ورق آلوزینک از چه روشی تولید می شود و چه مشخصاتی دارد؟

آیا در شهری که زندگی می کنید، رطوبت هوا زیاد است؟ برای جلوگیری از معضل زنگ زدی فلزات چه تدابیری را اتخاذ می کنید؟ آیا می دانستید با استفاده از ورق آلوزینک در صنعت ساخت و ساز می توان به استحکام بالای فولاد دست یافت و در عین حال در برابر خوردگی مقاوم باشد؟ آیا تکنولوژی تولید این ورق فولادی منحصر به فرد در ایران وجود دارد؟ با آرتان پرس همراه باشید تا به چرایی تولید این نوع ورق فولادی و کاربرد های روز افزون این متریال پرداخته شود.

*** ورق گالوالوم (آلوزینک) چیست؟

ورق آلوزینک معمولا با نام های تجاری Zincalume  ,Aluzinc ,Galvalume  شناخته می شود. نام آلوزینک می توان گفت از ترکیب عناصر آلومینیم و روی به دست آمده است. ترکیب شیمیایی آلوزینک شامل ۵۵ درصد آلومینیم، ۴۳٫۴ درصد روی و ۱٫۶ درصد سیلیکون است، که در ساندویچ پانل های دیواری و سقفی مورد استفاده قرار می گیرد.

ورق آلوزینک معمولا در ایران تولید می شود که رنگ های متنوعی دارد. پوشش آن به ضخامت ۲۵ میکرون در قسمت بیرونی و ۷ میکرون در قسمت داخلی دارد. پوشش آن از نوع سوپر پلی استر کوره ای است.

*** ویژگی های ورق آلوزینک

ورق آلوزینک تولید شده معمولا ویژگی های خوبی دارد که با محیط استفاده آن سازگاری بیشتری دارد. یک فلز با انعطاف پذیری بالا است که همزمان قابلیت جوشکاری بالایی دارد و همچنین رنگ پذیری خوبی نیز دارد. این ورق معمولا شبیه ورق گالوانیزه است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد و طول عمر بالایی دارد. دلیل مقاومت بالای آن در برابر رطوبت و آب، پوشش ترکیبی از روی و آلومینیم است.

لازم به ذکر است که روی که برای محافظت از فولاد به کار می رود، معمولا بعد از مدتی ضعیف می شود و کارایی خود را از دست می دهد. اما یکی از مزایای ورق آلوزینک این است که با ترکیب آلومینیم و روی از این مشکل جلوگیری می کند. بنابراین آلومینیم استفاده شده در پوشش باعث می شود این ورق مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته باشد.

ضخامت ورق های آلوزینک معمولا در حد ۰٫۵ میلی متر است، با این حال ضخامت آن بستگی به سفارش مشتری و کارکرد آن دارد. در بیشتر شرایط معمولا ورق گالوانیزه به تنهایی پاسخ گوی نیاز مشتری است، اما با این حال با توجه به مزایای ورق آلوزینک، مشتریان ترجیح می دهند این نوع ورق را استفاده کنند.

از دیگر مزایای این ورق می توان به این اشاره کرد که ورق آلوزینک برای ساختمان ها با توجه به عمر بالای آن توصیه می شود. معمولا با توجه به نظر متخصصین این حوزه، این نوع ورق ها حدود ۲۰ سال عمر می کنند. بنابراین می توان گفت که بهترین گزینه در ساختمان ها است.همچنین در مقابل زنگ زدگی ناشی از رطوبت نیز مقاومت بالایی دارد. این نوع ورق فولادی پوشش داده شده معمولا دوام بسیار بالایی نسبت به سایر نواع ورق ها از جمله ورق گالوانیزه دارد.

این نوع کرق معمولا نسبت به ورق های رنگی دیگر دوام و ماندگاری بیشتری دارد. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این ورق این است که اگر مثلا خدشه ای روی آن ایجاد شود، زنگ زدگی در آن قسمت صورت نمی گیرد. که عمده این ویژگی به خاطر حضور آلومینیم در ترکیب شیمیایی این نوع ورق فولادی است.

ظاهر ورق آلوزینک یک پارچه است و ثابت ماندن کیفیت این ورق ها از دیگر ویژگی این ورق فولادی به شمار می آید. می توان به این گونه شرح کرد که با توجه به فرآیند تولید این ورق که در ادامه شرح داده خواهد شد، کیفیت بالای این ورق فولادی به دست می آید.

ورق آلوزینک با توجه به کیفیت بالایی که در فرآیند تولید آن به دست می آید، عمری در حدود ۲۰ برابر ورق های معمولی دارد. در محیط هایی که رطوبت زیادی دارد، به راحتی می توان از این نوع ورق ها استفاده کرد.

یکی دیگر از ویژگی های این ورق که بایستی به آن پرداخت، شکل پذیری بالای این نوع ورق فولادی است. دلیل آن این است که فلز پایه آن ورق روغنی و یا ورق سرد است، که به خودی خود از انعطاف پذیری خوبی بر خوردار است. از طرف دیگر با توجه به این که آلومینیم در ترکیب شیمیایی پوشش ورق آلوزینک به کار می رود، به شکل پذیری این فرق می افزاید. آلومینیم با توجه به ساختار اتمی آن که به صورت اف سی سی است، از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است. و تاثیرات منفی که در حین شکل دادن به اکثر فلزات به وجود می آید، در ورق آلوزینک وجود نخواهد داشت.

ویژگی دیگر این ورق فولادی وزن کم آن و قابلیت رنگ کاری آن و امکان برش کاری آن توسط لیزر اشاره کرد.

*** کاربرد آلوزینک

ورق آلوزینک با توجه به ویژگی هایی که اشاره شد کاربرد های زیادی دارد که به برخی از آنها تیتر وار اشاره می شود.

• سقف
• روکش دیوار
• زه کشی و لوله کشی
• نرده ها
• درب گاراژ
• سایبان باغ
• اگزوز خودرو

*** نقاط ضعف آلوزینک چیست؟

آلوزینک معمولا در بعضی مناطق و در تماس با برخی مواد سازگاری کمی دارد. معمولا بایستی ورق آلوزینک مورد استفاده در تماس با مس و سرب قرار نداشته باشد، چون که باعث خوردگی آن می شود.

همچنین در محیط های قلیلیی نیز نباید مورد استفاده قرار بگیرند. زیرا تاثیرات مضری روی پوشش دارد. همچنین توصیه می شود این ورق فولادی در محل نگهداری حیوانات نیز استفاده نشود. چون ورق آلوزینک با توجه به ترکیبات آن، در تماس با مدفوع حیوانات گاز آمونیاک تولید می شود.

*** پانل سقفی آلوزینک

ساندویچ پانل از هسته ای عایق تشکیل شده که در انتها به دو لایه ورق محدود می شود. جنس این ورق ها، معمولا از آلوزینک است. این فوم عایق در برابر فشار مکانیکی مقاوم است و همانگونه که پیشتر نیز گفته شد در مقابل خوردگی نیز مقاومت بالایی دارد. ضخامت کلی این ورق ها به اندازه ۴ تا ۱۵ سانتی متر است. اما ورق آلوزینک به کار رفته به تنهایی ۰٫۴ تا ۰٫۷ است.

ورق های آلوزینک در ابتدا رنگ می کنند و ورق های رنگی از این نوع ورق را تولید می کنند. پس از آن عملیات فرم دهی روی این ورق ها صورت می گیرد و در نهایت مورد استفاده قرار می گیرد. این پانل های سقفی معمولا در جاهایی که باران زیاد می بارد، مانند مناطق شمالی به کار می رود.

در بعضی جاها از این نوع ورق به عنوان پوشش دیوار نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی جاها که دیوار در مقابل ضربه آسیب پذیر باشد، از ورق آلوزینک به عنوان حفاظ استفاده می کنند. در بعضی مناطق نیر از این ورق برای عایق کردن دیوار اصلی با محیط بیرون استفاده می کنند. که بیشتر در مناطق سرد سیر این اتفاق می افتد. همچنین به خاطر مقاومت بالای این ورق در برابر آب و رطوبت، به عنوان آب-رو در بالای ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

*** تولید ورق آلوزینک

این ورق فولادی در ایران تولید نمی شود. و معمولا تمامی آنچه که در بازار است، از کشور های دیگر وارد ایران می شود. شرکت صنایع هفت الماس تاکنون تنها کارخانه تولیدکننده ورق گالوالوم در ایران بوده است که در ضخامت های ۰٫۵، ۰٫۶ و ۰٫۷ به تولید این نوع ورق میپردازد. علاوه براین فولاد تاراز چهارمحال بختیاری نیز بزودی تولید این نوع ورق را به خط تولید خود اضافه میکند. برخی دیگر از این ورق ها نیز از چین و کره وارد بازار ایران می شود. لازم به ذکر است که کیفیت محصولات چینی بسیار کم است و پس از مدتی کارایی خود را از دست می دهند.

این ورق فولادی بر اساس استاندارد ASTM A924  تولید می شود. تولید ورق آلوزینک شبیه به ورق گالوانیزه است و فقط ترکیب شیمیایی پوشش ان متفاوت است. ابتدا درصد وزنی عناصر مورد استفاده در پوشش مشخص می شود و حوضچه های مذاب برای آن تشکیل می شود. در واقع در این روش آهن یا محصولات فولادی را درون مخزنی از مذاب فلز روی و آلومینیم و درصد کمی سیلسیم غوطه ور می کنند، پس از غوطه وری و خنک شدن آن، سطح فولاد و فلز روی به یکدیگر چسبیده می شوند که به عنوان پوشش محافظ فولاد است. اگر این فرآیند به صورت رول صورت گیرد، کاملا به صورت مکانیزه و اتوماتیک خواهد بود. ولی اگر به صورت شیت باشد بایستی توسط اوپراتور فرآیند گالوانیزه کردن صورت گیرد. لازم به ذکر است که فرآیتد تولید ورق آلوزینک ۹۰ درصد شبیه ورق گالوانیزه است.

*** ورق آلوزینک رنگی

ورق آلوزینک رنگی از جنس فولاد است. یعنی مغز این ورق فولادی از جنس استیل است. و پس از آنکه لایه ای از آلومینیم و روی روی آن نشانده می شود، در مرحله بعد رنگ می شود.

رنگ آمیزی این نوع ورق ها به صورت کوره ای است. به همین دلیل بسیار مستحکم بوده  و در صورت خدشه دار سطح آن، از آن قسمت دچار زنگ زدگی نمی شود. رنگ بندی بالای این محصولات فولادی باعث شده است، مشتریان این ورق روز به روز بر تعدادشان افزود شود.

*** قیمت ورق گالوالوم

برای دانستن قیمت این نوع ورق طبق معمول بایستی ابتدا وزن آن را محاسبه کنیم. وزن این نوع ورق ها بستگی به ابعاد، ضخامت و آلیاژ آن دارد. اما با استفاده از فرمول ساده می توان وزن ورق آلوزینک را محاسبه کرد.

وزن ورق =طول*عرض*ضخامت*چگالی

لازم به ذکر است که قیمت ورق آلوزینک بیشتر از قیمت ورق گالوانیزه است. اما انتخاب مناسب این محصول در جای مناسب خود به مراتب در مقایسه با ورق گالوانیزه به صرفه تر است.

*** تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه

تفاوت ورق گاولنیزه و آلوزینک در نوع پوشش و ترکیب شیمایی آن است. ورق گالوانیزه معمولا با روی خالص و یا در مواردی خاص با آلیاژ آهن- روی پوشش داده می شود. اما در ورق آلوزینک معمولا پوشش آن توسط آلیاژ آلومینیم و روی و مقداری سیلیکون صورت می گیرد. درصد عناصر در ترکیب پوشش گالوالوم به صورت بیش از ۵۰ درصد آلومینیوم (حدودا ۵۵% وزنی)، کمتر از ۵۰ درصد روی (حدودا ۴۳ درصد وزنی) و مقدار کمی سیلیکون (حدود ۱٫۵ درصد وزنی) می‌باشد. یکی از شباهت های این دو نوع ورق پوشش دار زیرلایه آنها است که فولادی می باشد. و هر دو برای مواردی به کار می رود که فولاد استفاده شده مستعد خوردگی و زنگ زدگی است. معمولا از ورق آلوزینک در شرایط اسیدی و فضاهای با رطوبت زیاد استفاده می کنند.

ورق آلوزینک در مقایسه با ورق گالوانیزه ظاهری یک دست و یک پارچه دارد. و انعطاف پذیری بالاتر این نوع ورق به گونه ای است که به عنوان مثال اگر این نوع ورق در اثر فشار فرو رفته شود، با دست به راحتی به حالت قبلی بر می گردد.

آرتان پرس