فشارهای وزارت صمت برای اعمال دوباره سیاست سرکوب قیمت ها در بازار شمش فولاد بورس کالا افزایش یافته؛ خبری که هرچند هنوز هیچ یک از مراجع رسمی آن را تایید نکردهاند، اما برخی مقامهای مسوول و فعالان صنفی گفتهاند معاون معدنی وزیر صنعت طرح شکست خورده تعیین سقف قیمت برای شمش فولاد در بورس کالا را دوباره روی میز تصمیمگیران وزارتخانه نهاده است. بهانه این کار البته التهاب قیمت در بازار فولاد است.
بهمن آرمان، اقتصاددان، ضرایب پیشنهادی وزارت صمت برای تعیین مواد اولیه فولاد را از روی ناآگاهی دانست و گفت: اعمال این ضرایب، باعث افزایش قیمت فولاد خواهد شد و این امر تورم شدیدی در قیمت لوازم خانگی، خودرو، ساختمان و بسیاری از فعالیتهای مرتبط به صنعت فولاد ایجاد خواهد کرد.
بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در خصوص ضرایب قیمتی در زنجیره فولاد اظهار کرد: معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن وتجارت با توجه به مسئولیت سازمانی خود در امور معادن و صنایع معدنی بهخوبی از پیامدهای تغییر ضرایب قیمتی زنجیره فولاد به سود هر یک از حلقههای زنجیره که اعتراض حلقههای بعدی را به همراه دارد، مطلع هستند و بهطور قطع در تصمیمات خود به دو اصل «کارشناسی و بیطرفی» توجه خواهند داشت.
با تحقق کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، تحریم ایران از سوی امریکا که با هدف فروپاشی اقتصاد کشور انجامشد، ناکام ماند. همچنین گزارش تحولات اقتصادی بخش واقعی اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۸، بیانگر مثبت شدن رشد اقتصاد بدون نفت کشور، در سال گذشته است. بر این اساس رشد اقتصادی بدون نفت در سال ۹۸، معادل مثبت ۱.۱ درصد است.
پُر چالش ترین موضوع مرتبط با حوزه امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت و معدن، قیمت خرید سنگ آهن کنسانتره و آهن اسفنجی در داخل کشور و در ادامه قیمت گذاری فولاد در بازار داخلی است.
داریوش اسماعیلی معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صمت درباره درخواست افزایش دو هفتهای مهلت تعیین ضرایب قیمتی زنجیره فولاد از سوی اتاق بازرگانی ایران گفت: چنین درخواستی دریافت نکردهام
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کرد: عدهای آمدهاند و معادن را به گروگان گرفتهاند یعنی نه کار مفیدی انجام میدهند و نه اجازه میدهند کسانی دیگر وارد کار شوند. تنها کار آنها دلالی و حفظ وضعیت نامساعد در بحث معادن است.
مدیرکل صنایع برق، فلزی و لوازمخانگی وزارت صمت گفت: متاسفانه بخشی از ورق تبدیلی اسلبی که در اختیار برخی شرکتها قرار میگیرد، در حال حاضر در بورس کالا عرضه نمیشود و باید این ورق در بورس کالا عرضه شود.
بحث برانگیزترین تصمیمات در موضوع ادغام یا تفکیک عملیات اجرایی وزارتخانهها، بعد از انقلاب اسلامی، به حوزههای بازرگانی، صنعت و معدن کشور اختصاص یافته است و بارها این موضوع به چالشی بین مجلس و دولت تبدیل شده است. بدیهی است سایر کشورها نیز درگیر چنین مسایلی بودهاند و با توجه به سیاستگذاریهای کلان خود، تغییرات لازم را برای دستیابی به اهداف، برنامهریزی میکنند. در این یادداشت سعی شده بهصورت گذرا به تغییرات در این حوزه اشاره شود و شرایط تغییر مجدد، بررسی گردد
در میان اظهارنظرهایی که در طول این سالها از زبان دستاندرکاران اقتصادی دولتهای مختلف شنیدهایم، تعداد ناچیزی بودهاند که شرایط اقتصادی و تجاری ما را بد توصیف کردند و در آنها همواره افقهای روشنی از اقتصاد و تجارت برای مخاطبان رسانهای ترسیم شده است.
