در تولید آهن قراضه کدام کشورها نقش راهبردی دارند؟

قراضه آهن یک ماده خام ضروری است که استفاده از آن به کشورهای مختلف اجازه می‌دهد تا به اهداف اقلیمی خود دست یابند. در نیمه نخست سال ۲۰۲۳ هیچ افزایشی در مصرف آن مشاهده نشد، اما همه پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که نقش ضایعات آهنی در تولید فولاد در سال‌های آینده رشد خواهد کرد.

* در تولید آهن قراضه کدام کشورها نقش راهبردی دارند؟

به گزارش آرتان پرس؛ قراضه آهن یک ماده خام ضروری است که استفاده از آن به کشورهای مختلف اجازه می‌دهد تا به اهداف اقلیمی خود دست یابند. در نیمه نخست سال ۲۰۲۳ هیچ افزایشی در مصرف آن مشاهده نشد، اما همه پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که نقش ضایعات آهنی در تولید فولاد در سال‌های آینده رشد خواهد کرد.

* بازار جهانی

با وجود اهمیت قراضه به عنوان ماده اولیه، بازار جهانی قراضه آهنی در نیمه نخست سال با روندهای منفی مواجه شد. بر اساس گزارش دفتر بازیافت بین‌المللی (BIR)، مصرف قراضه در همه کشورها و مناطق اصلی نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است. چین همچنان بزرگترین مصرف کننده جهان است، حتی در آنجا نیز استفاده از قراضه با ۲.۹ درصد کاهش در سال به ۱۱۶.۲ میلیون تن رسیده است.

همچنین واردات جهانی قراضه در نیمه نخست سال ۸ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲ داشته است. سه کشور برتر در صادرات قراضه در ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۳ به ترتیب ترکیه، هند و ایالات متحده بودند. کاهش مصرف و واردات قراضه با کاهش تولید فولاد ارتباط مستقیم دارد. بنابراین، تولید جهانی فولاد در نیمه اول سال با ۱.۱ درصد کاهش به ۹۴۳.۹ میلیون تن رسید، در این میان تولید فولاد در اتحادیه اروپا در ژانویه تا ژوئن ۱۰.۹ درصد و در آمریکای شمالی ۳.۵ درصد کاهش یافته است.

* قراضه در اروپا

اتحادیه اروپا یکی از بزرگترین مصرف کنندگان و صادرکنندگان قراضه در جهان است. در سال ۲۰۲۲، اتحادیه اروپا ۱۷.۴ میلیون تن و در نیمه نخست سال ۲۰۲۳  ۹ میلیون تن قراضه صادر کرد. در مورد عرضه قراضه در اروپا دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. EURIC، انجمن تخصصی اروپایی که نماینده صنعت بازیافت اتحادیه اروپا است، در حال حاضر هیچ خطری برای کمبود قراضه برای تولیدکنندگان فولاد اروپایی نمی‌بیند.

در عین حال، طبق برآورد انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان میلگرد (IREPAS)، با توجه به انتقال تولیدکنندگان فولاد در اروپا به کوره‌های قوس الکتریکی (EAF)، اتحادیه اروپا احتمالا در کمتر از ۵ سال به واردکننده قراضه تبدیل شود. در سال ۲۰۲۲، سهم EAF در تولید فولاد اروپا تنها ۴۳.۷ درصد بود، اما سهم آن در ۳ تا ۵ سال آینده رشد قابل توجهی خواهد داشت.

اتحادیه اروپا رسما در حال آماده شدن برای گنجاندن قراضه جزو مواد خام استراتژیک است. مقامات برخی از کشورهای اروپایی در حال تلاش برای محافظت از بازار خود هستند. به عنوان مثال، مقامات ایتالیایی شرایط صادرات قراضه را که اکنون به عنوان ماده اولیه مهم محسوب می‌شود و صادرات آن از این کشور منوط به اظهارنامه است، پیچیده کرده‌اند.

* نقش ترکیه

ترکیه یکی از کشورهای مهم در مصرف (۳۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۲) و واردات قراضه بوده که به دلیل سهم بالای ظرفیت فولادسازی آن است. به ویژه که ترکیه سهم عمده صادرات اروپا از این مواد خام را مصرف می‌کند. در سال ۲۰۲۱، اتحادیه اروپا ۱۹.۱ میلیون تن قراضه صادر کرد که ۱۳ میلیون تن آن به ترکیه بود. در سال ۲۰۲۲، همین ارقام به ترتیب ۱۷.۴ و ۱۰.۷ میلیون تن بود.

با این حال، در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳. ترکیه در حال کاهش مصرف قراضه است. در ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۳، واردات قراضه ترکیه با ۱۶.۴ درصد کاهش در سال به ۱۴.۱ میلیون تن رسید. هرچند در سال ۲۰۲۲، این کشور واردات مواد خام را با ۱۶.۵ درصد کاهش به ۲۰.۹ میلیون تن رساند. افت واردات به دلیل کاهش تقاضای داخلی و اروپا برای فولاد مسطح ترکیه در سال ۲۰۲۲ و همچنین انتظارات محقق نشده از تقاضای فعال برای فولاد پس از زلزله فوریه ۲۰۲۳، افزایش تورم و کاهش ارزش لیر بود.

* قراضه اوکراین

 بر اساس گزارش رسمی، حجم جمع آوری قراضه در اوکراین در ژانویه تا اکتبر ۲۰۲۳ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲، ۱۳.۴ درصد افزایش یافته و به ۹۹۳ هزار تن رسیده است. مصرف داخلی در مدت مشابه ۷۹۷ هزار تن بوده است. در مجموع، جمع آوری کنندگان قراضه اوکراینی جمع آوری ضایعات را در سال ۲۰۲۳ در سطح ۱.۲۵-۱.۳ میلیون تن پیش بینی کردند، اما پیش بینی‌های آنها اغلب بیش از حد خوش بینانه است، زیرا زمان زیادی تا پایان سال باقی نمانده است.

مقصد اصلی صادرات قراضه اوکراین، اتحادیه اروپا است. بزرگترین واردکنندگان قراضه اوکراین در ژانویه-سپتامبر لهستان با ۳۲.۷ میلیون دلار (۸۶.۶ درصد)، یونان با ۲.۷ میلیون دلار (۷.۲ درصد) و بلغارستان با ۱.۱ میلیون دلار (۲.۹ درصد) بودند. بر اساس گزارش یورواستات، در نیمه اول سال ۲۰۲۳، صادرات قراضه از اوکراین به اتحادیه اروپا به ۸۹.۸ هزار تن مواد خام، از جمله ۸۲.۲ هزار تن به لهستان بالغ شد.

براساس برآوردها، اوکراین از سال آینده می‌تواند حدود ۵۰۰ هزار تن قراضه به لهستان صادر کند. چنین حجم صادرات در سطح ناکافی برداشت قراضه، می‌تواند منجر به کمبود مواد خام در بازار داخلی شود و امیدهای کمیسیون اروپا در سبز شدن تولید فولاد اوکراین را کمرنگ کند.

نقش قراضه در صنعت فولاد اوکراین در شرایط بهبود اقتصادی پس از جنگ ناگزیر افزایش خواهد یافت. فولادسازان اروپایی در حال حرکت به سمت ساخت کوره‌های قوس الکتریکی و کارخانه‌های  آهن کاهش یافته مستقیم آهن (DRI) هستند. فولادسازان اوکراینی نیز ممکن است این گزینه را انتخاب کنند، زیرا اوکراین دارای ذخایر مناسب سنگ آهن برای تولید DRI است.

* چشم انداز تقاضا

قراضه یک ماده خام استراتژیک برای دستیابی به اهداف کاهش انتشار کربن توسط صنعت فولاد جهانی است. فولادسازان در سرتاسر جهان اکنون در حال برنامه‌ریزی یا اجرای پروژه‌هایی برای افزایش استفاده از EAF هستند، بنابراین مصرف جهانی قراضه افزایش خواهد یافت. در حالی که نسبت فولادسازی در مبدل‌های اکسیژن و کوره‌های قوس الکتریکی در حال حاضر ۷۰/۳۰ است، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ به ۶۰/۴۰ تغییر خواهد کرد و بیش از ۳۰۰ میلیون تن قراضه در سال برای تولید بیشتر در EAF مورد نیاز است.

همچنین، چین قصد دارد استفاده از قراضه در تولید فولاد را افزایش دهد تا وابستگی خود را به سنگ آهن وارداتی و در نتیجه انتشار کربن را کاهش دهد. براساس برآوردها، جمهوری خلق چین تا سال ۲۰۳۰ می‌تواند ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تن ظرفیت EAF جدید داشته باشد. موسسه تحقیقاتی POSCO تخمین می‌زند که مصرف جهانی قراضه تا سال ۲۰۳۰ به ۷۷۸ میلیون تن خواهد رسید که ۱۵.۱ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش می‌یابد.

رشد تقاضا برای قراضه در سراسر جهان مشاهده خواهد شد، اما عمدتاً ناشی از افزایش نیازهای اقتصادهای در حال رشد سریع و در حال توسعه، مانند چین، هند (در این کشور مشکلات در دسترس بودن قراضه قبلاً پیش‌بینی شده است) و سایرین شکل خواهد گرفت. به طور خاص، مصرف قراضه در چین، بزرگترین تولید کننده فولاد جهان، از ۲۶۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۳۵۰ میلیون تن در سال ۲۰۳۰ برآورد می‌شود.

در بسیاری از کشورها، قراضه آهنی در حال حاضر به عنوان یک ماده خام استراتژیک به جای یک محصول ضایعاتی تعریف می‌شود. بیشتر کشورها به جای صادرات بر مصرف داخلی تمرکز خواهند کرد که باعث افزایش تجارت داخلی و منطقه‌ای قراضه و اقداماتی برای تشویق واردات قراضه توسط بزرگترین مصرف کنندگان خواهد شد. در مقابل، بزرگترین صادرکنندگان به طور فزاینده‌ای صادرات قراضه را محدود خواهند کرد.

استفاده از قراضه برای فولادسازی در کوره‌های قوس الکتریکی ساده‌ترین راه برای کاهش انتشار CO ۲ در صنعت فولاد با استفاده از فناوری‌های تولید موجود است. با این حال، مشکل این است که در سطح جهانی قراضه کافی برای تغییر کامل به فولادسازی قوس الکتریکی جمع آوری نمی‌شود. بنابراین، کشورها در حال حاضر شروع به رقابت برای دسترسی به قراضه کرده‌اند و این رقابت در آینده افزایش خواهد یافت.

در مجموع، تقاضا برای ضایعات با کیفیت بالا و حداقل ناخالصی‌های مضر افزایش می‌یابد. در تئوری، ضایعات را می‌توان بی‌نهایت بار به فولاد ذوب کرد، اما در عمل با هر بار ذوب مجدد، محتوای ناخالصی‌های مضر در ضایعات افزایش می‌یابد که در نهایت کیفیت محصولات نهایی را کاهش می‌دهد. بنابراین چشم‌انداز صنعت قراضه به توسعه و اجرای فناوری‌ها برای تفکیک ضایعات و تصفیه آن از ناخالصی‌ها نیز مرتبط است.