میلگرد بستر چیست؟ آیا تابحال نام آن را شنیده اید؟اصلا چه استفاده ای دارد؟ برای اینکه در هنگام زلزله شاهد کمترین خسارات وارده به ساختمان و دیوارهای آن باشیم، از میلگرد بستر باید کمک بگیریم. در هنگام اجرای میلگرد بستر یا (bed joint reinforcement) از یک جفت مفتولِ طولیِ تغییر شکل یافته استفاده میشود. مفتولهای عرضی آن به‌صورت نردبانی یا خرپایی به آن جوش می‌شوند. تنوع بالا و بحث مهم همیشگی یعنی قیمت میلگرد بستر در بخش های مختلف ساختمان ما را وا داشت تا اینبار در مورد این نوع میلگرد صحبت کنیم. در پروژه‌های ساخت و ساز همواره یکی از اهداف اصلی، ایجاد استحکام در برابر زلزله و عوامل تخریب طبیعی میباشد. مهندسین و ناظرین ساختمان از مقاطع و پروفیل‌های گوناگونی استفاده میکنند.
یکی از این مقاطع میلگرد میباشد. میلگرد با توجه به استحکام کششی بالایی که دارد در بتن بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از انواع میلگرد که در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، میلگرد بستر میباشد. در این مقاله سعی خواهد شد تا مورد نکات و قیمت میلگرد بستر، ویژگی‌ها و کاربردهای آن برای شما شرح داده شود.
تاریخچه استفاده از میلگرد بستر چیست؟
برای نخستین بار در سال ۱۸۱۳ از میلگرد بستر استفاده شد. در این سال، اروپائیان برای نخستین بار از این نوع میلگرد برای استحکام بخشی به سازه‌های خود استفاده کردند. بعد از آن در سال ۱۹۵۰ استفاده از این محصول در بین ساختمان‌سازها رواج پیدا کرد. در کشور ما نیز برای نخستین بار در سال ۱۳۸۲ این نوع میلگرد در ساخت ساختمان‌ها بکار گرفته شد و منجر به افزایش بیشتر مقاومت ساختمان‌ها شد.
درباره مصالح ساختمانی، شاید اولین سوالی که به ذهنتان بیاید این است که آیا استفاده آن برای ساختمان سازی مدرن مناسب است یا نه؟
این مصالح امروزه در کشورهایی مانند هند، استرالیا، نیوزیلند، کانادا و بسیاری دیگر، مورداستفاده قرار می‌گیرند. در ایران نیز، میلگرد بستر از سال ۱۳۹۲ به کار گرفته میشود و استفاده از آن در ساختمان‌ها لازم الزامی است. باتوجه‌به این موضوع، می‌توانید با اطمینان از این مصالح برای ساخت سازه‌های بادوام و مقاوم استفاده کنید.
میلگرد بستر چیست؟
میلگرد بستر، اِلمانی فولادی است که در بند افقی دیوار قرار می‌گیرد و با مسلح کردن دیوار در برابر نیروهای زلزله باعث جلوگیری از فروریزش آن میشود. قیمت همیشه مهم است و هتر است بدانید مه اگرچه میلگردهای بستر می‌توانند میلگرد آجدار معمولی باشند، اما معمولا این محصول به صورت دو مفتول ساده و یا آجدار استفاده می‌شوند. این محصول از دو مفتول طولی و میانی ساخته شده است. با توجه به نوع آرایش مفتول میانی، میلگردهای بستر دارای دو نوع خرپایی و نردبانی می‌باشند.
اجرای میلگردهای بستر خرپایی و نردبانی
اگر مفتول میانی به صورت زیگزاگ به مفتول طولی متصل باشد، به آن میلگرد بستر خرپایی (Truss-type) گفته میشود. اگر مفتول میانی عمود بر مفتول طولی باشد، آنرا میلگرد نردبانی (Ladder-type)می‌نامند. اجرای میلگرد بستر خرپایی از سختی بیشتری برخوردار بوده و استفاده از آن نسبت به میلگردهای بستر نردبانی اولویت دارد. فواصل بین اتصال مفتول طولی و عرضی بایستی حداکثر ۴۰۰ میلیمتر باشد.
میزان سختی اجرای میلگرد بستر خرپایی نسبت به نوع نردبانی بیشتر است و به‌کارگیری آن نسبت به نردبانی ارحجیت دارد.
