چشم‌انداز فولاد در ۱۴۰۲

با وجود تمام چالش‌‌‌هایی که صنعت فولاد در سال‌جاری به خود دید، البته شاهد بودیم که در نیمه نخست سال‌جاری در زمینه تولید شاهد ۱۱‌درصد افزایش بودیم و در زمینه صادرات افت ۱۲درصدی ثبت شد. بر اساس آمار ۱۰ ماهه نیز تولید فولاد میانی کشور به میزان ۲۵ میلیون و ۶۵۵‌هزار تن رسید که رشد ۱۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل ثبت کرد.

سالی در رکود

حمیدرضا رستگار، رئیس اتحادیه آهن و فولاد تهران با اشاره به روند قیمتی بازار آهن‌‌‌آلات در سال‌جاری عنوان کرد: بازار آهن‌‌‌آلات امسال اساسا بازاری بود که چندان متاثر از نوسان‌‌‌های متعددی که در سایر بازارها رخ می‌دهد، قرار نداشت. در سال‌جاری در ابتدای سال با اتفاق‌‌‌های چندانی در بازار آهن‌‌‌آلات روبه‌‌‌رو نبودیم، از این رو در نیمه نخست سال این بازار در رکود نسبی به‌سر برد و بازار در ماه‌‌‌های مرداد و شهریور تقریبا در رکود بود.

رستگار در ادامه با اشاره به عملکرد بازار فولاد و نوسان قیمت‌ها در ۶ ماه دوم سال عنوان کرد:

با شروع نیمه دوم سال و در ماه‌‌‌های مهر و آبان شاهد تغییرات قیمتی در بازار آهن‌‌‌آلات بودیم که این افزایش قیمت‌ها بیش از هر عامل دیگری ناشی از تغییرات قیمت‌های جهانی بود، البته ناگفته نماند که باید این نکته را در نظر گرفت که نوسان نرخ ارز بر قیمت محصولات نیز تاثیرگذار بود. البته باید یادآور شد که نوسان نرخ ارز در کل سبب افزایش هزینه‌‌‌های تولید شد، از همین‌‌‌رو سبب افزایش قیمت‌ها در محصولات فولادی نیز شد. در ادامه شاهد بودیم که در ماه‌‌‌های دی و بهمن نیز این افزایش قیمت‌ها با شیب ملایم ادامه‌‌‌ پیدا کرد. در اواخر بهمن و اوایل ماه اسفند نیز شاهد افزایش ناگهانی نرخ دلار بودیم که روی تمامی بازارها اثرگذار بود، اما این روند افزایشی از هفته دوم اسفند به بعد روند کاهشی به خود گرفت و هم‌‌‌اکنون در روزهای پایانی سال شاهد هستیم که تقاضا در این بازار بسیار کاهش یافته است و در حقیقت خریدار و فروشنده‌‌‌ای در بازار وجود ندارد.

وی همچنین در ادامه با اشاره به روزهای پایانی سال که واحدهای تولیدی مشغول بستن حساب و کتاب خود می‌‌‌شوند، تصریح کرد:

البته واحدهای تولیدی در روزهای پایانی سال و از ۱۵ اسفند ماه انبارگردانی و حسابرسی دارند و در حقیقت بسیاری از کارخانه‌‌‌ها دیگر فروش نخواهند داشت و این رکود می‌تواند ناشی از این موضوع باشد.

رئیس اتحادیه آهن و فولاد تهران در ادامه در پاسخ به این پرسش که بازار آهن‌‌‌آلات طی سال‌جاری تا چه اندازه متاثر از نرخ ارز و نوسان آن قرار گرفته است، بیان کرد:

اساسا بازار آهن‌‌‌آلات نه اینکه بی‌‌‌تاثیر از نرخ ارز باشد، اما خیلی متاثر از آن نیز نبوده است، چراکه تولیدات آهن‌‌‌آلات در داخل انجام می‌گیرد و برای تامین مواد اولیه تولید فولاد در کشور تقریبا واردات نداریم و اگر واردات محدودی نیز داشته باشیم، در حوزه فولادهای آلیاژی است؛ بنابراین به خودی خود افزایش قیمت دلار نباید روی قیمت محصولات فولادی اثرگذار باشد. رستگار همچنین در پاسخ به این پرسش که پیش‌بینی شما برای سال آینده در حوزه بازار آهن‌‌‌آلات و فولاد چیست، گفت: بدون شک هزینه‌‌‌های تولید در ابتدای سال تحت‌تاثیر هزینه‌‌‌های انرژی و افزایش دستمزد نیروی انسانی قرار می‌گیرد و به تبع سبب افزایش قیمت محصول می‌شود؛ در غیر‌این صورت عوامل بسیار اثرگذار که روی قیمت بازار آهن‌‌‌آلات موثر واقع شوند، نخواهیم داشت.

وی در ادامه همچنین با اشاره به این موضوع که سال آینده پروژه‌‌‌های عمرانی چندانی نخواهیم داشت که سبب ساخت‌وساز در کشور شود، اظهار کرد:

با توجه به شرایط موجود پروژه عمرانی چندانی برای سال آینده نخواهیم داشت. ساخت‌وسازهای شخصی نیز به علت گرانی مصالح ساختمانی چندان به راه نخواهند بود. مسکن ملی نیز هر چند از سوی دولت مطرح شده است، اما تاکنون اجرایی نشده و به نظر می‌رسد که تا اجرایی شدن آن نیز فاصله بسیاری وجود دارد. از همین‌‌‌رو با توجه به شرایطی که عنوان شد، به نظر می‌رسد که در کل بازار در رکود خود کماکان باقی خواهد ماند و افزایش قیمت‌ها نیز بر اساس افزایش هزینه‌‌‌های انرژی و دستمزد نیروی انسانی افزایش خواهد یافت.

بازاری در سکون

حبیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌الله بشارتی رئیس اتحادیه آهن‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازان تهران عنوان کرد:

بازار آهن‌‌‌آلات در نیمه نخست سال‌جاری با رکود همراه بود. در نیمه دوم سال نیز با تورم افسارگسیخته روبه‌‌‌رو شدیم. افزایش قیمت ارز بیش از هر عامل دیگری بر تورم اثرگذار بوده است. در چنین شرایطی خرید و فروش در بازار متوقف می‌شود و کسی فروشنده نخواهد بود تا شاید بتواند به نرخ بالاتری کالای خود را به فروش برساند و این موضوع به تورم و رکود در بازار بیش از گذشته دامن خواهد زد.

بشارتی همچنین درباره صادرات فولاد و آهن‌‌‌آلات بیان کرد:

در سالی که پشت‌‌‌سر گذاشتیم، وضعیت بازار صادرات نیز چندان مساعد نبود، این در حالی است که می‌توانستیم بازار صادراتی مناسبی را برای خود ایجاد کنیم. یکی از مشکلات ما در زمینه صادرات، عدم‌‌‌‌انتقال ارز است که در حقیقت به نوعی مهم‌ترین مانع صادراتی محسوب می‌شود. وی همچنین نگاهی به سال آینده داشت و درباره چشم‌‌‌انداز سال ۱۴۰۲ عنوان کرد: وضعیت تورم بسیار نگران‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده به ‌‌‌نظر می‌‌‌رسد، امیدواریم برای مدیریت این موضوع در سال آینده، دست‌‌‌اندرکاران چاره‌‌‌اندیشی داشته باشند تا تولیدکنندگان بتوانند با ثبات بیشتری به کار خود در بازار ادامه دهند.

سالی پرچالش

همچنین محمدحسین بصیری عضو هیات‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدیره هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان چندی پیش عنوان کرد: در کل سال‌جاری که به روزهای پایانی آن نزدیک هستیم، برای تولیدکنندگان فولاد چندان سال خوبی نبود، زیرا تولیدکنندگان آن با چالش‌‌‌های بسیاری روبه‌‌‌رو بودند که در این میان می‌توان به موضوع انرژی و تامین برق و گاز آنها در طول سال اشاره کرد.  بصیری همچنین در ادامه با اشاره به موضوع قیمت‌گذاری در بازار فولاد یادآور شد:

امسال قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد چندان در حالت تعادل قرار نداشت، زیرا ما شاهد افزایش کاذب قیمت آهن اسفنجی در زنجیره فولاد بودیم و این در حالی بود که تولیدکنندگان صنایع پایین‌‌‌‌‌‌‌‌‌دست مانند تولیدکنندگان تیرآهن یا میلگرد و… محصولات خود را با قیمت پایین‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر و گاهی با ضرر و زیان به فروش رساندند.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که افزایش قیمت ارز طی سال‌جاری چه تاثیری بر بازار فولاد به همراه داشت، بیان کرد:

امسال افزایش قیمت ارز در کل روی اقتصاد و بازار کشور اثرگذار بود. با گران شدن قیمت ارز قیمت تمام‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده مواد اولیه، ابزار یدکی و… که با قیمت ارز در ارتباط هستند، افزایش یافت که به‌‌‌دنبال خود باعث افزایش گرانی محصول نهایی آنها در بازار شد. در کل نوسان و افزایش قیمت ارز در سال‌جاری تولیدکنندگان را در تنگنای بسیاری قرار داد.

این عضو هیات‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدیره هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان با پیش‌بینی سال آینده بازار فولاد خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط کنونی، چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز چندان خوبی را نمی‌توان برای سال آینده متصور بود، مگر اینکه دولت بتواند سیاست‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حمایتی اتخاذ کند تا تولیدکنندگان بتوانند به تولید خود در چنین شرایطی ادامه بدهند.

کلام آخر

با توجه به بودجه‌‌‌ای که دولت برای سال آینده در نظر گرفته است، بدون شک سال آینده نیز خبری از ساخت‌وساز و پروژه‌‌‌های عمرانی نخواهد بود که این رکود دامن مصالح ساختمانی از جمله محصولات فولادی را نیز خواهد گرفت. بیشتر کارشناسان معتقد هستند که رکود بازار فولاد ادامه‌‌‌دار خواهد بود و تورم نیز ادامه‌‌‌ خواهد داشت؛ بنابراین تولیدکنندگان باید راهی برای صادرات با تمرکز بر کشورهای همسایه بجویند.