سهم ۲۰ درصدی نفت در اقتصاد کشور/تولیدسالانه ۹ میلیارد دلار ثروت توسط شرکتهای دانش‌بنیان

ستاری در در اجلاس کمیسیون علم و فناوری برای توسعه سازمان ملل

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری اسلامی ایران در بیستمین نشست کمیسیون علم و فناوری برای توسعه سازمان ملل گفت: سهم نفت را در اقتصاد، طی سال‌های اخیر به شدت کاهش داده‌ایم و آن را به حدود ۲۰درصد رسانده‌ایم که در مقایسه با کشورهای صاحب منابع سهم بسیار مناسبی است.

به گزارش ایسنا، در سومین روز از بیستمین اجلاس سالانه کمیسیون علم و فناوری برای توسعه سازمان ملل در ژنو که با حضور نمایندگان کشورهای مختلف و مقامات عالی رتبه و وزرای علوم و فناوری و آموزش عالی چندین کشور برگزار شد و همزمان با رونمایی از گزارش مرور سیاست‌های علم، فناوری و نوآوری ایران، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری اسلامی به عنوان یکی از اعضای اصلی پانل، سخنرانی کرد.

وی در این نشست، به اهمیت تبادل دانش و تجربیات سیاست گذاری علم و فناوری و نوآوری در سطح بین المللی اشاره کرد و تدوین و به اشتراک‌گذاری این تجربیات را گامی مهم برای یادگیری متقابل در عرصه بین‌المللی دانست.

ستاری با اشاره به اینکه ایران دو بار از سال ۲۰۰۵ تا کنون اقدام به تدوین چنین سندی با همکاری UNCTAD کرده است، آن را تجربه‌ای با ارزش در همکاری با این نهاد بین‌المللی بیان کرد.

به گفته معاون علمی و فناوری رییس جمهوری اسلامی ایران، شروع تدوین این سند در اگوست ۲۰۱۵ بوده و بعد از ۱۸ ماه تلاش تیم‌های تحقیقاتی UNCTAD و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در دسامبر ۲۰۱۶ گزارش منتشر شد و دربرگیرنده ارزیابی و تحلیلی از شاخص‌های عملکرد و تکامل نظام ملی نوآوری ایران و تحلیلی از دو بخش زیست‌فناوری و نفت و گاز است.

رشد شاخص‌های عملکردی علم، فناوری و نوآوری ایران

وی سپس به رشد شاخص‌های عملکردی علم، فناوری و نوآوری ایران در فاصله سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۶ اشاره کرد و گفت: رشد رتبه علمی ایران از ۳۴ به ۱۶ و رشد ورود به دانشگاه‌ها از ۲.۴ میلیون دانشجو به ۴.۸ میلیون که ایران را جزو ۵ کشور اول دنیا در این حوزه قرار می‌دهد. فناوری‌های نوظهور مانند نانو، زیست فناوری، انرژی‌های تجدیدپذیر و نو، علوم شناختی، سلول‌های بنیادی به طور گسترده‌ای رشد کرده‌اند.

ستاری همچنین با بیان اینکه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان منجر به شکل‌گیری و رشد حدود ۳۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان از سال ۲۰۱۰ به بعد شده است، ادامه داد: این شرکت‌ها حدود ۹.۱ میلیارد دلار در سال تولید ثروت می‌کنند. ایجاد و توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی در این سال‌ها و حمایت از بیش از ۱۸۰۰ پروژه دانش‌بنیان در این سال‌ها از اقدامات مهم دیگر است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در ادامه با اشاره به اینکه افزایش صادرات محصولات با فناوری متوسط و بالا از ۱.۵ میلیارد دلار به ۱۲.۱ میلیارد دلار از دیگر دستاوردها بوده است، اظهار کرد: شکل‌گیری و توسعه اکوسیستم نوآوری شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و شتاب‌دهنده‌ها و پارکها و مراکز رشد نقش مهمی در شکل‌گیری این دستاوردها داشته است.

به دنبال گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش‌بنیان

وی ضمن اشاره به اینکه ما به دنبال گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان هستیم، افزود: سهم نفت را در اقتصاد در سال‌های اخیر به شدت کاهش داده‌ایم و آن را به حدود ۲۰درصد رسانده‌ایم که در مقایسه با کشورهای صاحب منابع سهم بسیار مناسبی است.

ستاری در ادامه سخنان خود، به موج‌های توسعه علم و فناوری و نوآوری در ایران اشاره کرد و موج سوم را که دربرگیرنده تلاش‌های سیاست گذاری نوآوری در کشور است، بسیار مهم دانست و آن را شکل دهنده اکوسیستم نوآوری کشور و ایجاد اشتغال و تولید ثروت دانش بنیان در کشور بیان کرد.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ادامه داد: بعد از توافق ایران و کشورهای ۵+۱ ایران همکاری‌های علمی و فناوری خود را با دنیا گسترش داده و تلاش بیشتری برای جذب دانش بین‌المللی در قراردادهای همکاری خود داشته است و برای این منظور از مکانیزمی به نام پیوست فناوری استفاده کرده است تا امکان جذب و انتشار فناوری و استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی در قراردادهای بین المللی حاصل شود.

وی با اشاره به پیشنهادات ارائه شده در این گزارش، مفید بودن آنها را در فرآیند سیاست‌گذاری کشور مورد توجه قرار داد و گفت: این گزارش افزایش هماهنگی میان بازیگران علم و فناوری و نوآوری، افزایش یکپارچگی میان سیاست‌های اقتصادی و صنعتی و STI، افزایش مشارکت بخش خصوصی در فعالیت‌های R&D و نوآورانه و بهبود نظام ارزیابی سیاستی را از پیشنهادات مهم دانسته است.