علت اصلی استفاده از میلگردهای بستر چیست؟
واضح است که پیشرفت در زمینه ساختمان‌سازی باعث شد تا کم کم ایرادات کار برطرف شود تا ایمنی بیشتر برای ساکنان خانه‌ها فراهم شود. جهت رفتار مناسب لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای (دیوار داخلی یا خارجی)، لازم است که از انتقال نیرو از سازه اصلی به دیوارها توسط جزئیات مناسب جلوگیری شود. این امر از طریق جداسازی دیوارها بوسیله یه ماده انعطاف پذیر و عایق صوت و رطوبت انجام میپذیرد (به عنوان مثال با استفاده از پشم سنگ). با استفاده از این فناوری جدید، امکان طراحی و اجرای ساختمان‌های مقاوم در برابر بلایای طبیعی بیشتر از همیشه پدیدار شده است. به کمک این روش‌های بهینه‌سازی، میتوان تلاش کرد تا ساختمان‌های امن‌تری طراحی و اجرا کرد.
همچنین برای ایجاد پایداری دیوار تحت نیروهای داخل و خارج از صفحه از اِلمان‌های قائم و افقی نگهدارنده دیوار که از آن تحت عنوان وال پست یاد میشود و یا از اِلمان‌های مسلح کننده دیوار که از آن به عنوان میلگرد بستر نامبرده میشود و همچنین از اتصالات کشویی در ناحیه اتصال دیوار به تیر یا ستون سازه استفاده می‌گردد.
مزایای استفاده از میلگردهای بستر
اجرای میلگرد بستر در ساختمان سازی مانند سایر مقاطع و پروفیل‌های ساختمانی دارای مزیت‌هایی میباشد. در ادامه به این مزیت‌ها اشاره خواهیم کرد.
- مهم‌ترین مزیت استفاده از میلگردهای بستر، ایمنی و مقاوم بودن ساختمان میباشد. همانطور که می‌دانید میلگردها به مرور زمان دچار پوسیدگی شده و از بین خواهند رفت؛ بنابراین استفاده و اجرای میلگرد بستر در شرایط نامساعد، مقاومت ساختمان را تضمین می‌کند.
- مقرون به صرفه بودن از دیگر مزایای این محصول میباشد. در مقایسه با روش‌های قدیمی، این روش به صرفه‌تر میباشد و باعث شده است تا سازندگان بیشتر از این محصول استفاده کنند.
- مزیت دیگر میلگرد بستر، جداسازی دیوار و ستون‌هاست. این کار منجر به کاهش نیروهای داخل صفحه دیوار میشود.
- یکی از مزیت‌هایی که باعث شده است استفاده از این محصول افزایش یابد، عدم نیاز به دوغاب در حین دیوارکشی میباشد.
- استفاده از این محصول باعث افزایش استحکام سازه در برابر زلزله خواهد شد.
- مقاومت دیوارها با استفاده از این محصول افزایش چشمگیری خواهند داشت.
- با وجود میلگردهای بستر، دیوارهای متقاطع به یکدیگر متصل خواهند شد.
- استفاده از میلگردهای بستر منجر به افزایش مقاومت برشی داخل صفحه دیوار میشود.
مشخصات میلگرد بستر چیست؟
- به دلیل شرایط محیطی و خورنده‌ای که میلگرد بستر در آن قرار داد، این محصول به لحاظ جنس می‌تواند استینلس استیل و یا کربن استیل گالوانیزه باشد.
- حداقل قطر مفتولها چهار میلیمتر و حداکثر قطر مفتولها برابر نصف ضخامت ملات بستر میباشد. باید دقت داشت که ضخامت ملات بستر نباید از شانزده میلیمتر بیشتر شود، چراکه ماکسیمم قطر ممکن برای مفتولها هشت میلیمتر است. البته، در بیشتر موارد ملات بستر ده میلیمتر بوده است و از مفتول‌‌هایی با قطر ۴ الی ۵/۴ میلیمتر استفاده شده است.
- درباره بلوک‌‌های AAC با بند بستر نازک کمتر از ۳ میلیمتر مقطع مفتولهای میلگرد بستر می‌تواند به شکل کتابی یا (مستطیلی) باشد. به این صورت مفتول کاملا در ملات بستر نازک دفن میشود.
- فولادی که از آن برای ساخت مفتولها استفاده میشود نیاز دارد که حداقل تنش تسلیم ۴۵۰ مگاپاسکال و حداقل تنش نهایی ۵۵۰ مگاپاسکال داشته باشد.
- نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم نباید کمتر از۲/۱ باشد. چنانچه که از مقدار بالا کمتر باشد، در صورت تایید مهندس ناظر، استفاده از آن به صورت نیمه تمام خواهد بود به شرطی که نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم همواره از ۲/۱ کمتر نباشد.
- برای جلوگیری از خوردگی نیاز است که میلگردهای بستر به طور گالوانیزه تولید شده یا دارای پوشش اپوکسی باشند، چناچه که بالعکس این قضیه باشد میلگردهای بستر باید از فولاد ضد زنگ ساخته و تولید شده باشند.
- برای بهبود پیوستگی بین میلگرد و ملات، نیاز است که مفتولهای طولی میلگردهای‌بستر دارای پوشش سطحی آجدار باشند. مفتول میانی که دو مفتول طولی را به هم دیگر وصل می‌کند، می‌تواند به شکل ساده و دارای سطحی مسطح و صاف باشد.
نکات کلیدی در نحوه اجرای میلگرد بستر و روش‌های اجرای آن
هرچه سبک زندگی بشر به سمت زندگی در آپارتمان‌ها در کلان شهرها پیش می‌رود، استقامت و استحکام دو اِلمان دیوار و سقف ساختمان مطرح میشود. چنانچه بخواهیم به بررسی خساراتی که طی زمین لرزه به ساختمان‌ها وارد شده بپردازیم، خواهیم دریافت که بیشترین خسارات وارد شده طی خرابی دیوار و سقف ساختمان و به علت عدم استحکام و مقاومت لازم این دو اِلمان بوده است. از همین رو مهندسین اقدام به مقاوم‌سازی این دو اِلمان کرده‌اند. یکی از شیوه‌های مقرون به صرفه‌ای که پیشنهاد شده است نحوه اجرای میلگرد بستر میباشد. با توجه به استانداردهای موجود در ASTM دو روش برای اجرای میلگردهای بستر وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
روش افقی
اگر روش افقی مدنظر باشد، ابتدا کلاف میلگردی را با قطر ۴ تا ۶ میلیمتر تهیه کرده و آن را به‌صورت نردبان و یا خرپا شکل می‌دهند. عرض میلگرد بستر بایستی مطابق با عرض دیوار تنظیم شود. با در نظر گرفتن اینکه میلگردهای بستر باید کاملا در ملات پنهان شوند، معمولاً عرض این نوع میلگرد را ۲ الی ۳ سانتیمتر کمتر از قطر آن در نظر گرفته میشود.
اگر در گوشه‌های دیوار از مصالح وادار مانند تیرآهن و یا میلگرد استفاده شده باشد، میلگردهای بستر را میتوان از طریق جوشکاری به آنها متصل کرد. برای عملیات جوشکاری میلگردهای‌بستر به وادار از دو آیتم گیره و قلاب میلگرد بستر نیز استفاده میشود و در شرایطی که در گوشه‌های دیوار وادار وجود ندارد، میتوان میلگردبستر را در دو ضلع دیوار بهم متصل نمود. برای استفاده از قلاب میلگرد بستر، بهتر است این قلاب را از جنس مفتول گالوانیزه خریداری کرد .
روش عمودی
در این روش با عبور آرماتور به شکل عمودی و از بین بلوک‌ها و آجرها، دیوار تا سقف بالا می‌آید. البته در این روش دیوار به سقف متصل نمی‌شود و با سیمان و یا بتن، فضای خالی بین آرماتور و تیرچه بلوک پر میشود. به این دیوارها CMU یا به عبارتی Concrete Masonry Unit گفته میشود.
کاربرد میلگرد بستر چیست
با نگاهی کلی به کاربرد میلگردهای بستر خواهیم دید که از این محصول در دیوارهای آجری یا سفالی و دیوارهای باربر یا غیرباربر استفاده میشود. مهم‌ترین ویژگی این میلگرد این است که در بکارگیری آن از جوشکاری مقاومتی استفاده میشود، همین موضوع باعث شده است تا مقاومت‌های لازم را در برابر زلزله و آسیب‌های جدی داشته باشد و همچنین سبب افزایش مقاومت تنشی ملات و مصالح میشود و در نهایت این سازه‌ی فولادی سبب نظم بهتر دیوارچینی و یکپارچگی اصطلاحا دوخت دیوار نیز میشود.