وزارت صنعت معدن و تجارت که به اختصار وزارت صمت خوانده میشود در راستای کوچک سازی دولت با ادغام دو وزارتخانه بازرگانی و صنایع و معادن شکل گرفته است و مسئولیت پیشبرد سیاستها و برنامه ریزی دولت در بخشهای صنعتی و معدنی را به عهده دارد.
وزارت صمت ( وزارت صنعت معدن و تجارت ) که نقشی تعیین کننده و تاثیر گذار بر قیمت نهایی فولاد و آهن دارد و با تصمیماتش گاه لرزه بر تن صنعت فولاد میاندازد، چندی است که سکانداری به خود ندیده و دلالان از آب گل آلود آشفته بازار به وجود آمده از تصمیمات مقطعی خاص تور ماهیگیری خود را بستهاند. در ماههای گذشته تصمیماتی که در خصوص صنعت فولاد گرفته شده، تا جلوی سفته بازی و ماهی گیری سوداگران را گرفته و باعث شده قیمت فولاد و آهن در بورس کالای ایران روند متعادلی داشته و قیمت فولاد و آهن در کف بازار به تعادل نسبی برسد.
در بازار ایران نحوه قیمت گذاری فولاد و آهن که از راههای بورس کلای ایران، واحدهای تولیدی و واردات به دست معاملهگران و مصرف کنندگان میرسد، محاسبات جذاب خود را دارد. یکی از مواردی که روی قیمت فولاد تاثیر گذار است، نوسانات قیمت شمش چه وارداتی و چه داخلی است. مورد بعدی هزینه سوخت مورد نیاز تولید کننده و هزینه حمل و نقل است که نوسانات این دو نیز روی قیمت فولاد و آهن تاثیر گذار است. از طرف دیگر قیمت محصولات فولادی که وارد کشور میشود همسو با قیمتهای جهانی و نوسانات نرخ ارز متغیر است که با توجه به عرضه با تاخیر و مسائل مربوط به گمرک، قیمتی که معمولا خرید و فروش میشود در این دسته از محصولات نوسانات خاص خود را دارد.
به دنبال مواردی که در بالا ذکر شد، عرضه در بورس کالای ایران شاید پر تنش ترین و داغ ترین جایی باشد که قیمت فولاد و آهن بالا و پایین میشود و ستاد تنظیم بازار و وزارت صمت ( وزارت صنعت معدن و تجارت ) به خوبی این بازار را شناخته است و سلایق خود را پیاده میکند! بنابراین قلب معاملات فولاد کشور در پایتخت میتپد و نبض آن از درب کارخانه به صدا در میآید و این فاصله هم برای خودش نوسانات خاص خود را دارد. البته یک نکته مهم که در بازار بورس کالای ایران که این روزها هم زیاد به چشم میخورد، لیدری سا رهبری جریان معاملات است که عمدتا توسط شرکتهای بزرگ و با توجه به جایگان آنها نسبتهای عرضه و تقاضا را گاها برهم کوبیده و گوششان به این وزارت و ستاد تنظیم بازار بدهکار نیست.
ابطالهای پی در پی معاملات فولاد در بورس کالای ایران، جلسات وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار را میتوان مثلث آتش زیر خاکستر قیمت فولاد و آهن نامید به گونهای که تنور نان دلالان را خوب داغ کرده است در حالی که تولید کنندگان داخلی فولاد از این سفره بی بهره بوده و نارضایتی خود را از فرمول هایی که وزارت صنعت معدن و تجارت تدارک دیده بارها در جلسات با وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار اعلام کرده اند و حاصل آن چیزیست که به عنوان ساماندهی و کنترل قیمت فولاد نمایش داده میشود ولی دودش همچنان چشم تولید کننده داخلی را نشانه گرفته است.
حال اگر میلههای فولادی از زیر فشار تصمیمات وزارت صمت خم نشوند، خواسته یا ناخواسته به ایستگاههای تبلیغاتی انتخابات آن سوی مرزها میرسند. در حالی که نرخ ارز روزانه از اعداد جدیدی پرده برمیدارد و در شرایط نامناسبی به سر میبرد، قیمت فولاد و آهن و محصولات به اصطلاح دلاری، پیشاپیش برای خود نوساناتی را متصور میشوند که در هر حال مصرف کننده واقعی را شوکه خواهد کرد.