ایجاد تقاضا و حمایت از بازارسازی محصولات ایرانی

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با بیان اینکه در سال‌های اخیر با توجه به سیاست اقتصاد مقاومتی در کشور که اقتصادی درونزا و برون نگر است، افزود: برنامه‌هایی مهم برای حمایت از محصولات ساخت داخل (ساخت ایران) و توجه به صادرات محصولات با برند ایرانی شده است. برای این منظور ایجاد تقاضا و حمایت از بازارسازی برای محصولات ایرانی و تقویت طرف تقاضا مورد توجه بوده است.

ستاری خاطرنشان کرد: مجموعه‌ای از زیرساخت‌ها و برنامه‌ها به ویژه در مجموعه معاونت علمی و فناوری ایران منجر به توسعه اکوسیستم نوآوری شده و می‌تواند در آینده زمینه توسعه فناوری‌های نوظهور و اشتغال دانش بنیان را فراهم کند.

براساس اعلام روابط عمومی معاونت علمی، در این سفر معاون علمی و فناوری رییس جمهوری اسلامی ایران ، در “بیستمین اجلاس سالانه کمیسیون علم و فناوری برای توسعه سازمان ملل” شرکت کرد که در آن با حضور نمایندگان ۴۵ کشور عضو این کمیسیون، گزارش سیاست‌های علم، فناوری و نوآوری ایران ارائه و رونمایی شد. این گزارش تاثیر بسیار خوبی در سطح بین‌المللی در ارائه تصویر مثبتی از دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری خواهد داشت.

بازدید از پروژه “سرن” در ژنو

روز گذشته نیز ستاری و هیات همراه از پروژه “سرن”  به عنوان بزرگ‌ترین آزمایشگاه فیزیک ذره‌ای جهان در ژنو بازدید کردند.

“سرن” بزرگترین آزمایشگاهی است که در زمینه فیزیک هسته‌ای مشغول فعالیت است، زمینه فعالیت اصلی این آزمایشگاه ساخت افزارهای شتابدهنده ذرات و دیگر زیربناها و ابزارهایی است که برای پژوهش‌های فیزیکی در انرژی‌های بالا استفاده می‌شوند. امروزه اتاق کنترل شتاب دهنده حلقوی “سرن” به نام شتابدهنده هاردونی بزرگ (LHC) بزرگترین شتابگر حاضر در دنیا است که این شتابگر در تونلی به شکل دایره در صد متری زیر زمین در ژنو سوییس قرار دارد. در واقع هدف از ساخت این شتابگر عظیم و آشکارسازهای مربوطه شناخت و کشف ریزترین ساختار ماده و برهمکنش‌های موجود بین آنها است. یکی از این آشکارسازها “سی ام اس” است که برای ساخت آن حدود ۳۰۰۰ فیزیکدان و مهندس از حدود ۳۶ کشور جهان همکاری می‌کنند.

بنابراین می توان گفت همکاری ایران با “سرن” موجب پیشرفت علم و فناوری در کشور می‌شود، در واقع مشارکت کشور در “سرن” از نظر ارتقاء در کشفیات بنیادی و دستیابی به فناوری‌های آینده تاثیر مثبتی برای کشور دارد و در حوزه‌هایی همچون فیزیک ذرات بنیادی به ویژه زمینه تجربی، فیزیک مهندسی در همه زمینه‌ها، مهندسی کامپیوتر و شبکه و مدیریت پروژه‌های بزرگ و کلان علمی و صنعتی موجب پیشرفت و ارتقای ایران و محققان این حوزه‌ها می‌شود.

البته همکاری ایران با آزمایشگاه سرن به طور رسمی به سال ۲۰۰۱ پس از امضای موافقت‌نامه بین وزیر علوم وقت و رئیس سرن برمی‌گردد که بر اساس آن اجرای این تفاهم‌نامه به پژوهشگاه دانش‌های بنیادی داده شد، این همکاری در آغاز در حیطه فیزیک ذرات تجربی بود، اما به فیزیک شتابگرها نیز گسترش یافت. این همکاری با ساخت قسمتی از دستگاه “سی ام اس” آغاز شد و با اعزام دانشجو به “سرن” برای انجام پژوهش دوره دکتری ادامه پیدا کرد و گروه اولیه در حال حاضر خود نقش اساتید راهنمای دانشجویان فعلی را بر عهده دارند.

مشارکت ۷۰ دانشمند ایرانی با “سرن”

همچنین بیش از ده هزار دانشمند از کشورهای مختلف با آزمایشگاه “سرن” همکاری دارند، دانشمندانی از کشورهای مختلفی همچون آمریکا، روسیه، ترکیه، پاکستان و ایران با این آزمایشگاه همکاری دارند که در حال حاضر ایران در آزمایش آشکارساز CMS و پروژه‌های شتابگر آینده FCC، CLIC و ارتقای شتابگر LHC همکاری می‌کند. ۹ نفر در فیزیک ذرات تجربی و ۸ نفر در فیزیک شتابگرهای دکتری خود را روی پروژه‌های “سرن” گرفته‌اند. در حال حاضر نیز حدود ۷۰ نفر از دانشمندان و پژوهشگران ایرانی در پروژه بین‌المللی “سرن” مشارکت دارند.

بر اساس این گزارش، ملاقات با اساتید و متخصصان ایرانی مقیم سوییس و جلسه‌ای با مدیران و اساتید دانشگاه “ای پی اف ال” از دیگر برنامه‌های این سفر است. همچنین امضای تفاهم‌نامه همکاری آزمایشگاه LSRO در دانشگاه پلی تکنیک فدرال لوزان و بیمارستان ژنو با شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا در حوزه جراحی رباتیک در برنامه‌های این سفر بوده است.