به‌طورکلی در سازه‌های آجری و سفالی اشکالاتی وجود دارد که میزان مقاومت سازه را تحت الشعاع قرار خواهد داد و برای رفع این عیب از میلگرد بستر استفاده میشود.
میزان استفاده از میلگردهای بستر چگونه محاسبه میشود؟
بنابر مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان، ۲ روش برای محاسبه میزان استفاده از این نوع میلگرد وجود دارد.
روش تجویزی
در این روش گفته میشود که به‌ازای حداکثر ۴۰ سانتیمتر ارتفاع دیوار یا هر دو الی سه ردیف، یک ردیف از میلگرد بستر استفاده شود تا باعث افزایش مقاومت و استحکام آن شود.
روش محاسبات
در این روش از یک فرمول خاصی تبعیت میشود که آن به شکل زیر میباشد:
مجموع سطوح مقطع مفتولهای مورد استفاده برابر ۰۰۰۷/۰ سطح مقطع موثر دیوار باشد.
برترین تولیدکننده میلگرد بستر در کشور
در ایران تولیدکنندگان مختلفی میلگرد بستر را تولید میکنند. گروه تولیدی و صنعتی فایف واقع در استان اصفهان از مهم‌ترین تولیدکنندگان این محصول در کشور میباشد. این مجموعه فعالیت خود را از سال ۱۳۷۰ آغاز کرد و محصولات خود را به تمام نقاط کشور و همچنین بازارهای جهانی ارسال می‌کند. شرکت فراسازان آویژه نیز از سال ۱۳۸۹ شروع به فعالیت نمود و در حال حاضر یکی از بهترین اتصالات در زمینه سازه های فلزی را اجرا میکنند.
تفاوت میلگرد بستر یا وال پست
امروزه در اکثر پروژه ها، میلگردبستر را جایگزین وال پست کرده اند. در واقع ممکن است شنیده باشید که میلگرد بستر در وال پست چطور اجرا میشود؟ در حقیقت از آنجائیکه وال پست هم المانی است به منظور توزیع بهتر نیرو در دیوارها اجرا میشود اما در مواقعی برای اینکه اتصالی قوی تر و در عین جال، منعطف تری داشته باشیم، میتوان از میلگردبستر بجای وال پست استفاده کرد. از تفاوت های مهم وال پست و میلگرد بستر میتوان به مقاطع بکار رفته در آن اشاره کرد. در وال پست معمولا از نبشی، ناوانی و قوطی ها استفاده میشود.
معایب استفاده از میلگرد بستر چیست
میلگرد بستر یک نوع ابزار مهم و تاثیرگذار در ساخت و ساز است با این وجود نیازمند این است که با محاسبات درست و اصولی توسط افراد حرفه ای استفاده شود زیراکه در غیر اینصورت باعث ایجاد خسارات زیادی در ساخت و ساز خواهد شد و نکته دیگر این است که نحوه اجرای میلگرد بستر به دلیل ایجاد اختلال در فرآیند دیوارچینی، نیاز به سوراخکاری در بتن، جوشکاری و … فرآیند دیوارچینی را طولانی می‌کند.
موارد تاثیر گذار در قیمت میلگرد بستر چیست
قیمت میلگرد بستر، همانند سایر میلگردهای موجود در بازار تعیین میشود و به طور کلی از پارامترهای ذیل تاثیر میپذیرد.
- جنس میلگرد
- نوع میلگرد
- وزن میلگرد بستر
- متراژ
- ضخامت
- عرض بستر
سخن پایانی
در این مقاله به مشخصات، اجرا و قیمت میلگرد بستر اشاره شد، به طور خلاصه این مشخصات عبارتنداز:
- جنس آن از مفتول است.
- سطح آن آجدار است.
- ضخامت آن mm 4 است.
- ضد زنگ و ضد فرسایش است.
محصولات مفتولی و طویل یکی از اصلی ترین اشکال فولاد است که در ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد و به گونه های مختلف اجرا می شود، در این مقاله سعی بر این بوده که نقش میلگردهای بستر به‌عنوان تقویت‌کننده مصالحی مانند آجر و سفال که در برابر نیروهای کششی و فشاری، بسیار مهم است را توضیح داده باشیم و مباحث پیرامون قیمت میلگرد بستر را برای شما پوشش دهیم و امیدواریم تا با مطالعه آن پاسخ سوال‌هایتان را دریافت کرده باشید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه