسی بازار فولاد را شکسته و تخفیف هایی (از ۱۵٪ تا ۳۰٪) ارائه کردند. خریداران بیشتر علاقه مند به خرید بیشتر محصولات فولادی با قیمت های پایین تر بودند. در نتیجه، روسیه صادرات خود را به ترکیه و برخی کشورهای CIS افزایش داد. همچنین از طرف دیگر ترکیه واردات فولاد روسیه را در سال ۲۰۲۲ به اندازه ۸ برابر افزایش داد. بررسی ها نشان داد خریداران محصولات روسی به نوبه خود قیمت های پایین تری را برای مصرف کنندگان خود ارائه می دهند. در نتیجه عرضه محصولات فولادی از روسیه قیمت فولاد را به سطح پایین فعلی کاهش داد. در نتیجه، به عنوان مثال حداقل ضرر برای تولیدکنندگان میلگرد فولادی مستقر در  MENA به ۷۰ میلیون دلار در ماه می رسد.

نمودار زیر نیز میزان واردات از روسیه به ترکیه را بر حسب تن اعلام می کند.

* موج سوم جنگ

فعالان بازار اعلام کردند جنگ کاتالیزور بحران اقتصادی در کشورهای توسعه یافته است که سیاست پولی “نرم” را برای مدت طولانی محقق کرده بودند. جنگ بین روسیه و اوکراین قیمت انرژی را افزایش داده و تورم را تسریع می کند. بانک های مرکزی برای مهار تورم مجبور به افزایش نرخ بهره شدند که این به نوبه خود به رشد اقتصاد جهانی لطمه می زند..

فعالان بازار در روز جمعه (۲۳ دسامبر) گزارش دادند بحران اقتصادی باعث کاهش تقاضای فولاد و تغییر جهت جریان های تجاری می شود. به عنوان مثال، ترکیه تامین کننده سنتی فولاد اتحادیه اروپا بود. اکنون ترکیه در منطقه MENA فعالتر شده است. در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۲، هند صادرات فولاد به اتحادیه اروپا را ۴۵ درصد کاهش داده و در مقابل صادرات فولاد به منا را ۱۶ درصد افزایش داده است. تامین کنندگان فولاد ارزان قیمت مانند روسیه، چین و هند برای توسعه صادرات، قیمت فولاد را کاهش خواهند داد. افزایش صادرات به معنای حاشیه سود منفی برای فولادسازان است.

بنابراین مشاهده شد که اختلال در زنجیره تامین مشکل اصلی در صنعت فولاد نیست، زیرا زنجیره های تامین پس از اختلالات اولیه تطبیق داده می شوند. همچنین تولیدکنندگان نیز تامین کنندگان جایگزین پیدا می کنند. کاهش تقاضای فولاد نیز به تعادل بازار کمک خواهد کرد. اکنون بررسی ها نشان داد که وضعیت اقتصادی اتحادیه اروپا کمی تثبیت شده است. اما این پایان ماجرا نیست.

اکنون خطرات اصلی با تشدید بیشتر جنگ در اوکراین مرتبط است. هیچ کس عواقب چنین وضعیتی را درک نمی کند. جنگ وضعیت اقتصادی کنونی جهان را بدتر می کند. همچنین جنگ می تواند عدم تعادل اضافی را نشان دهد، به عنوان مثال، در بازار املاک و مستغلات در چین و اتحادیه اروپا و همچنین در بازار بدهی های دولتی می توان عدم تعادل اضافی را شناسایی کرد. این امر برای جلوگیری از تشدید بیشتر جنگ ضروری بوده و پیامدهای موج دوم را کاهش می دهد.

تحلیل گران بازار در روز جمعه (۲۳ دسامبر) گزارش دادند برای کاهش موج اول ناشی از جنگ، بنادر دریایی اوکراین باید رفع انسداد شود. این امر از اقتصاد اوکراین حمایت کرده و زنجیره های تامین را بازیابی خواهد کرد.