استحکام و مقاومت سازه‌های مختلف یکی از مباحث امنیتی و کیفی در ساختمان سازی به شمار می‌رود. استحکام و کیفیت بالا در یک ساختمان بیانگر استفاده از مصالح مرغوب در ساخت آن میباشد. از گذشته تاکنون ساختمان سازی دچار تحولاتی در روش و نوع ساخت شده است، بنابراین این تحولات در مصالح بکار رفته در آن نیز مشاهده می‌شود. برای اینکه بتوانید در ساختمان سازی به درجه کیفیت و استحکام سازه پی ببرید باید با انواع مصالح ساختمانی آشنایی داشته باشید. برای آشنایی با انواع مصالح بکار رفته در ساختمان سازی توصیه می‌کنیم در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
*** مصالح ساختمانی چیست؟
بطور کلی به هر ماده و متریالی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مصالح ساختمانی گفته می‌شود. از گذشته تاکنون با توجه به اینکه نوع ساختمان سازی‌ها تغییر کرده و دچار تحول و پیشرفت شده است؛ طبیعتا نوع مصالح بکار رفته در ساختمان سازی دچار تحولاتی شده است. برخی از مواد مصرفی در ساختمان سازی بصورت طبیعی بدست می‌آیند و برخی دیگر در کارخانه‌ها تولید می‌شوند. این مواد در ساخت صفر تا صد سازه‌ها کاربرد دارند.
سنگ، آجر، بتن، سیمان، بلوک و مقاطع فولادی از جمله مهم‌ترین مصالحی هستند که احتمالا نام آنها را به وفور شنیده‌اید و در هر پروژه ساختمانی می‌توان آنها را پیدا کرد. انواع مصالح ساختمانی دسته بندی‌های مختلفی دارند که در ادامه به بررسی و آشنایی بیشتر با آنها می‌پردازیم.
*** دسته بندی مصالح ساختمانی براساس جنس
اگر بخواهیم مصالح بکار رفته در ساختمان‌سازی را دسته بندی کنیم، می‌توان آنها را به دو دسته ساده و مرکب تقسیم کرد.
*** مصالح ساختمانی ساده
مصالح ساختمانی ساده، مصالحی هستند که معمولاً مستقیم از طبیعت به دست می‌آیند و مواد تشکیل دهنده آنها یکسان و یکدست است. به عنوان مثال، گچ، ماسه و آجر، در دسته مصالح‌ساختمانی ساده قرار می‌گیرند.
*** مصالح ساختمانی مرکب
مصالح ساختمانی مرکب نیز آن دسته از مصالحی هستند که از ترکیب چند ماده به دست می‌آیند. بتن، ملات و ایزوگام مثال‌هایی از مصالح‌ساختمانی مرکب هستند.
*** انواع مصالح ساختمانی براساس روش تولید کدامند؟
برخی از مصالح‌ساختمانی را می‌توان به صورت مستقیم در سازه بکار برد و برخی دیگر، پیش از کاربرد نیاز به آماده سازی دارند. از نظر روش تولید، مصالح ساختمانی به دو دسته پیش‌ساخته و درجا تقسیم می‌شوند که در ادامه هرکدام را توضیح می‌دهیم.
*** مصالح ساختمانی پیش ساخته
به مصالح ساختمانی که در کارخانه یا کارگاه ساخته و مونتاژ شده و بعد از انتقال به محل پروژه از آنها استفاده خواهد شد، مصالح پیش ساخته گفته می‌شود. این مصالح پیش ساخته مزایایی نظیر صرفه جویی در وقت، نیروی انسانی و هزینه‌های کلی پروژه در کنار کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست خواهد داشت.
بزرگ‌ترین عیب مصالح ساختمانی پیش ساخته نیز این است که باید از ابتدا طراحی سازه بر اساس ویژگی‌‌ها و ابعاد آنها ساخته شود و بنابراین انعطاف‌پذیری آ‌ها کم است. همچنین گاهی اوقات طراحی و آماده سازی نیز زمان بر خواهد بود. از انواع مصالح پیش ساخته می‌توان به دال بتنی پیش ساخته، پانل‌های گچی، کاشی، سرامیک و انواع سقف های پیش ساخته اشاره کرد.
*** مصالح ساختمانی درجا
نوع دیگر دسته بندی مصالح بر اساس نحوه تولید، مصالح درجا است. مصالح درجا به مصالحی گفته می‌شود که در محل اجرای پروژه‌های ساخت و ساز با ترکیب با مواد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. ملات، قیرگونی، چهارچوب و بتن درجا از این نوع مصالح هستند.
*** آشنایی با مهم‌ترین انواع مصالح ساختمانی
در ادامه به معرفی انواع مهم‌ترین مصالح‌ساختمانی می‌پردازیم که شامل مصالح سنتی و مدرن می‌باشند که هرکدام تنوع و کاربرد گسترده‌ای دارند.
*** خاک رس
خاک رس یکی از پرکاربردترین مواد طبیعی در صنعت ساختمان سازی است. انواع خاک از نظر کاربرد به دو دسته چسبنده و غیر چسبنده تقسیم می‌شود و از نظر دانه بندی نیز در دو دسته ریز و درشت قرار می‌گیرند.
خاک رس یک نوع خاک چسبنده با دانه بندی ریز است که از تخریب سنگ آذرین به دست می‌آید. از خاک رس برای ساخت آجر، سفال، سرامیک و ملات استفاده می‌شود و مهم‌ترین مزیت آن، کمک به کنترل دمای داخلی ساختمان در فصول گرم و سرد است.
*** آجر
آجر از قدیمی‌ترین و پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی است که از پخت خشت به دست می‌آید. هم در گذشته و هم در حال حاضر، برای ساخت سازه از آجر استفاده می‌شود. آجرها با توجه به مواد اولیه، در کوره‌های آجرپزی در دماهای متفاوت حرارت می‌بینند. آجر سفید و آجر قزاقی از جمله آجرهای معمولی هستند که در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند.
*** بتن
در بین تمامی مصالح‌ساختمانی بتن ماده قوی‌ای است که برای مقاوم سازی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بتن یکی از مصالح ساختمانی است که از مخلوط آب و سیمان بدست می‌آید. سیمان مورد استفاده در بتن از نوع پرتلند است. هنگام ساخت این محصول به منظور جلوگیری از ایجاد حباب که موجب کاهش استقامت بتن می‌شود، از ویبراتورهای ویژه استفاده می‌شود.
*** چوب
در گذشته در ساختمان‌سازی چوب کاربرد گسترده‌ای داشت، اما به مرور زمان به دلایلی مانند افزایش قیمت چوب و به بازار آمدن مقاطع فولادی با مقاومت بالا و قیمت پایین تر، منجر به کاهش استفاده از آن در ساختمان شد.
در حال حاضر چوب به دو صورت طبیعی و مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چوب طبیعی از قطع و برش درختان جنگلی به دست می‌آید و بیشترین کاربرد آن در دکوراسیون داخلی، نازک‌کاری، کف سازی و در موارد نادری در نمای ساختمان است. چوب مصنوعی نیز حاصل فرآوری چوب طبیعی است و بیشتر در ساخت درب، کابینت (ام دی اف) و کمد دیواری کاربرد دارد.
*** سنگ
از گذشته تاکنون، سنگ به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی بوده است. عناصر اصلی سنگ‌ها سلیس است، اما شامل کانی‌ها و مواد تشکیل دهنده متفاوت خواهند بود. سنگ‌های ساختمانی بر اساس محیط به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. سنگ مرمر، سنگ تراورتن، سنگ کوارتزیت و سنگ دیوریت از انواع مختلف سنگ هستند. ساخت تونل، پل، کف‌سازی، ساخت پله و دکوراسیون داخل از متداول‌ترین کاربرد انواع مختلف سنگ است.
*** شیشه
شیشه ماده‌ای است با شفافیت بالا و شکنندگی بالا که با ترکیب ماسه و سیلیکات ساخته می‌شود. در حال حاضر شیشه‌هایی با عنوان شیشه نشکن یا سکوریت ساخته می‌شوند که مقاومت آنها با افزودن برخی از مواد در برابر شکستن افزایش یافته می‌یابد. از اغلب کاربردهای شیشه می‌توان به ساخت درب، پنجره، نما و افزایش زیبایی ساختمان اشاره کرد.
*** مقاطع فولادی
در حال حاضر تاثیرگذارترین مصالح ساختمانی را می‌توان مقاطع فولادی نام برد. همانطور که گفتیم بحث طول عمر و استحکام ساختمان یکی از چالش‌هایی است که همواره مهندسین با آن سروکار دارند. مقاطع فولادی بیشترین تاثیر را در استحکام کل سازه دارند. میلگرد و تیرآهن رایج‌ترین مقاطع فولادی هستند که در ساختمان سازی کاربرد دارند.
امروزه آهن آلات در ساخت و ساز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. تقریبا هیچ پروژه ساختمانی مشاهده نمی‌شود که بدون استفاده از آهن آلات به پایان برسند. آهن آلات به دلیل مقاومت بالا و قابلیت شکل پذیری، گزینه مطلوبی برای ساخت یک سازه هستند. بهتر است بدانید اصولاً این مصالح به صورت خالص به کار نمی روند، بلکه آلیاژهای آنها مورد مصرف قرار می‌گیرند.
یکی از تاثیرات مهم مقاطع فولادی به عنوان مصالح ساختمانی در ساخت و ساز در تعیین هزینه نهایی پروژه میباشد. چه اسکلت فلزی باشد و چه بتنی، نقش مقاطع فولادی در هزینه‌های نهایی پروژه غیر قابل انکار خواهد بود. قیمت تیرآهن و قیمت میلگرد دو عامل اساسی هستند که بر هزینه‌های نهایی یک پروژه ساخت و ساز تاثیر دارند.
*** تفاوت مصالح ساختمانی قدیم و مدرن
مصالح ساختمانی از جمله موادی هستند که با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، تغییرات زیادی داشته‌اند. تغییرمن فرم و ترکیبات آنها باعث افزایش استحکام سازه‌های امروزی شده است. اگر بخواهیم تفاوت مصالح‌ساختمانی قدیم و مدرن را بیان کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصالح مدرن اغلب در کارخانه‌ها تولید می‌شوند.
- مصالح قدیم چند بار قابل استفاده بودند اما مصالح مدرن اغلب یکبار مصرف هستند.
- مقاومت مصالح مدرن در برابر بلایای طبیعی و آتش سوزی بیشتر است.
- اغلب مصالح مدرن وارداتی هستند.
*** نتیجه گیری
با توجه به اینکه ساختمان سازی یک صنعت در حال رشد میباشد، بنابراین مصالح مورد استفاده در این صنعت هم دچار تغییر و تحول می‌شوند. مصالح ساختمانی براساس جنس به دو دسته ساده و مرکب و براساس روش تولید به دو دسته پیش ساخته و درجا تقسیم می‌شود. از انواع مصالح ساختمانی رایج می‌توان به آجر، سنگ، بتن، چوب، شیشه و مقاطع فولادی اشاره کرد. نقش مقاطع فولادی در بین انواع مصالح ساختمانی بسیار زیاد است. امیدواریم تا با مطالعه این مقاله پاسخ سوال‌هایتان را دریافت کرده باشید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه